وی یادآور شد: بنیاد فرهنگی البرز در سال ۱۳۴۲ شمسی با هدف کمک به اشاعه فرهنگ کشور و تجلیل از مقام علمی دانشمندان و پژوهندگان برتر ایرانی و تشویق دانشجویان و دانش‌آموزان برگزیده و نوباوگان و نوجوانان با استعداد ایرانی، از طریق اعطای جایزه البرز به‌همت مردی خیراندیش و نیک‌سیرت، مرحوم حسینعلی البرز تاسیس و وقف شد که طی بیش از نیم قرن، چندین هزار نفر از نخبگان برتر علمی کشور مورد حمایت و تشویق قرار گرفتند.
دبیرکل جایزه البرز با بیان اینکه مرحوم حسینعلی البرز در سن دو سالگی طعم یتیمی را می‌چشد و با تحصیل در کالج البرز موفق به اخذ مدرک دیپلم و مسلط به دو زبان روسی و انگلیسی می‌شود، تصریح کرد: مرحوم البرز پس از اخذ مدرک دیپلم ابتدا در وزارت مالیه و سپس در وزارت عدلیه مشغول فعالیت می‌شود و سپس برای تامین معیشت خانواده تصمیم می‌گیرد، کار دولتی را رها کند و در سال ۱۳۱۲ در اولین اقدام اقتصادی آزاد با شرکت و برنده شدن در یک مناقصه دولتی طی ابتکار عملی مناسب و انجام کاری ۶ ماهه در چهار ماه، توانست از سود آن با خرید مغازه‌ای در خیابان فردوسی و تلاش طاقت‌فرسا در مدت سه سال، موفق به دریافت نمایندگی یازده شرکت معتبر آلمانی (موتورسیکلت، دوچرخه، رادیو،گرامافون و ...) شد.
ارشدی با تاکید بر اینکه براساس پژوهش‌های انجام شده، مرحوم البرز به‌عنوان ۵۰ کنشگر اقتصادی طی ۱۵۰ سال گذشته شناخته شده‌اند، افزود: مرحوم البرز بدون ارث مادی از پدر و صرفاً با تکیه بر توان و تعهد شخصی، توانست سرمایه‌ای را برای خود رقم بزند و با آغاز دهه ۱۳۳۰ که عملا ارتباط با کشورهای خارجی متوقف می‌شود، کار خیر مرحوم البرز آغاز شد.
وی با اشاره به اینکه مرحوم البرز طی سه سال برای اساسنامه بنیاد البرز از صاحبنظران علمی و فرهنگی کشور مشورت گرفت، گفت: بنیاد البرز در اسفندماه ۱۳۴۲ با سرمایه تاسیس یک بانک خصوصی در آن زمان تاسیس شد و مرحوم البرز عملا تمام اموال خودش را وقف فعالیت علمی کرد؛ با این حال بعد از تاسیس بنیاد و برحسب شرایط، اقدامات نیکی را طی سال‌های ۱۳۴۵ تا سال ۱۳۵۵ اعم از کمک به سیل‌زدگان پاکستان، کمک به گرسنگان آفریقا، پرداخت کمک هزینه تحصیلی به دانش‌آموزان ایرانی در کشور عراق، پرداخت هزینه ساخت کتابخانه در مدرسه البرز فعلی و دانشگاه امیرکبیر و ... را انجام داد.
مدیرعامل بنیاد البرز ادامه داد: مرحوم حسینعلی البرز تنها ارث سه دختر خودش را هم به‌عنوان جایزه علمی به آنها می‌دهد و آنها هم هتل ایرانشهر که ارثیه پدری‌شان بود را به دارایی‌های بنیاد البرز اضافه می‌کنند؛ مرحوم البرز حتی خانه شخصی خود را می‌فروشد و در یکی از اتاق‌های هتل ایرانشهر زندگی می‌کند.
ارشدی خاطرنشان کرد: مرحوم البرز علیرغم بیماری و منع پزشکان از هرگونه فعالیت، مسئولیت مدیرعاملی بنیاد را با اشتیاق به عهده گرفت و در طی ۱۵ سال حضور در ایران تا پیش از اعزام به خارج از کشور جهت عمل جراحی معده در سال ۱۳۵۷، مادام‌العمر خود را از دریافت هرگونه حقوق و پاداش و مزایا بابت مدیریت در بنیاد محروم کرد و به عبارتی، علاوه بر وقف تمامی اموال خود، وجود خود را نیز وقف نمود؛ این در حالیست که او با وصیت خود مبنی بر واگذاری پیکر خود برای کالبد شکافی به دانشگاه علوم پزشکی تهران، حتی از وقف کالبد خود نیز غافل نشد.
وی افزود: در سال‌های ابتدایی تاسیس بنیاد البرز، تمرکز این مجموعه بر اعطای وام به نخبگان کشور بود؛ به تعدادی از دانشجویان کم‌بضاعت کشور که به‌دلیل عدم پرداخت شهریه از تحصیل بازمانده بودند، وامی تحت عنوان وام شرافتی داده شد؛ این وام‌ها صرفا با کارت دانشجویی به دانشجویان پرداخت می‌شد و بازپرداخت آن نیز پس از فراغت از تحصیل بود؛ در دهه ۱۳۵۰ و با رایگان شدن تحصیل آکادمیک، مرحوم البرز با در نظر گرفتن نیاز روز جامعه، تصمیم می‌گیرد از دانشجویانی که از دانشگاه فارغ‌التحصیل می‌شوند با اعطای وام اشتغال حمایت کند؛ طی پنج سال تنفس برای بازپرداخت وام، حتی پس از این مدت هم پیگیری انجام نمی‌گرفت؛ به نوعی هدف مرحوم البرز از این کار، حمایت از جریان علمی کشور در آن دوران بود؛ موضوع وام نیز در آخرین اصلاح اساسنامه بنیاد از سوی مرحوم البرز در سال ۱۳۵۶ حذف و فعالیت بنیاد صرفاً محدود به اهدای جوایز به برگزیدگان علمی کشور شد.
مدیرعامل بنیاد البرز تاکید کرد: بیماری مرحوم البرز که از کودکی با آن دست و پنجه نرم می‌کرد در آذرماه ۱۳۵۷ تشدید می‌شود و ایشان برای درمان بیماری خود مجبور به خروج از کشور می‌شود و در اسفند ۱۳۵۷ عمل سنگینی برای درمان مرحوم البرز انجام می‌گیرد و پس از آن مرحوم البرز طی مکاتبه، نامه‌ای را خطاب به امام خمینی (ره) تنظیم می‌کند و ضمن اعلام گزارش بنیاد در ۱۵ سال، تولیت این موقوفه را به امام راحله واگذار می‌کند و امام خمینی (ره) هم بنیاد را به سازمان اوقاف واگذار می‌کند تا هیئتی را برای اجرای اساسنامه بنیاد تعیین کن و از آن سال به بعد این مجموعه به‌صورت هیئت امنایی اداره می‌شود.
وی تصریح کرد: بنیاد فرهنگی البرز از سال ۱۳۴۲ شمسی در اجرای نیت واقف، تاکنون به بیش از ۳ هزار دانشجو وام تحصیل و اشتغال به کار پرداخت کرده و به بیش از ۴ هزار و ۶۵۰ نفر جایزه حسن تحصیل اهدا کرده است؛ بنیاد فرهنگی البرز در دهه اخیر تا پایان سال ۱۳۹۹، هفت همایش ملی در تهران و هشت همایش استانی برگزار کرده که حاصل آن اهدای جایزه به بیش از یک هزار و ۳۵۰ نفر از دانشمندان، مخترعان، دانشجویان، طلاب و دانش‌آموزان برتر کشوری و استانی بوده است.
ارشدی درباره ویژگی‌های اختصاصی جایزه البرز گفت: با سابقه‌ترین جایزه علمی کشور، تنها جایزه علمی بر مبنای سنت حسنه وقف علمی، استقلال هویت و عدم وابستگی مادی به دستگاه‌ها و نهادهای حاکمیتی و دولتی، تنها جایزه غیردولتی بدون تحمیل هزینه‌ای برای حضور شرکت‌کنندگان، قابلیت معرفی به عنوان نوبل ایرانی در تراز جوایز علمی معتبر جهان از ویژگی‌های اختصاصی این جایزه ارزشمند است.
وی ادامه داد: ما هر ساله دو مراسم را برگزار می‌کنیم؛ نخست تجلیل و تقدیر از نخبگان شامل دانشمندان، مخترعان، دانشجویان و طلاب است که مراسم روز جمعه مربوط به این عزیزان است و یک مراسم تجلیل و تقدیر از دانش‌آموزان است که همه ساله برگزار می‌شود.
مدیرعامل بنیاد البرز تصریح کرد: درحال حاضر انتخاب افراد با همکاری مراجع ذیصلاح انجام می‌شود؛ انتخاب دانشمندان، مخترعان و نوباوگان با همکاری بنیاد ملی نخبگان، دانشجویان علوم پزشکی با همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دانشجویان غیرپزشکی با همکاری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، طلاب علوم دینی با همکاری معاونت امور نخبگان حوزه‌های علمیه کشور و دانش‌آموزان با همکاری وزارت آموزش و پرورش انجام می‌شود.
ارشدی با اشاره به اینکه مراسم روز جمعه به‌صورت زنده و همزمان از رادیو فرهنگ، اپلیکیشن ایران صدا و صفحات بنیاد البرز در آپارات و اینستاگرام پخش می‌شود، افزود: این مراسم با حضور رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه و میهمانان ویژه‌ای همچون دکتر سیم‌فروش و همچنین ۶ دانشمند برتر جایزه البرز ۱۴۰۰ روز جمعه ۱۹ شهریور ماه برگزار خواهد شد.
وی در پاسخ به سوال خبرنگاران گفت: وقف علمی تا حدودی محجور مانده است و بنیاد فرهنگی البرز به‌عنوان پرچمدار وقف علمی قصد دارد تا با تعریف و ترویج این نوع وقف به جامعه، افراد که قصد دارند اموال خود را وقف کنند را به این نوع وقف علاقه‌مند کند؛ ما این الگو را به آنها پیشنهاد می‌دهیم تا در حوزه علمی متناسب با نیاز روز جامعه، وقف را انجام دهند و امیدواریم با اطلاع‌رسانی ویژه و مشخص با حضور اصحاب رسانه، جایزه علمی البرز و وقف علمی برای مردم کشور بهتر و بیشتر شناسانده شود.
مدیرعامل بنیاد البرز یادآور شد: در بخش رقم نقدی جایزه البرز، مبلغ جوایز منتخبین این دوره صرفاً در بخش نخبگان بالغ بر ۲۵ میلیارد ریال است که در مقایسه با سال گذشته، بیش از ۸۰ درصد افزایش داشته است؛ این افزایش براساس درآمدهای سالانه بنیاد رقم خورده است؛ ضمن اینکه مجددا تاکید می‌شود که این بنیاد هیچ وابستگی مادی به اشخاص حقیقی و حقوقی ندارد و همه هزینه‌های آن توسط رقبات زنده‌یاد البرز، تأمین می‌شود.
ارشدی افزود: تا سال گذشته اتفاقی که در انتخاب نفرات معمول بود، صرفا از طریق مراجع ذیربط نفرات معرفی می‌شدند اما اتفاقی که در سال جاری رقم زدیم این بود که ما از این مراجع درخواست کردیم سه برابر ظرفیت نفرات واجد شرایط را به بنیاد البرز معرفی کنند و هیئت انتخاب برگزیدگان متشکل از ۵۰ نفر را تشکیل دادیم و آیین داوری برگزار شد و نفرات برتر انتخاب شدند؛ بنا داریم در ادامه این مسیر فرآیند معرفی نفرات را به این صورت رقم بزنیم تا هر شخصی از هر نقطه از جهان بتواند خود را کاندید کند؛ این اتفاق در بخش دانش‌آموزی در حال انجام است و هر دانش‌آموز می‌تواند خودش را معرفی کند و در سال ۱۴۰۱ این کار را برای انتخاب نخبگان هم انجام می‌دهیم.
وی با اشاره به اینکه جایزه البرز ۱۴۰۰ در بخش دانش‌آموزی با هدف تقدیر از دانش‌آموزان برتر سراسر کشور، در نیمه آبان ماه سال جاری در دستور کار قرار دارد، تاکید کرد: مقارن با پنجاه و نُهمین سال تاسیس بنیاد فرهنگی البرز، پنجاه و نُه نفر از دانش‌آموزان برتر پایه‌های نهم و دوازدهم سراسر کشور در سال تحصیلی ۱۴۰۰- ۱۳۹۹ در رشته‌های ریاضی فیزیک، تجربی، علوم انسانی، فنی و حرفه‌ای و کاردانش، شایسته تقدیر شناخته شده و به ایشان لوح افتخار و جایزه نقدی ۱۰۰ میلیون ریالی اهدا خواهد شد؛ فرآیند ثبت‌نام و بارگذاری مدارک دانش‌آموزان واجد شرایط، براساس شاخص‌های اعلام شده در سامانه جایزه البرز به نشانی alborzpriz.ir تا تاریخ ۳۱ شهریور ۱۴۰۰ ادامه خواهد داشت.
مدیرعامل بنیاد البرز خاطرنشان کرد: پس از آن، دانش‌آموزان برتر کشور توسط هیئت انتخاب جایزه البرز براساس شاخص‌های مربوط انتخاب می شوند و طی مراسمی جایزه البرز ۱۴۰۰ در بخش دانش‌آموزی در آبان ماه ۱۴۰۰ به ایشان اهدا می‌شود.
ارشدی تصریح کرد: در بین ۵۹ نخبه برگزیده جایزه البرز، ۶ دانشمند و ۵۳ دانشجو، طلبه و مخترع حضور دارند؛ در کنار یک جایزه ویژه ۱۵۰ میلیون تومانی، به هر یک از دانشمندان برگزیده ۱۱۰ میلیون تومان، به هر یک از مخترعین برگزیده ۴۰ میلیون تومان و به هر یک از دانشجویان و طلاب برگزیده ۳۵ میلیون تومان اهدا شد.
وی افزود: دکتر امیرعلی حمیدیه در رشته خون و سرطان کودکان از دانشگاه علوم پزشکی تهران، دکتر لیلا آزادبخت در رشته علوم تغذیه از دانشگاه علوم پزشکی تهران، دکتر کریم مجتهدی در رشته فلسفه از دانشگاه تهران، دکتر رحمت ستوده قره‌باغ در رشته مهندسی شیمی از دانشگاه تهران، دکتر امیر رضا خویی در رشته مهندسی عمران از دانشگاه شریف و دکتر احمد شعبانی در رشته شیمی از دانشگاه شهید بهشتی به‌عنوان دانشمندان برگزیده جایزه البرز ۱۴۰۰ انتخاب شدند که جایزه ویژه به دکتر حمیدیه اهدا خواهد شد.
مدیرعامل بنیاد البرز با اشاره به اینکه بخشی از برگزیدگان جایزه البرز چشم از دنیا فروبستند و بخش زیادی در نقاط مختلف جهان منشا اثرات علمی هستند، یادآور شد: در طول این دو و نیم سال که در جایگاه مدیرعامل بنیاد خدمت کردم، به‌دنبال تشکیل جمع نخبگانی در حوزه‌های مختلف هستیم و این مجموعه‌ها در حال شکل‌گیری است؛ امروز برندگان جایزه البرز در تمام علوم را داریم و می‌توانیم از هم‌افزایی این نخبگان، راه‌حل‌هایی را برای کشور پیشنهاد دهیم و این فرآیند در حال انجام است و امیدوارم طی سال‌های آینده این جمع شکل گیرد تا بتوانیم از این جمع نخبگانی استفاده کنیم.
منبع: روابط عمومی سازمان اوقاف و امور خیریه
