به گزارش راسخون؛ بخش آبی میانکاله با وسعت ۴۵۰۰۰ هکتار شامل خلیج و تالاب میانکاله و خشکی می‌شود. به جهت برخورداری از معیارهای کنوانسیون رامسر در سال ۱۳۵۴ نیز با تالابهای همجوار با وسعت ۱۰۰۰۰۰ هکتار به عنوان یکی از سایتهای کنوانسیون رامسر ثبت شد و «بهشت پرنده‌نگری ایران» لقب گرفت و به عنوان «پناهگاه حیات وحش» انتخاب شد.

تالاب میانکاله زیستگاه زمستان‌گذرانی و جوجه آوری انواع گوناگونی از پرندگان آبزی و کنارآبزی است که نزدیک به ۱۰۰ گونه می‌شود .تالاب و خلیج میانکاله مامن طیف وسیعی از پرندگان آبزی مهاجر، جوجه آور و حمایت شده از جمله فلامینگو، پلیکان سفید، پلیکان خاکستری، قو کوچک، قوی گنگ، قوی فریادکش، اردک سرسفید، غاز پیشانی سفید کوچک، مرگوس بزرگ، سنقرتالابی، عقاب دریایی دم سفید و پرندگان خشکی زی همانند قرقاول خزری، دراج و زنبورخوار، سنقر خاکستری، دلیجه، سنگ چشم است

با وجود ارزش بالای اکولوژیک این تالاب، در سال‌های اخیر این اکوسیستم مهم دچار خسارت‌های زیادی شده است؛ از آتش‌سوزی گرفته تا مرگ بیش از ۴۳ هزار پرنده مهاجر و ... .

تالاب میانکاله زمستان سال گذشته نقطه پایان سفر بیش از ۴۳ هزار پرنده مهاجری شد که برای زمستان‌گذرانی به این منطقه مهاجرت کرده بودند.این اتفاق منجربه طرح فرضیه‌های متفاوتی درباره علت تلفات بی‌سابقه این پرندگان شد و در نهایت سازمان دامپزشکی بوتولیسم را علت این حادثه اعلام کرد. با توجه به کوچ پرندگان مهاجر به میانکاله برای زمستان‌گذرانی در سال جاری نگرانی‌هایی درباره احتمال تکرار اتفاق مشابه وجود داشت؛ نگرانی که درست بوده است چون امسال هم تاکنون ۱۱۷ قطعه پرنده در میانکاله تلف شده است و شهاب‌الدین منتظمی - مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست - احتمال ابتلا به بوتولیسم را مطرح کرده است. هرچند که سال گذشته هم برخی کارشناسان نسبت به تلف شدن بیماران بر اثر ابتلا به این بیماری تشکیک کرده بودند.

بهمن ماه امسال درحالی آغاز شد که تراژدی تلخ سفر غریبانه مهمانان مازندران دوباره تکرار شد.

پاییز امسال همانند سال‌های گذشته باتوجه به حضور پرتوجه به حضور پرندگان مهاجر نگرانی در ارتباط با بیماری‌های فصل سرما از جمله انفلوآنزای فوق حاد پرندگان شدت گرفت امسال هم به سراغ مازندران آمد و در آذر ماه امسال مازندران به عنوان کانون بیماری اعلام شد.

از آذر تا بهمن باتوجه به وجود نگرانی و تشدید پایش‌ها خبری مبنی بر تلفات پرندگان نداشتیم ولی طی روزهای اخیر تلفات پرندگان در تالاب میانکاله و خلیج گرگان نگرانی‌ها را بیشتر کرد که با انجام آزمایش‌ها با اطمینان اعلام شد که علت تلفات انفلوآنزای فوق حاد پرندگان و یا نیوکاسل نبوده است.
با ادامه پایش‌ها تعداد مرندگان تلف شده سه رقمی شد که همچنان هم لاشه پرندگان در حال جمع‌آوری است.

طی اطلاعیه روابط عمومی اداره کل حفاطت محیط زیست مازندران اعلام شد، وقوع تلفات غیرعادی در پرندگان مهاجر آبزی در تالاب بین المللی میانکاله و خلیج گرگان، عملیات پایش و جمع آوری لاشه پرندگان مهاجر آبزی با اعزام چند اکیپ از محیط بانان یگان حفاظت محیط زیست شهرستان‌های گلوگاه، بهشهر و اداره کل در روز دوشنبه ۱۳ بهمن ماه ۹۹ نیز انجام که ۲۱۴ قطعه پرنده مهاجر آبزی از گونه‌های چنگر معمولی، فلامینگو و مرغابی تلف و از سطح خلیج جمع‌آوری شدند.

گفتنی است با احتساب تلفات چهار روز گذشته، مجموع تلفات پرندگان مهاجر جمع‌آوری شده، به عدد ۳۳۱ لاشه رسیده است.

با توجه به حضور معاون بهداشتی دامپزشکی کشور در استان مازندران علت دقیق تلفات پرندگان مهاجر پس از بررسی و اعلام سازمان دامپزشکی کشور اطلاع‌رسانی می‌شود.

موضوع در دست بررسی است

با این حال و در روزهای اخیر در روزهای نهم، دهم و یازدهم بهمن ماه 42 قطعه پرنده تلف شده‌اند و تلاش‌ها همچنان ادامه دارد. به موجب قانون در سال 99 هیچ پروانه‌ای برای شکار و صید در استان مازندران صادر نشده است اما باز هم از شهروندان خواهش داریم به علت شیوع بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان به هیچ وجه اقدام به شکار و صید نکنند.

اما برای بررسی بیشتر این موضوع، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مازندران می‌گوید: بررسی علت‌های این حادثه و براساس پروتکل‌ها، برعهده سازمان دامپزشکی است و هنوز پاسخ قطعی درباره تلف شدن ندادند، اما طبق بررسی‌های اولیه انجام شده بحث بیماری‌های ویروسی مانند آنفلوآنزا و نیوکاسل منتفی است.

ما از رفتار نحوه تلف شدن این پرندگان احساس می‌کنیم همان اتفاق سال گذشته در حال رخ دادن است و آنها از سم بوتولیسمی که در تالاب تشکیل می‌شود، می‌میرند. حسینعلی ابراهیمی، در رابطه با موضوع ریختن سم در میانکاله توسط شکارچیان، دامداران و کسانی که سازمان حفاظت از محیط زیست فعالیت آنها را محدود می‌کند، اظهار کرد:‌ سال گذشته نیز از لاشه‌های پرندگان نمونه‌برداری شد و بررسی شائبه مسمومیت آنها به وسیله سم نیز مطرح شد و حتی از آب و رسوب هم نمونه‌گیری می‌شود، ولی سال گذشته نیز آثاری از وجود سم شیمیایی در میانکاله ندیدیم.

سال گذشته مرگ و بیماری پرندگان 55 روز به طول انجامید و پهنه وسیع 45 کیلومتری را شامل می‌شد. چه سمی و چند میلیون لیتر می‌تواند این پهنه را آلوده کند؟ از سوی دیگر چرا فقط پرندگان و گونه‌های خاصی تلف می‌شوند و دیگر آبزیان می‌میرند. در این بین نیز شکارچیان غیرمجاز و کارشناسان فرضیه‌های مختلفی را تعریف می‌کنند.

کرونای پرندگان نداشتیم

معاون دامپزشکی کشور با اشاره به بازدید از تالاب میانکاله در پاسخ به احتمال بیماری کرونا بین پرندگان گفت: تاکنون گزارشی در این مورد نداشتیم و آخرین گزارش درباره راسوهایی بوده که در برخی از کشورهای اسکاندیناوی منتشر شده است ولی علی رغم اینکه نوع ویروس ممکن است مشابه باشد اما کووید ۱۹ در پرندگان به صورت مستدل تأیید نمی‌شود.

نقیبی درباره بیماری بوتولسیم گفت: به دلیل سم و خاصیت کشندگی بالایی که بیماری دارد ممکن است در مدت زمان کوتاهی سبب تلفات پرندگان شود و این موضوع در حال بررسی است.

نقیبی اظهار داشت: نمونه برداری‌های لازم از پرندگان تلف شده و آب دریا انجام و در حال انجام آزمایش در مرکز ملی تشخیص و بررسی بیماری‌های سازمان دامپزشکی است که به محض اعلام نتایج، ضمن بررسی لازم علت اصلی تلفات را طی اطلاعیه‌ای از سوی سازمان دامپزشکی کشور اعلام می‌کنیم.

بررسی‌های اولیه و نتایج حاصله از انجام آزمایشات، بیماری نیوکاسل و آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان را مردود اعلام کرد و باید منتظر روزهای آتی بود تا دلیل مرگ غیرعادی پرندگان در تالاب میانکاله رمزگشایی شود.

تکرار فاجعه جای سوال دارد

اما اینکه در بهمن‌ماه دو سال اخیر این پرندگان تلف شده‌اند مقداری مشکوک نیست. وی در پاسخ به این موضوع نیز می‌افزاید: ما نیز این صحبت را قبول داریم و برای ما نیز سوال است و باید در انتظار پاسخ نهادهای علمی باشیم. یکی از حدسیات ما این است که در قبل از بهمن سال 98 سرمای هوا و چند روز بعد از آن گرمای شدید را تجربه کردیم و همین امر موجب تشکیل سم بوتولیسم در آب شد. امسال نیز همین شرایط آب و هوایی دوباره تکرار شد و ممکن است که این تغییرات اقلیمی در فعال شدن بوتولیسم موثر باشد.

واکنش های کاربران

منبع:
1. ایسنا/ تالاب میانکاله؛ از مرگ پرندگان مهاجر تا آتش‌سوزی
2. فارس/ تکرار تراژدی سفر غریبانه مهمانان مهاجر
3. تجارت آنلاین/ پرواز دوباره مرگ بر فراز میانکاله

** درج توییت های کاربران توییتر نشان از تایید یا رد آنها نیست و صرفا برای آگاهی مخاطبین درج می شود.