فیصل مقداد، وزیر امور خارجه جدید سوریه روز دوشنبه در نخستین سفر خارجی پس از عهده‌دار شدن این سمت وارد تهران شد و از سوی محمد جواد ظریف، همتای ایرانی خود مورد استقبال قرار گرفت.
بشار اسد رییس جمهوری سوریه دوم آذر ماه پس از درگذشت ولید المعلم وزیر امور خارجه فقید این کشور در حکمی فیصل مقداد را به عنوان وزیر امور خارجه تعیین کرد.
فیصل مقداد در سال ۱۹۹۵ به هیات دائمی سوریه در سازمان ملل متحد رفت و در کمیته‌های مختلف این سازمان فعالیت کرد و در بسیاری از کنفرانس‌های بین‌المللی به نمایندگی از سوریه حضور داشت. وی در سال ۲۰۰۳ به سمت سفیر و نماینده دائم سوریه در سازمان ملل منصوب شد و به این ماموریت تا سال ۲۰۰۶ ادامه داد.
فیصل مقداد با انتخاب ولید المعلم به عنوان وزیر امور خارجه سوریه و برکناری عبدالحلیم خدام به عنوان معاون وزیر امور خارجه سوریه برگزیده شد.
سفر وزیر خارجه سوریه به تهران
وزیر امور خارجه سوریه روز دوشنبه در جریان سفر به ایران با رییس جمهوری، رییس شورای عالی امنیت ملی، مشاور امور بین الملل رهبری و وزیر دفاع دیدار و گفت وگو کرد. فیصل المقداد، وزیر جدید سوریه که پس از درگذشت ولید معلم، ریاست دستگاه دیپلماسی سوریه را برعهده گرفته، روز دوشنبه به تهران آمد و با رییس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی دیدار کرد. سفری که سخنگوی وزارت خارجه ایران، «بررسی آخرین وضعیت بحران سوریه، روابط دوجانبه و همکاری های منطقه ای میان تهران و دمشق» را به عنوان دلایل آن برشمرد و همچنین از این موضوع به عنوان محور گفت وگوهای میان این مقام سوری و مقامات جمهوری اسلامی یاد کرده بود.دمشق؛ برادرانه و راهبردی
اگرچه جمهوری اسلامی ایران و سوریه حوزه نفتی مشترکی با یکدیگر ندارند که ارتباط استراتژیک آنها بر آن اساس شکل گرفته و برنامه ریزی شود، اما در مقابله با تروریسم در منطقه همکاری های مشترکی داشته و دارند. در همین راستا رییس جمهوری مقابله با «اشغالگران صهیونیست و تروریسم» را هدف مشترک جمهوری اسلامی و سوریه توصیف کرد و گفت که «تردیدی نداریم که تا پایان راه و نابودی تروریست ها باید به مقاومت و ایستادگی خود ادامه داد.» این هم پیمانی در شرایطی که برخی کشورهای منطقه از جمله امارات متحده عربی و بحرین با اسراییل توافق صلح و از سرگیری روابط امضا کرده اند، اهمیت بیشتری پیدا کرده است. یکی از محورهای مورد تاکید روحانی در نشست دیروز که در همه این سال ها بخشی از موضع گیری مقامات دمشق و تهران بوده «بلندی های جولان» است که روحانی پس از تاکید بر هم پیمانی علیه اسراییل بر این موضوع نیز تاکید کرد که «باید تا آزادی سرزمین های اشغالی از جمله جولان با اشغالگران صهیونیستی مقابله کرد.» او صراحتا گفت که جمهوری اسلامی به لحاظ سیاسی همواره کنار دولت سوریه بوده و در این راستا روند «آستانه» را در راستای حفظ منافع و تمامیت ارضی سوریه مفید می داند و آن را دنبال خواهد کرد. اشاره روحانی به برگزاری نشست های دنباله دار «آستانه» است که بر اساس آن روسیه، ترکیه و ایران همواره تاکید داشته اند که منازعات داخلی سوریه راه حل نظامی ندارد و باید تمامیت ارضی این کشور را به رسمیت شناخت.
همچنین دیروز تمجید از اقدام دولت سوریه برای اصلاح قانون اساسی و تاکید بر به رسمیت شناختن همه جریان های سیاسی و همدلی در مورد شرایط تحریمی سوریه که برای ایران نیز وجود دارد نیز محور مباحث این دیدار بود. علاوه بر این روحانی، شهادت سردار سلیمانی و فخری زاده را «انتقام از مقامت دولت ها و ملت های منطقه» توصیف کرد. فیصل المقداد، وزیر امور خارجه سوریه نیز روابط تهران و دمشق را ارزشمند توصیف و اشاره کرد که ریختن خون امثال فخری زاده و سلیمانی، این کشور را «در رسیدن به پیروزی مصمم تر می کند.» این مقام بلندپایه سوریه نیز به عنوان یکی از مهم ترین هم پیمانان جمهوری اسلامی اقدام دولت امریکا در زیر پا گذاشتن تعهدات و توافقات بین المللی را غیرعقلانی توصیف کرد و گفت: «سوریه معتقد است اقدام دولت ایران در عقد توافق هسته ای با ۱+۵ بسیار سازنده و مفید بوده و اقداماتی که در راستای الزام طرفین مذاکره به انجام تعهداتش انجام داده، بسیار بجا و سازنده است.»
دیدار ظریف با وزیر خارجه سوریه
به گزارش خبرآنلاین، دو طرف با اشاره به روابط گسترده و راهبردی بر اراده خود برای گسترش و تحکیم مناسبات تاکید و پیرامون توسعه روابط دوجانبه و چندجانبه اقتصادی تبادل نظر کردند.
وزیر امور خارجه کشورمان در این دیدار با ابراز خرسندی از ادامه روند سیاسی در سوریه، حمایت جمهوری اسلامی ایران از روند آستانه را مورد تاکید قرار داد و برگزاری اجلاس اخیر آوارگان را مثبت ارزیابی کرد.
ظریف با تشریح شرایط و تحولات اخیر منطقه، ضرورت هوشیاری و همفکری میان ایران، سوریه و سایر کشورها را بیش از پیش ضروری دانست.
وزیر امور خارجه سوریه با ابراز تشکر و قدر دانی از حمایت های مستمر جمهوری اسلامی ایران از سوریه در مبارزه با تروریسم و افراط گرایی، به اقدامات نا هنجار آمریکا در منطقه که به افزایش تنش ها منجر شده است نیز اشاره و آن را در چارچوب ترجیح منافع رژیم صهیونیستی بر منافع آمریکا در منطقه ارزیابی کرد.
تاکید بر استمرار و گسترش همکاری ایران-سوریه
فیصل المقداد، وزیر امور خارجه سوریه همچنین در جریان سفر به تهران صبح سه شنبه با علی شمخانی، نماینده رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی دیدار و در مورد مسائل منطقه ای و بین المللی گفت وگو کرد. شمخانی نیز در این دیدار بر محوری ترین اشتراک این دو کشور یعنی رژیم اسراییل تاکید کرد و گفت: استمرار و گسترش روابط راهبردی تهران- دمشق در مقاومت منطقه علیه اسراییل نقش بسزایی ایفا می کند. در بخش دیگری از این دیدار شمخانی از حضور امریکا در سوریه انتقاد کرد و این حضور را به دلیل «غارت نفت سوریه»، حفظ امنیت رژیم اسراییل و تقویت و گسترش هسته های تروریستی داعش در منطقه دانست و تصریح کرد: «باید به حضور شرارت آمیز امریکا در منطقه پایان داد.»بخش عمده و محور اصلی گفت وگوی دبیر شورای عالی امنیت ملی و وزیر امور خارجه سوریه بر سر رژیم اسراییل و واکنش های بین المللی به اقدامات آن بود. در همین راستا شمخانی در مورد کشورهای منطقه که روابط شان با اسراییل را در پیش گرفته اند، گفت: «دولتمردانی که با حقارت مشغول عادی سازی روابط با رژیم جعلی صهیونیستی و کمک به اجرای نقشه های امریکا در منطقه هستند، فرجامی بهتر از قذافی و عمر البشیر نخواهند داشت.» شمخانی همچنین تاکید کرد که جمهوری اسلامی و سوریه همواره در مسیر مبارزه با تروریسم همراه هم خواهند بود. مشاور امور بین الملل رهبری از دیگر مقامات جمهوری اسلامی بود که با وزیر امور خارجه سوریه دیدار و گفت وگو کرد. روز سه شنبه علی اکبر ولایتی در این دیدار عصرگاهی بر زنده نگه داشتن محور مقاومت تاکید کرد و گفت که روابط راهبردی این کشور روز به روز در حال تقویت بر اساس منافع دو کشور است. او در خلال این گفت وگو از نقش بشار اسد در جبهه مقاومت گفت و تاکید کرد که ملت سوریه با کمک سایر کشورهای جبهه مقاومت توانسته اند بر توطئه ای بین المللی غلبه کنند و آنها را شکست دهند.
تداوم همکاری با سوریه برای بازسازی
وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح نیز با وزیر امور خارجه سوریه دیدار و گفت وگو کرد. امیر سرتیپ حاتمی وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در دیدار رسمی با فیصل المقداد با تاکید بر اینکه دشمن از هیچ گونه اقدامی علیه ملت ایران دریغ نکرده است، گفت: «در مورد سوریه نیز در سال های اخیر همین گونه بوده است.» او نیز در خلال این دیدار به ترور شهیدان سلیمانی و فخری زاده اشاره و این «اقدامات خصمانه دشمن» را از سر استیصال توصیف و در ادامه بر عزم جمهوری اسلامی ایران برای ادامه همکاری ها با سوریه در مرحله بازسازی این کشور تاکید کرد. وزیر امور خارجه جدید سوریه هم در این دیدار تصریح کرد: «اینکه جمهوری اسلامی ایران و نیروهای مسلح این سرزمین به رغم دشمنی های امریکا و رژیم صهیونیستی به حرکت و پیشرفت خود ادامه می دهد مایه افتخار است و قطعا این ترورها ایران را از مسیر حرکت علمی و دفاعی متوقف نخواهد کرد.»دیدار وزیر امور خارجه سوریه با قالیباف
رئیس مجلس شورای اسلامی با تأکید بر تقویت ارتباطات در عرصه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی میان جمهوری اسلامی ایران و سوریه اظهار کرد: همواره روابطی رو به رشد و برادرانه میان دو کشور برقرار بوده است و باید با تداوم گفت وگو و رایزنی میان مقامات دو کشور سطح مروادات فیمابین را بیس از پیش توسعه و گسترش داد.
وی با بیان اینکه دشمنان دو کشور استقلال، عزت و پیشرفت کشورهای اسلامی را نمی‌خواهند، افزود: رژیم صهیونیستی با برخورداری از حمایت آمریکا به دنبال عادی‌سازی روابط خود با برخی کشورهای اسلامی است. دولت‌ها و جامعه اسلامی در مقابل این مسیری که آمریکا و رژیم صهیونیستی آغاز کرده‌اند، باید بایستند و عادی‌سازی روابط را به عنوان یک کار ناپسند به جامعه جهانی معرفی کنند.
رئیس مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: تا زمان حضور رژیم تروریستی و اشغالگر قدس، امنیت پایدار در منطقه وجود نخواهد داشت.
قالیباف در بخش دیگری از سخنانش وحدت میان امت اسلامی را ضامن پیروزی در برابر دشمنان دانست و خاطرنشان کرد: اتکا کشورهای اسلامی به مردم و اسلام و ایستادگی و مقاومت در برابر دشمنان رمز موفقیت آنان خواهد بود.
رئیس مجلس شورای اسلامی با تحلیل از نقش برجسته سردار سلیمانی در کمک موثر به امنیت منطقه، سوریه را خط مقدم جبهه مقاومت در برابر رژیم صهیونیستی خواند و بر تداوم حمایتهای جمهوری اسلامی ایران از محور مقاومت و دولت و ملت سوریه تأکید کرد.
وی با تبریک پیروزی‌های سوریه در برابر تروریست‌های تکفیری در سالهای اخیر، افزود: در کنار مقاومت، دولت و ملت سوریه در جنگ با دشمنان، گفت‌وگوهای سیاسی در چارچوب روند آستانه می‌تواند به برقراری ثبات و امنیت پایدار در سوریه و منطقه منجر شود.
نظر کارشناسان
بررسی تحولات منطقه ای
نصرت‌الله تاجیک کارشناس مسائل منطقه با اشاره به سفر وزیر خارجه سوریه به ایران گفت: این سفر در دو بخش قابل تحلیل یا ارزیابی است اما ضرورت‌هایی که باعث می‌شود چنین سفری در این مقطع طراحی و اجرا شود نخست ابعاد بین المللی و تحولات این بخش است مانند انتخابات آمریکا و راهبرد سیاست بایدن نسبت به خاورمیانه و سوریه و همچنین نقش تخریبی که آمریکا در سوریه داشته است یکی از ضرورت‌های این سفر می باشد.وی افزود: بررسی تحولات منطقه ای از جمله اوضاع عراق ، تحولات خلیج فارس و اقدامات رژیم صهیونیستی در سوریه و ایران و احتمالا مساله شهادت دانشمند کشورمان که رژیم صهیونیستی در مورد آن در مظان اتهام قرار دارد از موضوعات مورد بحث در این سفر بوده است.
این کارشناس مسائل منطقه همچنین بیان کرد: یکی دیگر از ضرورت های انجام سفر وزیر خارجه به تهران هماهنگی عام سیاسی در مسائل جاری و راهبرد سیاسی دو کشور است. همچنین مسائل مربوط به شمال سوریه و اقدامات ترکیه دراین مناطق و تحرکات و به هم ریختگی که ایجاد شده و تاثیرات سیاسی، اجتماعی و امنیتی آن در کشورهای همپیمان از دیگر مواردی است که احتمالا در این سفر مورد ارزیابی قرار گرفته است.
این دیپلمات پیشین کشورمان همچنین اظهار کرد: ممکن است بسیاری از این مسائل در سایر سفرهای فیصل المقداد وزیر خارجه سوریه به برخی از کشورها از جمله روسیه هم مطرح و مورد ارزیابی قرار گیرند.
تاجیک خاطر نشان کرد: ضرورت دیگر این سفر انتصاب او به این سمت و رایزنی در مسائل دو کشور است. گرچه او به عنوان قائم مقام ولید معلم وزیر خارجه پیشین سوریه نسبت به مسائل دو کشور بیگانه نیست اما درکسوت وزیر خارجه اکنون موجب شده که این سفر در چنین مقطعی صورت گیرد.
وی در ادامه اظهار کرد: سرعت بخشیدن به روند بین المللی حل مشکل سوریه به عبارتی همان مذاکرات آستانه می تواند از دیگر موضوعات قابل بررسی دراین سفر بوده باشد زیرا به دلیل اقدامات ترکیه چند وقتی است که این موضوع پیش نرفته و تداوم یک جانبه گرایی یا اقدامات انفرادی کشورها برای وضعیت کنونی و آینده سوریه مناسب نیست و باید این روند بین المللی حل مشکلات سوریه جدی تر انجام شود. متاسفانه وضعیت کرونایی جهان تا حدودی دولت ها را به مسائل داخلی کشورشان معطوف کرده و کمتر به مسائل بین المللی توجه می کنند.
تاجیک همچنین اظهار کرد: وزیر خارجه سوریه شخصیتی سنی مذهب و از مناطق جنوب این کشور و هم مرز با اردن و بلندی های جولان است که به این مناطق آشنایی کامل دارد و پدرش نیز توسط تروریسم نیابتی ربوده شده بود و تخصص او در حوزه بین المللی و مجامع بین المللی است و به عقیده بنده شخصیتی است که می تواند به دلیل این که یک نیروی جوان و آشنا به مسائل بین الملل است روابط دو کشور را تحرک بهتری دهد.
نقش محوری ایران در غلبه سوریه بر تروریسم
وی با یادآوری روابط ایران و سوریه در بُعد سیاسی، گفت: این روابط به دلیل موقعیت ژئوپلیتیک سوریه شکل گرفت، سوریه در نقطه‌ای استراتژیک واقع شده است، نقش سوریه به عنوان پل ارتباطی با جبهه مقاومت برای جمهوری اسلامی ایران که پشتوانه مقاومت است، راهبردی بوده و از حیث اقتصادی نیز روابط ایران و سوریه در هم تنیده است.
گلرو در ادامه اظهار کرد: ایران در سوریه پروژه‌های بزرگ اقتصادی را در زمینه های مختلف اجرا کرده و با شروع بحران در سوریه در سال 2011 عمق روابط راهبردی جمهوری اسلامی ایران با سوریه ایجاب کرد که که ما تمام قد در کنار مردم و دولت سوریه بایستیم. ایران در مقابله با تهاجم خارجی و جنگ تمام عیاری که با مشارکت 70 کشور دنیا و بسیاری از کشورهای منطقه علیه سوریه ایجاد شد، نقش محوری در پیروزی سوریه علیه تروریسم و اشغالگری داشت.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی افزود: مستشاران نظامی ایران در کنار ارتش و نیروهای مردمی سوریه ایستادند و نهایتا سوریه در مقابل حجم سنگین تروریسم توانست ایستادگی کند. نقش سردار شهید سلیمانی به عنوان فرمانده مقاومت در سوریه و عراق بی بدیل بود.
رئیس کمیته روابط خارجی مجلس با یادآوری کمک جمهوری اسلامی ایران به سوریه در فرایند انجام مذاکرات آستانه، گفت: ایران همراه با روسیه و ترکیه به عنوان سه طرف اصلی مذاکرات آستانه توانستند بحران سوریه را مدیریت و مناطق کاهش تنش ایجاد کنند. این مذاکرات با یک مکمل سیاسی در کنفرانس سوچی منجر به جمع شدن گروه های مختلف سوری در کنار هم شد. این مذاکرات پیرامون تدوین قانون اساسی سوریه ادامه دارد.
در پایان
پژوهشگران تاکید می کنند که سفر وزیر خارجه سوریه به ایران اثبات کننده روابط حسنه ایران و سوریه است و محور مقاومت درحال هماهنگی برای مقابله با تحولات جدید است.به عقیده کارشناسان، این سفر در چهارچوب روابط استراتژیک تاریخی چهل ساله میان ایران و سوریه صورت گرفته و تمامی ادعاهای اخیر را درمورد اختلافات و تردیدها در روابط میان دو کشور، رد می کند.به گفته آنها، بر سر کار آمدن بایدن منطقه را در شرایط جدیدی قرار می دهد و رایزنی در محور مقاومت را ضرورت می بخشد که ایران و سوریه ساختار اصلی آن را تشکیل می دهند.به باور کارشناسان، هماهنگی استراتژیک میان ایران، سوریه و حزب الله پیروزی های زیادی را به ارمغان آورد و بسیاری از توطئه های آمریکا و اذناب منطقه ای آن را ناکام گذاشت. نمونه آن پروژه کاندولیزا رایس موسوم به پروژه خاورمیانه بزرگ است.
به عقیده پژوهشگران سیاسی، اولین سفر هر وزیر خارجه ای بعد از روی کار آمدنش، حاوی معنای خاصی است و معنای سفر فیصل المقداد به ایران نیز روابط بهتر، با ثبات تر و عمیق تر میان دمشق و تهران است.
کارشناسان دانشگاهی تاکید می کنند که هدف از این سفر مستشاری، رساندن این پیام به قدرت های جهانی بویژه دولت اسرائیل محور ترامپ است:"نمی توان هیچ یک از اعضای محور مقاومت را از آن جدا کرد و جبهه مقابل، تاوان هرگونه ماجراجویی کوچک و بزرگ را تماما پس خواهد داد".
منبع:
1.ایسنا / دلایل سفر وزیر خارجه سوریه به تهران
2.ایرنا / وزیر خارجه سوریه به تهران سفر می‌کند
3.اعتماد / روابط تهران - دمشق؛ برادرانه و راهبردی
4.خانه ملت / نقش محوری ایران در غلبه سوریه بر تروریسم/ حفظ منافع دو کشور در برابر چالش‌ها ضروری است
5.العالم / سفر وزیر خارجه سوریه به ایران؛ پیام ها و برنامه ها
