به گزارش راسخون؛ صبح امروز فاز نخست کارآزمایی بالینی واکسن ایرانی کرونا با عنوان "فخرا" و با حضور وزرای دفاع و بهداشت، در مجموعه سپند وزارت دفاع آغاز شد. واکسن ایرانی "فخرا" امروز با حضور وزرای دفاع و بهداشت و همچنین همسر شهید فخری زاده رونمایی شد. امروز همچنین فاز نخست کارآزمایی بالینی واکسن ایرانی فخرا آغاز شد.

فرزند شهید فخری زاده اولین فرد تزریق کننده این واکسن است.

دکتر کریمی مدیر پروژه واکسن «فخرا» در این مراسم با درود به روح شهدای اسلام بالاخص دانشمند هسته ای و دفاعی شهید دکتر محسن فخری زاده، با ارائه گزارشی از فعالیت‌های سازمان پژوهش و نوآوری دفاعی (سپند) در عرصه مبارزه با بیماری کرونا به ویژه تولید واکسن فخرا گفت: از ابتدای همه‌گیری کرونا این سازمان با تکیه بر نیروی انسانی متخصص، متعهد و مجرب، همچنین وجود زیرساخت های تخصصی مناسب، با همت شهید والامقام دکتر محسن فخری زاده (رئیس شهید سپند) دوشادوش همکاران خود در عرصه سلامت کشور، تلاش ویژه ای در جهت مقابله با این بیماری آغاز کرد.

وی افزود: ساخت انواع کیت‌های تشخیصی کووید ۱۹ و آزمایشگاه‌های تخصصی سیار سطح ( ۳ )که دو دستگاه آن تحویل انستیتو رازی و انستیتو پاستور شد سرفصل شروع این جهاد همه جانبه بود.

مدیر پروژه واکسن «فخرا» ادامه داد: فرایند تحقیق و توسعه واکسن کووید ۱۹ از اسفند ۹۸ آغاز شد و با جداسازی این ویروس از بین ۳۵ هزار نمونه بیماران ایرانی و کشت ۳۰ ایزوله مناسب اولین بذر واکسن از بین آن‌ها انتخاب و تولید شد. با انجام انواع تست‌های تعیین هویت ویروس، شناسنامه آن تهیه شد و کاندید واکسن کووید ۱۹ در خرداد ۹۹ به مرحله تولید آزمایشی رسید.

دکتر کریمی تصریح کرد: فرآیند تولید شامل مراحل کشت سلول، تلقیح، تکثیر، جداسازی و تخلیص، غیرفعال‌سازی و فرمولاسیون در مدت کوتاهی راه اندازی شد و سپس تست‌های حیوانی و انواع تست‌های کنترل کیفی انجام شد.

وی ادامه داد: پس از طی مراحل آزمایشگاهی و تست‌های حیوانی بر روی بیش از ۶۵۰ سر حیوان از گونه‌های مختلف موش، خرگوش، خوکچه هندی و میمون، بی‌ضرری و اثر بخشی واکسن به اثبات رسید و پرونده این واکسن به سازمان غذا و دارو ارسال شد. هم زمان کار طراحی و ساخت کارخانه تولید انبوه این واکسن نیز آغاز شد که با تایید نقشه‌ها توسط سازمان غذا و دارو این پروژه به سرعت در حال انجام است و امید داریم تا تابستان وارد فاز تولید شود.

مدیر پروژه واکسن «فخرا» با بیان اینکه طی تعاملات با سازمان غذا و دارو و انجام اصلاحات لازم مقرر شد تا واکسنی در سطح بالاترین استانداردهای بین المللی تقدیم ملت عزیز و شریف ایران شود تا ان‌شاءالله موجب فخر ایرانیان شود، گفت: به همین جهت و به یاد شهید عزیزمان(شهید فخری زاده) نام واکسن به (فخرا) مزین گردید که این واکسن به یادگار این شهید به فرزند گرامی ایشان، تزریق شد.

وی در پایان از تلاش‌های همه محققین و همکاران این پروژه از پشتیبانی و حمایت‌های همه ارکان وزارت دفاع به ویژه امیر سرتیپ حاتمی وزیر دفاع، پشتیبانی و پیگیری‌های ستاد کل نیروهای مسلح و همچنین همکاری دانشگاه علوم پزشکی ارتش، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، شرکت‌های دانش بنیان، دانشگاه علوم پزشکی ایران، بیمارستان شهید چمران و دانشگاه صنعتی مالک اشتر قدردانی کرد.

جزئیات کارآزمایی بالینی واکسن کووید ۱۹ «فخرا»

مطالعه فاز ۱ بررسی بی خطری، ایمنی‌زایی و انتخاب دوز مناسب واکسن غیر فعال شده کووید ۱۹ در گروه‌های واکسن در دو دوز ۶^۱۰ × ۲.۵ و ۶^۱۰ × ۰.۵ (TCID ۵۰) در هر دوز و 2 برنامه تزریقی با فاصله‌های ۲ و ۳ هفته‌ای در جمعیت سالم بالغ ۵۵-۱۸ ساله، کارآزمایی بالینی تصادفی شده، دوسو کور با کنترل پلاسبو در مرکز ثبت کارآزمایی بالینی ایران ثبت شد.

هدف اصلی مطالعه درمانی بوده و هدف آن مطالعه تعیین دوز، ایمنی و ایمنوژنیسیتی واکسن غیرفعال شده کووید ۱۹ FAKHRAVAC (MIVAC) در جمعیت سالم ۱۸ تا ۵۵ ساله است.

این کارآزمایی بالینی به این شکل طراحی شده که دارای گروه کنترل با گروه‌های موازی بر روی ۱۳۵ داوطلب که ۱۵ نفر به صورت پیش قراول بدون کورسازی و ۱۲۰ نفر در پنج گروه ۲۴ نفری به صورت دو سو کور و تصادفی شده وارد مطالعه می‌شوند.

این مطالعه در مرکز کارآزمایی بالینی فخرا انجام می‌شود.

تاریخ شروع و پایان بی مارگیری مورد انتظار از ۲۰ اسفند ۹۹ تا ۲۰ فروردین ۱۴۰۰ پیش بینی شده است.

شرایط عمده ورود به مطالعه قبل از تصادفی سازی

سن ۱۸ تا ۵۵ سال. شاخص توده بدنی بین ۱۸ تا ۳۵ کیلوگرم بر متر مربع. دارا بودن سلامتی کامل بر اساس معیار‌های بالینی و آزمایشگاهی. عدم ابتلاء فعلی یا قبلی به بیماری کووید ۱۹. عدم بارداری. استفاده از روش‌های مطمئن پیشگیری از بارداری.

امضای فرم رضایت نامه آگاهانه داشتن تابعیت ایرانی. شرکت کنندگان توانایی مطالعه و درک رضایتنامه آگاهانه را داشته باشند. ترجیحاً داشتن تحصیلات دیپلم و بالاتر. درجه حرارت کمتر یا مساوی ۳۷.۲ درجه سانتیگراد زیر زبانی بر اساس تب سنج الکترونیک.

منفی بودن تیتر آنتی بادی IgG و IgM علیه آنتی ژن N کووید ۱۹. منفی بودن تست RT-PCR برای تشخیص کووید ۱۹. تست خونی منفی الایزا IgG برعلیه HIV.

تعداد ضربان قلب بین ۶۰ تا ۱۰۰ فشار خون سیستولیک(بین ۹۰ تا ۱۴۰ میلی متر جیوه). فشار خون دیاستولیک (بین ۶۰ تا ۹۰ میلی متر جیوه). قبول تعهدات مربوط به کاهش احتمال ابتلاء به کووید ۱۹. تست منفی بارداری β-hCG در روز غربالگری و روز واکسیناسیون.

شرکت کنندگان در کارآزمائی بالینی باید از زمان اولین واکسیناسیون تا ۳ ماه پس از آخرین واکسیناسیون از اهدای خون یا پلاسما خودداری کنند. عدم شرکت فرد در کارآزمایی دیگر در طول مطالعه حاضر.

ابراز آمادگی فرد برای ماندن جزو افراد مورد پایش در مطالعه برای کل مدت مطالعه تا مراحل تحقیق طی ۱۴ ماه پایان پذیرد. استفاده از یک روش مطمئن پیشگیری از فرزندآوری در خانم‌ها و آقایان تا ۳ ماه بعد از آخرین دوز واکسن.

شرایط عمده عدم ورود به مطالعه قبل از تصادفی سازی

ابتلاء فعلی به هر نوع بیماری علامت دار حاد یا مزمن که نیازمند مراقبت مداوم داخلی یا جراحی باشد. صاحبان مشاغل پر خطر در معرض ابتلاء به کووید ۱۹ شامل کادر درمان، مشاغل دارای تماس نزدیک با ارباب رجوع اشتغال به صورت وظیفه (سربازان) در زیرمجموعه‌های نیرو‌های مسلح.

شیردهی. سابقه دریافت هرگونه واکسن تحقیقاتی در طی ۳۰ روز قبل از روز غربالگری. سابقه دریافت خون و یا هرنوع فرآورده خونی و یا ایمنوگلوبولین در ظرف ۳ ماه قبل از روز غربالگری. سابقه مصرف طولانی مدت دارو‌های کاهنده سیستم ایمنی یا کورتیکواستروئید‌های سیستمیک در ۴ ماه اخیر منتهی به روز غربالگری.

سابقه ابتلاء به بیماری‌های آلرژیک از جمله آنژیو ادم و یا واکنش‌های آنافیلاکسی. سابقه هر نوع حساسیت به دارو یا واکسن. سابقه ابتلاء به سرطان یا انجام شیمی درمانی ‎در ۵ سال گذشته. سابقه ابتلاء به بیماری‌های جدی روانپزشکی.

سابقه ابتلاء به اختلالات خونی (دیسکرازی، انعقادی، کمبود یا اختلال پلاکت، کمبود فاکتور‌های خونی) ابتلاء به بیماری‌های مزمن انسدادی ریه از قبیل آسم و COPD، بیماری‌های ایسکمیک قلبی عروقی که توسط پزشک متخصص تشخیص داده شده باشد و تحت درمان باشد.

ابتلاء به هر گونه فشار خون که توسط پزشک تحت درمان باشد. ابتلاء به هر گونه دیابت که توسط پزشک تحت درمان باشد. سابقه ابتلاء به بیماری‌های نورولوژیک مزمن (از جمله تشنج و صرع). هرگونه سابقه سو مصرف (اعتیاد) مواد و یا الکل در عرض ۲ سال گذشته. هرگونه اشکال در نتایج آزمایشات هماتولوژی و یا بیوشیمی انجام گرفته در زمان غربالگری بالاتر از درجه ۱.

سابقه ابتلاء به کووید -۱۹ تأیید شده. ابتلاء به هپاتیت B و C حاد یا مزمن. دریافت داروی پروفیلاکسی برعلیه سل. سابقه سنکوپ با تزریق و یا مشاهده خون فردی که به هرعلت اسپلنکتومی شده است. هرگونه تماس نزدیک با فرد مبتلا‌ی قطعی به کووید -۱۹ در مدت حداکثر دو هفته قبل از روز دریافت دوز اول واکسن.

گروه‌های کور شده در مطالعه شامل شرکت کننده، مراقب بالینی، محقق، ارزیابی کننده پیامد، آنالیز کننده داده، کمیته ایمنی و نظارت بر داده‌ها است.

توصیف نحوه تصادفی سازی

در این مطالعه از روش تصادفی سازی بلوکی Block Randomization با استفاده از سایز بلوک‌های متفاوت، برای تخصیص هر شرکت کننده به گروه‌های مداخله استفاده خواهد شد. از نرم افزار اکسل و فانکشن (rand) برای تهیه ترتیب‌های تصادفی در داخل هر بلوک بهره گرفته می‌شود. پس از تعیین نوع مداخله در هر شرکت کننده، یک کد غیر تکراری چهار رقمی به فرد اختصاص داده می‌شود. کد‌های اختصاص داده شده از طریق یک نرم افزار به ترتیب به داوطلبان واجد شرایط تعلق می‌گیرد.

توصیف نحوه کورسازی

در این مطالعه از آدجوانت واکسن بدون ذرات ویروس کشته شده، به عنوان پلاسبو استفاده خواهد داشت. کلیه افراد بجز اپیدمیولوژیست(مسئول تصادفی سازی) نسبت به تخصیص نوع IMP کور خواهند بود. این مطالعه دارو نما دارد.

در ابتدای مطالعه کمیته پایش ایمنی و داده‌ها نسبت به اختصاص IMP در مطالعه کور خواهد بود. در صورت بروز هر گونه عارضه جدی در داوطلب و یا تفاوت قابل ملاحظه در گروه‌های مطالعه، کد داوطلب مورد نظر یا گروه‌های مطالعه به درخواست DSMB رمزگشایی خواهد شد. در سایر موارد بالینی نیز با تأیید محقق اصلی رمز گشایی قابل انجام خواهد بود.

بیماری مورد مطالعه سندرم زجر تنفسی حاد ناشی از کرونا ویروس نوع دو است.

متغیر پیامد اولیه

شرح متغیر پیامد ۱: علائم حیاتی غیر طبیعی و آنافیلاکسی بلافاصله پس از تزریق. علائم حیاتی شامل دمای بدن، تعداد تنفس، تعداد ضربان قلب، فشار خون سیستولیک و دیاستولیک قبل و بلافاصله بعد از واکسیناسیون اندازه‌گیری می‌شود.

مقاطع زمانی اندازه‌گیری: در 3 ساعت اول بعد از هر نوبت واکسیناسیون.

نحوه اندازه‌گیری متغیر: درجه حرارت با استفاده از ترمومتر دیجیتال در زیر زبان اندازه‌گیری می‌شود. تعداد ضربان قلب و تنفس در طول یک دقیقه و توسط پرسنل تحقیق شمارش خواهد شد. فشار خون توسط دستگاه فشار سنج دیجیتال در حالت نشسته اندازه‌گیری خواهد شد.

شرح متغیر پیامد ۲: رخداد ناخواسته موضعی در هفته اول بعد از دریافت واکسن که عبارتند از درد، حساسیت، اریتم و قرمزی، و تورم و سفتی.

مقاطع زمانی اندازه‌گیری: روزانه طی ۷ روز اول بعد از هر نوبت واکسیناسیون.

نحوه اندازه‌گیری متغیر: با شرکت کنندگان در طی هفت روز بعد از هر نوبت واکسیناسیون به صورت روزانه تماس گرفته خواهد شد و پرسنل مطالعه فرم رخداد ناخواسته موضعی را تکمیل خواهند کرد.

شرح متغیر پیامد ۳: رخداد ناخواسته سیستمیک در هفته اول بعد از دریافت واکسن شامل تهوع و استفراغ، اسهال، سردرد، خستگی، درد عضلانی و سایر بیماری‌ها یا عوارض بالینی.

مقاطع زمانی اندازه‌گیری: روزانه طی ۷ روز اول بعد از هر نوبت واکسیناسیون و پس از آن ماهانه تا شش ماه.

نحوه اندازه‌گیری متغیر: با شرکت کنندگان در طی هفت روز بعد از هر نوبت واکسیناسیون به صورت روزانه تماس گرفته خواهد شد و پرسنل مطالعه فرم رخداد ناخواسته سیستمیک را تکمیل خواهند کرد.

شرح متغیر پیامد ۴: نتایج غیر طبیعی یافته‌های آزمایشگاهی شامل: Hemoglobin, WBC, Lymphocytes cell, Neutrophils, Eosinophils, Platelets, ESR, CRP, LDH,CPK, RT-PCR for SARS-CoV-۲, Sodium, Potassium, BUN , Creatinine, Alkaline phosphatase, ALT, AST, Bilirubin (total) , Uric Acid, U/A, Urine protein, Urine glucose, Urine RBC.

مقاطع زمانی اندازه‌گیری: ۷ روز پس از هر نوبت واکسیناسیون.

نحوه اندازه‌گیری متغیر: هر یک از تست‌ها با استفاده از کیت مربوطه انجام خواهد شد.

متغیر پیامد ثانویه

شرح متغیر پیامد ثانویه ۱: رخداد‌های شدید نامطلوب SAE، رخداد‌های شدید پیش بینی نشده مشکوک SUSAR و رخداد‌هایی که نیاز به مراجعه پزشکی دارند MAAE.

مقاطع زمانی اندازه‌گیری: تا شش ماه بعد از آخرین دوز واکسن.

نحوه اندازه‌گیری متغیر: ارزیابی عوارض ماهانه به صورت تلفنی انجام خواهد گرفت.

شرح متغیر پیامد ثانویه ۲: رخداد بیماری کووید ۱۹ دو هفته بعد از تزریق نوبت دوم واکسن بنا بر تعریف وزارت بهداشت با تست PCR مثبت.

مقاطع زمانی اندازه‌گیری: دو هفته بعد از دوز دوم واکسن تا پایان مطالعه.

نحوه اندازه‌گیری متغیر: یافته‌های بالینی، معاینات، تست‌های آزمایشگاهی.

شرح متغیر پیامد ثانویه ۳: سطح سرمی آنتی بادی IgG اختصاصی برای آنتی ژن‌های N , S

مقاطع زمانی اندازه‌گیری: در برنامه واکسیناسیون ۱۴-۰: در روز‌های صفر، ۷، ۱۴، ۲۸، ۴۲، ۷۲ و ماه‌های ۳، ۶، ۹ و ۱۲ و در برنامه واکسیناسیون ۲۱-۰: در روز‌های صفر، ۷، ۱۴، ۲۱، ۳۵، ۴۹ و ماه‌های ۳، ۶، ۹ و ۱۲.

نحوه اندازه‌گیری متغیر: روش الیزا

شرح متغیر پیامد ثانویه ۴: میزان فعالیت آنتی بادی خنثی کننده.

مقاطع زمانی اندازه‌گیری: در برنامه واکسیناسیون ۱۴-۰: در روز‌های صفر، ۱۴، ۲۸، ۴۲، و ماه‌های ۳، ۶، ۹ و ۱۲ و در برنامه واکسیناسیون ۲۱-۰: در روز‌های صفر، ۲۱، ۳۵، ۴۹ و ماه‌های ۳، ۶، ۹ و ۱۲. این پیامد در روز صفر و ۲ هفته بعد از تزریق دوم برای کلیه داوطلبان و در سایر مقاطع اندازه‌گیری برای ۲۰ درصد از شرکت کنندگان اندازه‌گیری خواهد شد.

نحوه اندازه‌گیری متغیر: تیتر آنتی بادی خنثی کننده ویروس SARS-CoV-۲.

شرح متغیر پیامد ثانویه ۵: میزان فعالیت ایمنی سلولی و سلامت ایمنی سلولی.

مقاطع زمانی اندازه‌گیری: در برنامه واکسیناسیون ۱۴-۰: در روز‌های صفر، ۱۴، ۲۸، ۴۲، و ماه‌های ۳، ۶، ۹ و ۱۲ و در برنامه واکسیناسیون ۲۱-۰: در روز‌های صفر، ۲۱، ۳۵، ۴۹ و ماه‌های ۳، ۶، ۹ و ۱۲. این پیامد در روز صفر و ۲ هفته بعد از تزریق دوم برای کلیه داوطلبان و در سایر مقاطع اندازه‌گیری برای ۲۰% از شرکت کنندگان اندازه‌گیری خواهد شد.

نحوه اندازه‌گیری متغیر: اندازه‌گیری مطلق زیرجمعیت‌های سلولی لنفوسیت‌ها (B, T, NK) و نسبت آنها، اندازه‌گیری زیرجمعیت سلول‌های تی (CD ۳+CD ۴+, CD ۳+CD ۸+)، اندازه‌گیری TNF-a و اینترلوکین‌های ۴ و ۵ و ۲ و ۱۷ و ۶ و ۱۲ و ۱۷ آ و ۱۷ اف و ۲۱ و ۸ و ۱۰. تکثیر سلولی با استفاده از روش CFSE. اندازه‌گیری اینترفرون گاما داخل سلولی (اینترلوکین ۴ و TNF آلفا) در سلول‌های CD ۴ و CD ۸ مواجهه یافته با آنتی ژن.

گروه‌های مداخله

گروه مداخله ۱: دریافت واکسن در صفر -۱۴ با دوز ۶^۱۰ × ۰.۵ (TCID ۵۰) شرکت کنندگان این گروه دو نوبت واکسن FAKHRAVAC (MIVAC) با دوز ۶^۱۰ × ۰.۵ (TCID ۵۰) را به صورت IM در عضله دلتوئید و به فاصله ۱۴ روز دریافت می‌کنند.

گروه مداخله ۲: دریافت واکسن در صفر -۱۴ با دوز ۶^۱۰ × ۲.۵ (TCID ۵۰) شرکت کنندگان این گروه دو نوبت واکسن FAKHRAVAC (MIVAC) با دوز ۶^۱۰ × ۲.۵ (TCID ۵۰) را به صورت IM در عضله دلتوئید و به فاصله ۱۴ روز دریافت می‌کنند

گروه کنترل ۱: دریافت پلاسبو (دارونما) در صفر -۱۴ شرکت کنندگان این گروه دو نوبت پلاسبو FAKHRAVAC (MIVAC) را به صورت IM در عضله دلتوئید و به فاصله ۱۴ روز دریافت می‌کنند.

گروه مداخله ۳: دریافت واکسن در صفر -۲۱ با دوز ۶^۱۰ × ۰.۵ (TCID ۵۰) شرکت کنندگان این گروه دو نوبت واکسن FAKHRAVAC (MIVAC) با دوز ۶^۱۰ × ۰.۵ (TCID ۵۰) را به صورت IM در عضله دلتوئید و به فاصله ۲۱ روز دریافت می‌کنند.

گروه مداخله ۴: دریافت واکسن در صفر -۲۱ با دوز ۶^۱۰ × ۲.۵ (TCID ۵۰) شرکت کنندگان این گروه دو نوبت واکسن FAKHRAVAC (MIVAC) با دوز ۶^۱۰ × ۲.۵ (TCID ۵۰) را به صورت IM در عضله دلتوئید و به فاصله ۲۱ روز دریافت می‌کنند.

گروه کنترل ۲: دریافت پلاسبو در صفر -۲۱ شرکت کنندگان این گروه دو نوبت پلاسبو FAKHRAVAC (MIVAC) را به صورت IM در عضله دلتوئید و به فاصله ۲۱ روز دریافت می‌کنند.

حمایت کننده مالی این مطالعه سازمان پژوهش و نوآوری دفاعی است.

واکنش کاربران

منبع
1. ایرنا/ با حضور وزرای دفاع و بهداشت؛واکسن «فخرا» رونمایی شد
2. عصرایران/ فرزند شهید فخری ‌زاده نخستین تزریق‌ کننده واکسن فخرا
3. شبکه خبر/ واکسن کووید ۱۹ فخرا تزریق شد
4. شبکه خبر/ جزئیات کارآزمایی بالینی واکسن کووید ۱۹ «فخرا»

** درج توییت های کاربران توییتر نشان از تایید یا رد آنها نیست و صرفا برای آگاهی مخاطبین درج می شود.