جنجال ادوارد اسنودن در توییتر فارسی/ ادوارد اسنودن کیست و چرا مهم است؟ + واکنش های کاربران

به گزارش راسخون؛ ادوارد اسنودن کارمند سابق سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا و پیمانکار سابق آژانس امنیت ملی که با افشای گسترده اطلاعات محرمانه در مورد عملیات گسترده جاسوسی و مراقبت در سطح بین المللی، توسط دولت ایالات متحده تحت تعقیب قرار گرفت، در روزهای اخیر با توییت های فارسی خود بسیار خبرساز شده است. اسنودن که اکنون به طور موقت در روسیه پناهنده شده است، در تاریخ ۲۱ اکتبر در توییتی به زبان فارسی نوشت: «دیوار موش داره و موش گوش داره»، توییتی بسیار مبهم که با گمانه زنی ها و شایعات بسیاری همراه شد. نکته عجیب تر اینکه اسنودن دیروز نیز یک توییت فارسی دیگر بدین مضمون منتشر کرد: «من فقط می گویم دلیلی وجود دارد که گربه ها محبوب هستند». امروز نیز توییتی دیگر از او منتشر شد، بدین مضمون :«من به شدت سطح فعالیت توییتر فارسی را دستکم گرفتم».

هنوز کسی نمی داند که منظور ادوارد اسنودن از این توییت های مبهم و مرتبط با زبان فارسی و ایران چیست اما انتظار می رود که طی روزهای آینده افشاگری هایی در این زمینه صورت گیرد و چه بسا شاهد توییت های فارسی بیشتری از اسنودن باشیم که ماجرا را شفاف تر نماید. ادوارد اسنودن در ۳۰ اردیبهشت سال ۱۳۹۲ از محل کار خود در هاوایی به هنگ کنگ پرواز کرده و هزاران مدرک طبقه بندی شده آژانس امنیت ملی آمریکا را در اختیار رسانه ها قرار داد. وی در این اسناد نشان داد که دولت آمریکا با همراهی اروپایی ها و کمپانی های حوزه تکنولوژی از شهروندان جاسوسی کرده و تلفن ها و ایمیل های آن ها را رصد می کند.

اسنودن چه توییت‌هایی نوشت؟

ادوارد اسنودن 48 ساعت قبل در قالب توییتی مرموز در صفحه توییتر خود نوشت: «دیوار موش داره و موش گوش داره». او هنوز توضیحی درباره این توییت خود نداده بود که چند ساعت بعد با بازنشر توییتش این بار نوشت: «من فقط می‌گویم دلیلی وجود دارد که گربه‌ها محبوب هستند».

این دو توییت به شدت در فضای توییتر و به ویژه توییتر فارسی خبرساز شد و باعث شد کاربران زیادی آن را ریتوییت کرده و به گمانه‌زنی درباره معنای پس پرده‌اش بپردازند. همچنین بحث‌ها و منشن‌هایی هم در زیر همین توییت بین کاربران ایرانی و بعضاً خارجی شکل گرفت که عمدتاً به زبان طنز بود و فضای خاص توییتر را نشان می‌داد.

با این حال هنوز جای سؤال بود که اسنودن از انتشار این توییت‌ها بی هیچ توضیح اضافه‌ای چه هدفی را دنبال می‌کند.

او حالا امروز صبح سومین توییت فارسی‌اش را هم منتشر کرده و این بار نوشته است: «من به شدت سطح فعالیت توییتر فارسی را دست کم گرفتم.» که این قضیه می‌تواند اشاره‌ای به جنجالی باشد که او در توییتر فارسی ایجاد کرده، هرچند به نظر می‌رسد معنای وسیع‌تری داشته باشد.

معنای توییت های فارسی اسنودن چیست؟

هنوز مشخص نیست اسنودن، کسی که به افشاگری‌های گسترده و فوق‌سری شهرت دارد و به همین دلیل برخی دولت‌ها با او مخالف هستند، چه هدفی را از انتشار این توییت‌ها دنبال می‌کند. به نظر می‌رسد او در این مرحله فعلاً به دنبال تذکر دادن است، اما معلوم نیست به چه کسی و در شرایطی که هنوز تکلیف مذاکرات ایران با کشورهای غربی مشخص نیست، خطاب اسنودن به دولت آمریکاست یا ایران.

این فرضیه وقتی جدی‌تر می‌شود که به معنای توییت اولش یعنی «دیوار موش داره و موش گوش داره» بیشتر فکر کنیم. یک ضرب‌المثل ایرانی که البته در زبان‌ها و فرهنگ‌های دیگر هم معادل دارد و به معنای وجود جاسوس است؛ یعنی مراقب باش چه حرفی را کجا می‌گویی و به طرف صحبتت هم اعتماد نکن.

او در توییت دوم اشاره‌ای هم به گربه داشته که مبهم‌ترین توییت اوست. از طرفی گربه را می‌توان به نژاد گربه ایرانی (Persian Cat) که در دنیا معروف است و همچنین شکل گربه‌مانند نقشه ایران ربط داد، که در این صورت یعنی اسنودن از محبوبیت ایران صحبت می‌کند. اما این معنا قدری دور از ذهن به نظر می‌رسد.

عده‌ای هم با خواندن توییت‌های او معتقد هستند او یک افشاگری بزرگ را تدارک دیده است و به اصطلاح فعلاً دارد بازارگرمی می‌کند تا پس از این‌که توجه همه را جلب کرد، آن‌ها را منتشر کند.
این فرضیه هم با توجه به توییت سومش قدری معنادار به نظر می‌رسد، چراکه به فضای توییتر فارسی اشاره کرده است و شاید منظورش حضور بی‌شمار مقامات دولتی و سیاسی ایرانی در توییتر به نظر می‌رسد. با این تفسیر ممکن است مقامات ایرانی پس از خواندن توییت های فارسی اسنودن با او ارتباط برقرار کرده و صحبت کرده باشند؟

توییت‌ها را خودش می‌نویسد یا مترجم دارد؟

پس از انتشار توییت های فارسی اسنودن، یکی دیگر از سؤال‌هایی که کاربران از او پرسیدند این بود که خودش فارسی یاد گرفته است یا مترجم دارد. در میان سکوت اسنودن فقط می‌توان حدس‌های مختلف را بررسی کرد.

اولین توییت فارسی اسنودن گرچه یک ضرب‌المثل فارسی است، اما همان‌طور که گفته شد معادل‌های دیگری به زبان‌های مختلف دارد و با قدری جست‌وجو در گوگل می‌توان پیدا کرد. در خصوص توییت دومش هم گرچه همچنان مبهم است، اما در آن از عبارتِ «من فقط می‌گویم...» استفاده کرده است که ترجمه کلمه به کلمه عبارت «I'm just saying...» در زبان انگلیسی است و این فرضیه را که او برای نوشتن توییت‌هایش از مترجم گوگل یا دیگر ابزارهای شبیه به آن استفاده می‌کند، تقویت می‌کند.

با این حال به نظر می‌رسد در روزهای آینده بیشتر مشخص می‌شود که اسنودن -که آمریکا را ترک کرده و در حال حاضر در روسیه زندگی می‌کند- چه نقشه‌ای را دنبال می‌کند.

راز احتمالی توییت‌های فارسی ادوارد اسنودن

علیرضا تقوی‌نیا، تحلیلگر در کانال تلگرامی خود نوشت: به نظر میرسد خریدهای تسلیحاتی ایران تا آن حد مهم بوده که توازن قوا را به شدت به نفع جمهوری اسلامی تغییر میداده که بلافاصله پس از سفر سرلشکر باقری ، نخست وزیر اسرائیل نیز که از موضوع باخبر شده بود ، به دیدار پوتین رفت تا بلکه بتواند مانع از اجرای این قراردادها شود.

از طرفی منابع مطلع از پاسخ منفی پوتین به درخواست های نفتالی بنت خبر می دهند و توییت لحظاتی پیش حساب منتسب به رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران در همین راستا بوده است.

اگر ایران به سیستم اس ۴۰۰ و هواپیماهای سوخو ۳۰ و سوخو ۳۵ دست یابد علاوه بر نیروی موشکی استراتژیک و پهپادها ، می تواند روی هواپیماهای بسیار پیشرفته روسی نیزحساب کند.

روسیه مخالف اتمی شدن ایران است و به همین دلیل سعی دارد با مشوق های نظامی متعارف و جذابی که بتواند امنیت جمهوری اسلامی را به طرز چشمگیری ارتقا دهد ، از تصمیم احتمالی تهران جهت حرکت به سمت بازدارندگی اتمی جلوگیری کند.

توییت های دیروز و امروز ادوارد اسنودن هم یحتمل در همین راستا نگاشته شده است.

واکنش های کاربران

ادوارد اسنودن کیست؟

ادوارد جوزف اسنودن (Edward Joseph Snowden) در ۲۱ ژوئن ۱۹۸۳ به دنیا آمد. او افشاگر برنامه جاسوسی آژانس امنیت ملی آمریکا از مردم است که به خاطر این اقدام تحت تعقیب نیروهای پلیس فدرال آمریکا قرار گرفت.

اسنودن به عنوان یکی از مهم‌ترین افشاگران تاریخ آمریکا، در کنار دانیل السبرگ و بردلی منینگ برای همیشه جاودان خواهد شد، زیرا با انتشار اطلاعات فوق محرمانه از یکی از محرمانه‌ترین سازمان‌های جهان، یعنی آژانس امنیت ملی آمریکا، مسائل فراوانی را برای آمریکا دامن زد.

وی پیمانکار فنی و یکی از کارمندان سازمان جاسوسی آمریکا، سیا بوده که پیش از افشاگری‌اش به عنوان یکی از پیمانکاران سازمان امنیت ملی آمریکا مشغول به کار بوده‌است. وی در ماه ژوئن سال ۲۰۱۳ اطلاعات فوق محرمانه و طبقه‌بندی شده‌ای را درباره برنامه جاسوسی PRISM در اختیار روزنامه گاردین و واشنگتن پست قرار داد. وی اعلام کرد افشاگری‌اش درباره برنامه‌های جاسوسی سازمان امنیت ملی آمریکا تلاشی برای آشکار کردن تجسس‌های افراطی دولت آمریکا در زندگی مردم بوده‌است.

زندگی و مشاغل اسنودن

ادوارد اسنودن در الیزابت سیتی کارولینای شمالی آمریکا متولد شد. پدرش افسر پلیس ساحلی آمریکا بود و مادرش کارمند دادگاهی در مریلنداست. وی در سال ۱۹۹۹ به همراه خانواده‌اش به مریلند تغییر مکان دادند و وی در این شهر در کالج آن آروندل در رشته کامپیوتر به تحصیل پرداخت اما نتوانست تحصیلاتش را به پایان برساند.

در می سال ۲۰۰۷ وی با امید به پیوستن به نیروهای ویژه وارد ارتش آمریکا شد. اسنودن می‌گوید در آن زمان دوست داشت تا در جنگ عراق حضور داشته باشد زیرا به عنوان یک انسان وظیفه خود می‌دید که به انسان‌ها برای رهایی از فشار و ظلم کمک کند. اما وی پس از اینکه طی یک حادثه در حین تمرین دچار شکستگی در هر دو پا شد، ‌از خدمت در ارتش مرخص شد. پس از آن بود که به عنوان نگهبان به استخدام مجتمعی محرمانه متعلق به سازمان امنیت ملی در دانشگاه مریلند درآمد و در پی آن، در بخش امنیت IT سازمان جاسوسی آمریکا مشغول به کار شد.

سیا در سال ۲۰۰۷ وی را با پوشش دیپلماتیک در ژنو مستقر ساخته و مسئولیت حفظ و نگهداری از شبکه‌های رایانه‌ای‌اش را به وی سپرد. اسنودن در سال ۲۰۰۹ سیا را ترک کرد و به پیمانکاری خصوصی در یکی از مجتمع‌های متعلق به سازمان امنیت ملی آمریکا در پایگاه نظامی آمریکایی در ژاپن پیوست.

وی پیش از اینکه آمریکا را به مقصد هنگ‌کنگ ترک کند، برای کمتر از سه ماه در شرکت پیمانکار بوز الن همیلتون به عنوان مدیر سیستم‌های رایانه‌ای در پایگاه سازمان امنیت ملی در هاوایی مشغول به کار بود. وی زندگی بسیار راحتی داشته و درآمدی برابر ۲۰۰ هزار دلار داشته است.

آغاز افشاگری

گاردین اسنودن را فردی توصیف می‌کند که به شدت نسبت به حریم خصوصی حساس است، ‌ لپ‌تاپ وی از برچسب‌های متعلق به سازمان‌های مدافع آزادی اینترنت پوشانده شده است. اسنودن ردپای دیجیتال بسیار کمی از خود به جا گذاشته‌است. تنها اطلاعاتی که ۲۴ ساعت پس از افشاگری وی در اینترنت وجود داشت، اطلاعات محدودی درباره خانواده‌اش بود، نه عکس جدیدی از وی در اینترنت یافته شد و نه پست جدیدی برروی فیس‌بوک وتوئیتر وجود داشت.

اسنودن برای آغاز افشاگری‌اش ابتدا در ژانویه سال ۲۰۱۳ با فیلم‌سازی به نام لارا پویتراس تماس گرفت زیرا گزارشی از وی درباره یکی دیگر از افشاگران سازمان امنیت ملی آمریکا در نیویورک تایمز دیده بود. پوتراس از اعضای انجمن آزادی مطبوعات است. وی همچنین با خبرنگار گاردین، ‌گلن گرینوالد و بارتون گلمن خبرنگار واشنگتن پست تماس گرفت.

اسنودن از طریق ایمیل‌هایی رمزنویسی شده و با نام مستعار Verax به معنی راستگو با این خبرنگاران در تماس بوده است. گلمن می‌گوید در اولین ملاقات رودررو با اسنودن وی گفته است می‌دانم به خاطر کاری که انجام می‌دهم دچار مشکلات زیادی خواهم شد و انتشار عمومی این اطلاعات پایان من خواهد بود. وی همچنین به خبرنگاران گفته بود تا زمانی که این مطلب منتشر نشود، این خبرنگاران در معرض تهدید نیروهای امنیتی آمریکا هستید زیرا اگر آنها بدانند شما تنها افرادی هستید که نبودنتان این افشاگری را متوقف کرده و آنها را به تنها مالکان این اطلاعات تبدیل خواهد کرد، شما را خواهند کشت.

اسنودن در ماه می سال ۲۰۱۳ از منصب خود در هاوایی به بهانه درمان صرع مرخصی موقتی گرفته و خانه خود را بدون اینکه ردی از خود به جا بگذارد، ‌ ترک کرد. در ۲۰ می وی وارد هنگ‌کنگ شد و در هتلی به نام میرا اقامت گزید. در ششم ژوئن گلمن به نقل از اسنودن اعلام کرد که وی به شدت ناراحت است زیرا پلیس صبح همان روز خانه وی را در هاوایی مورد تجسس قرار داده است. همان‌ روز اطلاعات مربوط به برنامه جاسوسی PRISM ابتدا توسط واشنگتن پست و کمی بعد توسط گاردین منتشر شد.

هویت اسنودن به درخواست و اصرار خودش توسط گاردین در تاریخ نهم ژوئن افشا شد، وی دلیلی برای پنها کردن هویت خود نمی‌دید زیرا از نظر خودش کار نادرستی انجام نداده بود. کارمندان هتل میرا در تاریخ ۱۰ ژوئن تایید کردند که اسنودن هتل را ترک کرده‌است.
اسنودن اعلام کرده‌است که به گرفتن پناهندگی از کشورهایی که ارزشهایی مشابه با او دارند، تمایل دارد و البته کشور مورد نظر وی ایسلند است. موسسه رسانه‌های مدرن بین‌المللی، ‌سازمان مدافع آزادی بیان در ایسلند در روز افشای هویت اسنودن بیانیه‌ای منتشر کرد که در آن به اسنودن توصیه‌های قانونی برای دریافت پناهندگی از ایسلند کرده بود. اما سفیر این کشور در چین اعلام کرد ایسلند نمی‌تواند به اسنودن پناهندگی بدهد زیرا چنین درخواست‌هایی برای پناهندگی باید از داخل کشور صورت بگیرند.

همچنین وزیر امنیت سابق هنگ‌کنگ به اسنودن توصیه کرده‌است که هنگ‌کنگ را ترک کند یا اینکه احتمالا به آمریکا مسترد خواهد شد. اما ژروم کوهن استاد حقوق دانشگاه نیویورک اعلام کرد دادگاه هنگ‌کنگ می‌تواند از قانون معافیت جرم سیاسی درمورد اسنودن استفاده کند.

از سویی دیگر دیمیتری پسکوف، ‌رایزن رسانه‌ای رئیس‌جمهور روسیه اعلام کرد روسیه درصورت دریافت درخواست پناهندگی از سوی اسنودن متمایل است تا درباره آن مذاکره کند. احزاب مختلف نیز در اطریش تضمین داده‌اند که به اسنودن پناهندگی سیاسی خواهند داد.

دولت آمریکا نیز در این میان بی‌کار ننشسته و تجسسی جهانی را برای دستگیری وی آغاز کرده است. به گفته جیمز کلپر رئیس اطلاعات ملی آمریکا این افشاگری بی‌ملاحظه منجر به بروز سوتفاهم‌های بسیار بزرگی در رسانه‌ها شده‌است. شرکت سابق اسنودن نیز پس از انتشار افشاگری‌های وی، با انتشار بیانیه‌ای عمل اسنودن در زمینه انتشار اطلاعات محرمانه سازمان امنیت ملی آمریکا را به شدت محکوم و آن را تخطی از قوانین و ارزشهای این شرکت اعلام کرد و در عین حال مبلغ حقوق وی را از ۲۰۰ هزار دلار به ۱۲۲ هزار دلار تصحیح کرد. ارزش سهام این شرکت پس از انتشار افشاگری‌های اسنودن دچار سقوط شده‌است.

انگیزه‌های شخصی

اسنودن با آگاهی کامل از عواقبی که انتظارش را می‌کشیدند اقدام به انتشار اطلاعات محرمانه سازمان امنیت ملی آمریکا کرد. برخلاف تصمیم راسخش برای افشای هویت، وی پس از آشکار شدن هویتش به شدت اصرار داشت که دوست ندارد در مرکز توجه رسانه‌ها قرار بگیرد زیرا داستان اصلی فعالیت‌های مخفیانه دولت آمریکا است نه خود او. وی از افشا شدن هویتش ترسی نداشت و تنها نگران بود این‌کار باعث شود توجه مردم از موضوع اصلی به سوی او جلب شود. وی به گاردین گفته بود: می‌دانم رسانه‌ها دوست دارند به مناقشات سیاسی بعد شخصی ببخشند و می‌دانم که دولت از من تصویر یک شیطان را خواهد ساخت.

وی در گفتگو با گاردین گفته بود: واقعا می‌خواهم تمرکز اصلی مردم برروی این اطلاعات و مدارک محرمانه باشد به این امید که شهروندان در سرتاسر جهان به این بیاندیشند که می‌خواهند در چه جهانی زندگی کنند؟ تنها انگیزه من از این افشاگری آگاه کردن مردم از این بود که چه‌کارهایی به نام آنها و علیه آنها درحال انجام شدن است. وی می‌گوید زندگی راحت و خوب خود را قربانی این افشاگری کرده زیرا نمی‌توانسته به دولت آمریکا اجازه دهد تا حریم خصوصی، ‌آزادی اینترنت و آزادی‌های بنیادین انسانها در سرتاسر جهان را با استفاده از ماشین جاسوسی عظیمی که به صورت محرمانه در حال ساخته شدن بود، از بین ببرد.

وی در این مصاحبه گفت من ترسی ندارم زیرا این انتخابی است که خودم کرده‌ام، نمی توانستم صبر کنم تا فرد دیگری کاری انجام دهد. من همیشه به دنبال یک رهبر بودم اما بعد فهمیدم رهبر کسی است که اولین قدم را بردارد. من خودم را یک قهرمان نمی‌دانم زیرا این کار را به اختیار و تصمیم خودم انجام دادم. من نمی‌خواهم در جهانی زندگی کنم که حریم خصوصی در آن معنایی نداشته و در نتیجه خلاقیت و تفکر در آن جایگاهی ندارد.

منبع:
1. کلیک/ جنجال ادوارد اسنودن در توییتر فارسی | توییت های فارسی اسنودن چه می‌گویند؟
2./ روزیاتو/ ماجرای توییت های فارسی ادوارد اسنودن ، افشاگر مشهور آمریکایی، چیست؟
3. مشرق نیوز/ راز احتمالی توییت‌های فارسی ادوارد اسنودن
4. همشهری آنلاین/ زندگینامه: ادوارد اسنودن (۱۹۸۳-)

* درج توییت های کاربران توییتر نشان از تایید یا رد آنها نیست و صرفا برای آگاهی مخاطبین درج می شود.