البته باید به این نکته توجه کنیم که طبیعتا اگر واکسنی در هر کجای عالم ساخته شود، اولا به راحتی در اختیارمان قرار نمی‌گیرد و ممکن است طی فرآیندی زمان‌بر به این واکسن دسترسی پیدا کنیم.
در بازار سیاه واکسن موجود است ولی مشخص نیست که این واکسن واقعی است یا نه، باید مشتری اعتماد کند و هزار یورو برای واکسن روسی پرداخت کند. داروفروشان ناصرخسرو می‌گویند: «از۱۰ روز دیگر واکسن چینی هم می‌آید.» ایران دارای ۸ هزار و ۵۷۴ کیلومتر مرز مشترک با ۷ کشور است و همین امر سبب‌شده هر چیزی که به بازار اروپا، آمریکا و یا حتی شرق دور عرضه شود در نهایت ۴۸ساعت بعد در بازار ایران نیز موجود باشد. امروز شاید یکی از ارزشمند‌ترین کالا‌ها در دنیا واکسن کرونا است که تا این لحظه مدل‌های روسی، چینی، انگلیسی، آلمانی و آمریکایی آن توانسته تاییدیه‌های لازم را بگیرد و در کشورهای مختلف عرضه شود به‌طوری‌که در کشور امارات و ترکیه نسخه‌چینی و در عربستان و قطر نسخه آمریکایی و آلمانی تاکنون بین گروه‌های پرخطر توزیع شده است. از سوی دیگر نبود برنامه مشخص برای خرید واکسن با توجه به شرایط سخت نقل و انتقال ارز و تاکید برخی مدیران بر استفاده از واکسن داخلی باعث‌شده که از همین الان آن دسته از افرادی که از وضعیت مالی خوبی برخوردار هستند به دنبال خرید واکسن از بازار سیاه باشند.
هزار یوروی ناقابل
طبق گزارشات میدانی خبرنگاران، مقدار محدودی واکسن روسی اسپوتنیک ساخت شرکت گاما روسیه در بازار موجود است که برای خرید آن باید حداقل ۲ هفته در صف ماند. طبق اظهارات فروشندگان این واکسن نمونه ضعیف‌شده ویروس است و برای همین احتیاج به نگهداری در دمای خاص ندارد. واکسن‌های غربی چون بر اساس فرمول ژنتیکی ساخته شده‌اند باید در دمای منفی ۲۰ تا منفی ۷۰ درجه نگهداری شوند اما نمونه‌های چینی و روسی فقط باید در جای خشک و خنک و به دور از آفتاب باشند.
قیمت دو دز این واکسن هزار یورو است و معادل ریالی آن را قبول نمی‌کنند، هیچ‌گونه ضمانتی هم در مورد اینکه آیا این واکسن اصل است یا خیر وجود ندارد. با توجه به بسته بودن مرزها به‌نظر می‌رسد این واکسن از طریق مسافران پروازی وارد کشور می‌شود و تعداد آن بسیار محدود است به‌طوری‌که فروشنده می‌گوید «من چند‌تا محدود داشتم و قیمت هزار یورو تعیین کردم اما یک‌دفعه فردی آمد و برای خانواده خود کل بار موجود را به قیمت واحدی ۴۵میلیون تومان خرید، البته این قیمت‌های نجومی نهایتا تا ۱۰ روز دیگر باشد. وقتی بار چینی که از کشورهای خلیج‌فارس می‌آید به بازار برسد قیمت‌ها شکسته خواهد شد.»
روسیه
.jpg "دلالی مرگ/ بازار سیاه خرید و فروش واکسن کرونا")
فروشنده درخصوص قیمت واکسن در روسیه می‌گوید: «برای اتباع روس و خارجی‌هایی که مقیم‌روسیه هستند واکسن رایگان است اما برای مسافران قیمت آن ۸یورو است که دز اول را همانجا تزریق می‌کنی و دز بعدی را که باید ۸ هفته بعد بزنی به شما تحویل می‌دهند، البته می‌توانی دز اول را هم نزنی و هیچ اجباری در آن نیست.»
مطابق اعلام رسمی وزارت بهداشت روسیه واکسن برای همه و حتی مسافران رایگان است اما اجازه خروج دارو را ندارند. اتباع روسی بر اساس کد‌شناسایی (کد‌ملی) و مسافران بر اساس شماره پاسپورت در سیستم وزارت بهداشت ثبت خواهند شد.این اظهارت در حالی است که بلیت رفت و برگشت ترکیش‌ایر تهران - استانبول - مسکو ۱۶ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان است و در نهایت با عوارض خروج و هزینه ویزا هزینه هر نفر نزدیک به ۲۰ میلیون تومان می‌شود، اما مشکل اصلی این است که روسیه نزدیک به یک‌سال است به ایرانی‌ها ویزا نمی‌دهد و فقط دیپلمات‌ها و افرادی که اقامت روسیه را دارند، می‌توانند به این کشور سفر کنند، اما اتباع سایر کشورها مشکلی ندارند و همین امر است که قیمت را اندکی افزایش داده.
ناصر خسرو
.jpg "دلالی مرگ/ بازار سیاه خرید و فروش واکسن کرونا")
اما در ناصرخسرو قلب تپنده داروی کشور هنوز واکسن‌کرونا عرض اندام نکرده است. امید از داروفروشان قدیمی که پاتوق او کنار کانکس هلال‌احمر است، می‌گوید: «هنوز چیزی به اسم واکسن‌کرونا در بازار نیست و بورس هنوز رمدسیور و سایر داروهای درمانی کرونا است، هرچند این روزها فروش آن کاهش قابل‌ملاحظه‌ای داشته اما همه منتظر هستند واکسن برسد.»
امید درخصوص اینکه از کجا قرار است واکسن وارد شود گفت:«خط اصلی واردات دارو، کشورهای جنوبی خلیج‌فارس و ترکیه است، زمانی‌که اعلام شد امارات و قطر واکسیناسیون را آغاز کرده‌اند ما هم به تامین‌کنندگان سفارش دادیم البته به سبب حساسیت زیادی که وجود دارد احتمال دارد رسیدن آن یک هفته تا ۱۰ روز طول بکشد اما در نهایت به دست ما خواهد رسید. ما همین الان هم مشتری دست به نقد داریم، هرچند هنوز قیمت مشخص نیست اما جان آدمیزاد که قیمت ندارد.»
رضا یکی دیگر از داروفروشان ناصر خسرو می‌گوید: «من هم در مورد واکسن روسی شنیدم که البته فقط به افراد خاص فروخته می‌شود و افراد عادی حتی اگر هم پول داشته باشند دسترسی به آن ندارند. اما برای دیگران احتمالا واکسن چینی در دسترس باشد. در مورد قیمت هم هنوز چیزی مشخص نیست اما با توجه صحبت‌های معاون وزیر بهداشت که گفت در بهترین حالت تعداد محدودی واکسن اردیبهشت ماه می‌رسد، تامین‌کنندگان قیمت بالایی را در نظر بگیرند. وقتی قرار نباشد به این زودی‌ها واکسن وارد شود پس مشتری مجبور می‌شود پول بیشتری پرداخت کند و دیگر مهم نیست که قیمت اصلی آن چقدر باشد، از طرفی مرزها بسته است و آنهایی‌که باز هستند هم به سختی به ایرانی‌ها ویزا می‌دهند پس هر که واکسن می‌خواهد باید از بازار سیاه تامین کند.»
داوود یکی دیگر از داروفروشان که پاتوق او بالاتر از کوچه مروی است با تایید صحبت‌های سایر همکاران خود گفت: «ارزان‌ترین حالت زمانی است که دارو وارد عراق شود و از طریق مرز کردستان وارد کشور شود، الان هم واکسنی که وجود دارد به تعداد محدود از طریق مهماندارها، دیپلمات‌ها یا ایرانی‌ها‌ی دو‌تابعیتی وارد شده که اصلا به بازار ناصرخسرو نمی‌رسد. به هر حال امید ما به قاچاقچی‌ها است که واکسن را به تعداد بالا یا قیمتی پایین‌تر از قیمت امروز برسانند البته بعضی شرکت‌های واردکننده دارویی هم هستند که قرار است آنها نیز تعداد محدودی واردات داشته باشند البته نه به‌صورت رسمی.» به گفته داروفروشان ناصرخسرو احتمالا قیمت واکسن چینی نزدیک به ۲۰ تا ۲۵ میلیون تومان خواهد بود اما هنوز هیچ چیز قطعی نیست.
هر آنچه که با عنوان واکسن کرونا در بازار سیاه باشد، تقلبی است
.jpg "دلالی مرگ/ بازار سیاه خرید و فروش واکسن کرونا")
احسان شمسی کوشکی، عضو کمیته اخلاق توزیع واکسن در سازمان جهانی بهداشت گفت: با اینکه شرکت‌های دارویی واکسن‌هایشان را پیش فروش کرده‌اند، اما با توجه به محدودیت واکسن کرونا در سطح دنیا، به احتمال زیاد واکسن واقعی نمی‌تواند وارد بازار سیاه شود و قاعدتا هر آنچه که با عنوان واکسن کرونا در بازار سیاه وجود داشته باشد، تقلبی است. وقتی واکسن وارد بازاری می‌شود، مردم در معرض کلاهبرداری هستند، اما بدانند که واکسن بسیار حساس است و به هیچ عنوان واکسنی از بازارهای سیاه تهیه نکنند و دنبال تهیه واکسن از راه‌های غیرقانونی نباشند.
عوارض تزریق خودسرانه واکسن
.jpg "دلالی مرگ/ بازار سیاه خرید و فروش واکسن کرونا")
این جنب و جوش برای تهیه واکسن در حالیست که کمتر فردی به فکر عواقب تزریق خودسرانه واکسن است. در کشورهایی که تاکنون واکسیناسیون را آغاز کرده‌اند گزارش‌هایی مبنی بر حساسیت برخی افراد منتشر شده است و همین امر سبب‌شده برای آن دسته از افرادی که به دارو حساسیت دارند تدابیر خاصی در نظر گرفته شود. سیستم دفاعی افراد مسن بسیار ضعیف است و با توجه به اینکه واکسن چینی و روسی کرونا همان ویروس ضعیف شده است باید توانایی تحمل افراد مسن و حتی کودکان پیش از تزریق مورد ارزیابی قرار گیرد؛ این درحالیست که هیچ کشوری تزریق واکسن خارج از مراکز درمانی و به‌صورت میدانی را آغاز نکرده و تمام افراد باید در نزدیک‌ترین مرکز درمانی محل سکونت خود واکسینه شوند تا در صورت وجود عوارض در کمترین زمان به یک مرکز درمانی مراجعه کنند.
بر اساس اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها حتی در صورت بروز عوارض جانبی پس از تزریق اولین واحد از واکسن، تزریق واحد دوم آن برای ایجاد ایمنی کامل، امری ضروری است و صرفا در صورت تجویز پزشک یا تامین‌کننده واکسن، می‌توان از تزریق دومین واحد واکسن خودداری کرد.
سازمان غذا و داروی آمریکا نیز سردرد، گیجی و درد عضلانی را به عنوان متداول‌ترین عوارض جانبی واکسن مدرنا معرفی کرده است. در موارد نادری نیز عوارضی مانند اسهال، تهوع و تورم صورت مشاهده شده است.
همچنین این سازمان در خصوص احتمال ابتلا به فلج بل در اثر دریافت واکسن‌های مدرنا و فایزر هشدار داد. در فلج بل عضلات صورت به طور موقت فلج می‌شوند البته این هشدار بدین معنی نیست که این فلجی لزوما از عوارض جانبی واکسن‌های کووید۱۹ محسوب می‌شود.
مشاهدات میدانی از بازار ناصرخسرو و خیابان جمهوری نشان از این دارد که هم فروشنده و هم خریدار تشنه واکسن هستند و با توجه به توزیع واکسن در ۴ کشور همسایه از هفته آینده یا ۱۰ روز دیگر بازار غیر‌رسمی داروی ایران نیز واکسن‌کرونا را خواهد داشت و در نهایت با افزایش کانال‌های ارتباطی قیمت آن کاهش پیدا خواهد کرد. باید منتظر ماند و دید قاچاقچی‌ها و بازار غیر‌رسمی چگونه و با چه کیفیتی با این بیماری مبارزه خواهند کرد.
تعزیرات به موضوع فروش غیرقانونی داروی تقلبی کرونا ورود می‌کند؟
.jpg "دلالی مرگ/ بازار سیاه خرید و فروش واکسن کرونا")
ناصر مدیحی طامه رئیس گشت تعزیرات حکومتی تهران در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان، درباره ایجاد بازار سیاه عرضه داروی تقلبی در خیابان ناصرخسرو توسط دلالان دارو، گفت: این موضوع در حوزه نظارت بهداشتی سازمان تعزیرات حکومتی است و شعب ویژه قاچاق گشت‌های تعزیرات تهران آماده انجام ماموریت‌ها هستند.
مدیحی طامه تصریح کرد: برای بررسی فروش داروهای تقلبی باید معاونت سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت و درمان از سازمان تعزیرات تقاضای اعزام گشت‌ها برای بررسی موضوع قاچاق دارو و یا فروش داروهای تقلبی را در بازار کنند که تاکنون درخواستی در این باره به دستمان نرسیده است.
به گفته رئیس گشت تعزیرات حکومتی تهران، اگر درخواستی در این رابطه به ما ارجاع شود، قاضی‌های کشیک تعزیرات و تیم‌های ما به سرعت در محل حاضر خواهند شد.
هر روز جان تعدای از هموطن ایرانی به دلیل ابتلای به بیماری کووید ۱۹، گرفته می‌شود و در سوی دیگر دلالان دارو برای منفعت خود اقدام به عرضه و فروش قاچاقی داروی تقلبی می‌کنند؛ لذا در این رابطه می‌طلبد تا سازمان‌های نظارتی و بهداشتی فعالیت گشت‌های نظارتی خود را در این زمینه آغاز کنند و به سودجویان اجازه خودنمایی و فعالیت ندهند.
منبع:
1. دنیای اقتصاد/ دلالی مرگ؛ واکسن کرونا در بازار سیاه
2. پایگاه خبری پزشکان و قانون/ هر آنچه که با عنوان واکسن کرونا در بازار سیاه باشد، تقلبی است
3. باشگاه خبرنگاران جوان/ عرضه داروی تقلبی کرونا در ناصرخسرو/ بی‌توجهی نهادهای نظارتی به بازار سیاه فروش دارو
4. ایرنا/ آخرین عوارض جانبی گزارش‌شده از واکسن کووید ۱۹
