هدف و تکالیف ازدواج

شاید بپرسید اکنون که از آن بهشت بیرون آمدیم آیا در زحمت و رنج هستیم؟ پاسخ این است که اولا باید این دستور خداوند در آیه117 سوره طاها را مربوط به امروز هم دانست؛ دوما خداوند راه‌های متعددی برای جبران رنج...
شنبه، 9 بهمن 1400
تخمین زمان مطالعه:
پدیدآورنده: سیدحسین خاتمی
موارد بیشتر برای شما
هدف و تکالیف ازدواج
تعدادی از آیات قرآن به آفرینش مرد و زن اشاره دارد. از نحوه آفرینش و هدف آفرینش تا وظایفی که برعهده زن و مرد گذاشته شده است. آیه35 سوره بقره: «وَقُلْنَا یَا آدَمُ اسْکُنْ أَنْتَ وَزَوْجُکَ الْجَنَّةَ وَکُلَا مِنْهَا رَغَدًا حَیْثُ شِئْتُمَا وَلَا تَقْرَبَا هَذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَکُونَا مِنَ الظَّالِمِینَ؛ و گفتیم اى آدم خود و همسرت در این باغ سکونت گیر[ید] و از هر کجاى آن خواهید فراوان بخورید و[لى] به این درخت نزدیک نشوید که از ستمکاران خواهید بود.»؛
 
آیه1 سوره نساء: «یَا أَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالًا کَثِیرًا وَنِسَاءً وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِی تَسَاءَلُونَ بِهِ وَالْأَرْحَامَ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلَیْکُمْ رَقِیبًا؛ اى مردم از پروردگارتان که شما را از نفس واحدى آفرید و جفتش را [نیز ] از او آفرید و از آن دو مردان و زنان بسیارى پراکنده کرد پروا دارید و از خدایى که به [نام] او از همدیگر درخواست مى ‏کنید پروا نمایید و زنهار از خویشاوندان مبرید که خدا همواره بر شما نگهبان است.»؛
 
آیات19و 189 سوره اعراف: «وَیَا آدَمُ اسْکُنْ أَنْتَ وَزَوْجُکَ الْجَنَّةَ فَکُلَا مِنْ حَیْثُ شِئْتُمَا وَلَا تَقْرَبَا هَذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَکُونَا مِنَ الظَّالِمِینَ؛ و اى آدم تو با جفت‏ خویش در آن باغ سکونت گیر و از هر جا که خواهید بخورید و[لى] به این درخت نزدیک مشوید که از ستمکاران خواهید شد.» و «هُوَ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَجَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا لِیَسْکُنَ إِلَیْهَا فَلَمَّا تَغَشَّاهَا حَمَلَتْ حَمْلًا خَفِیفًا فَمَرَّتْ بِهِ فَلَمَّا أَثْقَلَتْ دَعَوَا اللَّهَ رَبَّهُمَا لَئِنْ آتَیْتَنَا صَالِحًا لَنَکُونَنَّ مِنَ الشَّاکِرِینَ؛ اوست آن کس که شما را از نفس واحدى آفرید و جفت وى را از آن پدید آورد تا بدان آرام گیرد پس چون [آدم] با او [حوا] درآمیخت باردار شد بارى سبک و [چندى] با آن [بار سبک] گذرانید و چون سنگین‏بار شد خدا پروردگار خود را خواندند که اگر به ما [فرزندى] شایسته عطا کنى قطعا از سپاسگزاران خواهیم بود.»؛
 
آیه21 سوره روم: «وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ؛ و از نشانه‏ هاى او اینکه از [نوع] خودتان همسرانى براى شما آفرید تا بدانها آرام گیرید و میانتان دوستى و رحمت نهاد آرى در این [نعمت] براى مردمى که مى‏ اندیشند قطعا نشانه‏ هایى است.»؛
 
آیه3 سوره رعد: «وَهُوَ الَّذِی مَدَّ الْأَرْضَ وَجَعَلَ فِیهَا رَوَاسِیَ وَأَنْهَارًا وَمِنْ کُلِّ الثَّمَرَاتِ جَعَلَ فِیهَا زَوْجَیْنِ اثْنَیْنِ یُغْشِی اللَّیْلَ النَّهَارَ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ؛ و اوست کسى که زمین را گسترانید و در آن کوهها و رودها نهاد و از هر گونه میوه‏ اى در آن جفت جفت قرار داد روز را به شب مى ‏پوشاند قطعا در این [امور] براى مردمى که تفکر مى کنند نشانه‏ هایى وجود دارد.»؛
 
آیه6 سوره زمر: «خَلَقَکُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَأَنْزَلَ لَکُمْ مِنَ الْأَنْعَامِ ثَمَانِیَةَ أَزْوَاجٍ یَخْلُقُکُمْ فِی بُطُونِ أُمَّهَاتِکُمْ خَلْقًا مِنْ بَعْدِ خَلْقٍ فِی ظُلُمَاتٍ ثَلَاثٍ ذَلِکُمُ اللَّهُ رَبُّکُمْ لَهُ الْمُلْکُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَأَنَّى تُصْرَفُونَ؛ شما را از نفسى واحد آفرید سپس جفتش را از آن قرار داد و براى شما از دامها هشت قسم پدید آورد شما را در شکمهاى مادرانتان آفرینشى پس از آفرینشى [دیگر] در تاریکیهاى سه گانه [م شیمه و رحم و شکم] خلق کرد این است‏ خدا پروردگار شما فرمانروایى [و حکومت مطلق] از آن اوست‏ خدایى جز او نیست پس چگونه [و کجا از حق] برگردانیده مى‌‏شوید.»؛
 
آیه45 سوره نجم: «وَأَنَّهُ خَلَقَ الزَّوْجَیْنِ الذَّکَرَ وَالْأُنْثَى؛ و هم اوست که دو نوع مى ‏آفریند نر و ماده.»؛ آیه39 سوره قیامة: «فَجَعَلَ مِنْهُ الزَّوْجَیْنِ الذَّکَرَ وَالْأُنْثَی؛ و از او دو زوج مرد و زن آفرید؛ در نحوه آفرینش خداوند مرد و زن را با یک نفس واحد اما در دو جنس مختلف آفرید.» و همچنین «هُوَ الَّذی خَلَقَکُمْ مِنْ نَفْسٍ واحِدَةٍ وَ جَعَلَ مِنْها زَوْجَها...»(اعراف189) و این آفرینش را از نشانه‌های عظمت خود دانست و فرمود: «وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْوَاجًا...» اما در هدفی که تبیین کرد، فرمود: «لِتَسْکُنُوا إِلَیْهَا...» انسان‌ها زوج آفریده شدند تا در کنار یکدیگر به آرامش برسند. اما این رسیدن به آرامش هم وسایلی نیاز دارد که خود خداوند آنها را به انسان داده است که: «وَجَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً» مدت و رحمت است.
 
در تفاسیر آورده‌اند که واژه «مودّت» به معنای دوستی و علاقه است و از جهت استعمال قرآنی، حُسن و قبح مودّت به اعتبار «متعلّق» آن است. یعنی به آنچه که معلق شده است. مثلاً در آیه شریفه: «الاّ المودّة فی القربی» همان دوستی و علاقه به اهل بیت پیامبر(ص) بوده که حسن است. ازدواج متعلقی هست برای مودت. یعنی اگر مرد و زنی در کنار هم و در راه اطاعت خداوند زندگی کنند مودت معنای احسن پیدا می‌کند. آرامش داشتن، از تشویش و نگرانی و عدم اراده در تصمیم‌گیری دور بودن و همچنین دوستی، محبت، علاقه، عشق ورزی و در رحمت خداوند بودن هم جزو متعلقات مودت قرار دارد. به‌طور خلاصه خداوند می‌خواهد بندگان مرد و زن در کنار یکدیگر به کمال برسند و در آرامش دنیایی و آخرتی باشند اما در مقابل کسی هست که نمی‌خواهد این آرامش، آسایش و عشق در زندگی آنها شکل بگیرد که همان شیطان است. خداوند در قرآن می‌فرماید: «فَقُلْنَا یَا آدَمُ إِنَّ هَذَا عَدُوٌّ لَکَ وَ لِزَوْجِکَ فَلا یُخْرِجَنَّکُمَا مِنَ الْجَنَّةِ فَتَشْقَی؛ پس گفتیم: ای آدم! این (ابلیس) دشمن تو و (دشمن) همسر توست! مبادا شما را از بهشت بیرون کند؛ که به زحمت و رنج خواهی افتاد.»(طه117)
 
شاید بپرسید اکنون که از آن بهشت بیرون آمدیم آیا در زحمت و رنج هستیم؟ پاسخ این است که اولا باید این دستور خداوند را مربوط به امروز هم دانست؛ دوما خداوند راه‌های متعددی برای جبران رنج و سختی‌ دنیایی ارائه فرموده است که خلاصه آن اطاعت از فرامینش است اما اگر بخواهیم یکی از این راه‌ها که برای آرامش خانواده توصیه شده است را ذکر کنیم باید آیه132 سوره طه را بیاوریم که خداوند می‌فرماید: «وَ أمُرْ أَهْلَکَ بِالصَّلَاةِ وَ اصْطَبِرْ عَلَیْهَا لا نَسْأَلُکَ رِزْقًا نَحْنُ نَرْزُقُکَ وَالْعَاقِبَةُ لِلتَّقْوَى؛ خانواده خود را به نماز و طاعت خدا امر کن و خود نیز بر نماز و ذکر حق صبور باش، ما از تو روزی (کسی را) نمی‌طلبیم بلکه ما به تو (و دیگران) روزی می‌دهیم و عاقبت نیکو مخصوص (اهل) پرهیزکاری و تقواست.» این توصیه را باید عام دید. یعنی امر کردن خانواده به اطاعت و عبادت خداوند که باعث می‌شود انسان در سختی‌ها گرفتار نشود. چرا که خداوند در آیات متعدد قرآن عدم اطاعت را عامل گرفتاری انسان‌ها معرفی فرموده است. 


ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
اخبار مرتبط