هر پروژه ساختمانی نیاز مبرمی به تیرآهن دارد. در یک ساختمان، تیرآهن وظیفه تحمل فشار و مهار تنش‌های گشتاورهای خمشی و نیروهای برشی را بر عهده دارد. تامین این مقاطع فولادی که دارای انواع مختلفی هستند، بخش مهمی از هزینه‌ها را در صنعت ساخت و ساز در بر می‌گیرد. به همین دلیل، انواع پیمانکاران و فعالان بازار آهن قیمت روز انواع تیرآهن را با دقت رصد می‌کنند.

انواع تیرآهن

در ساخت سازه‌ها و ساختمان‌ها، از انواع مختلفی از تیرآهن‌ها استفاده می‌شود. قیمت روز انواع تیرآهن نیز بر اساس میزان کاربرد (تقاضا) تعیین می‌شود. تیرها به عنوان عناصر ساختاری افقی، بار تحمیل شده به طول خود را به نقاط انتهایی مثل ستون‌ها، دیوارها، پایه‌ها و .. انتقال می‌دهند. یکی از پرکاربردترین انواع آهن آلات را می‌توان تیرآهن‌های ساختمانی و صنعتی دانست. شکل ظاهری این محصولات به صورت H یا I است که بر اساس نسبت بال‌ها و عرض به چند دسته تقسیم می‌شوند.

انواع تیرآهن ساختمانی

تیرآهن های ساختمانی همانطور که از نامشان مشخص است، بیشتر برای پروژه های ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرند.

تیر‌آهن‌ IPE
به پروفیل‌هایI شکل و H شکل، تیرآهن گفته می‌شود. تیرآهنI شکل که با نماد IPE شناخته می‌شود، بال‌هایی با ضخامت ثابت با ارتفاع 80 تا 600 میلی متر دارد. عمده کاربرد این تیرآهن به عنوان ستون، خرپا، پوشش سقف‌ها و ... است. از آنجایی که بال‌های این نوع تیرآهن‌ها ثابت و غیر قابل تغییر هستند، اتصالات پیچی در آن‌ها راحت‌تر انجام می‌شود. به همین دلیل، کاربرد زیادی در ساختمان‌سازی دارند.

انواع تیرآهن صنعتی

از تیرآهن های صنعتی برای ساخت سوله ها، سدها، پل ها و ... استفاده می‌شود.

تیر‌آهن‌ IPB
بال‌های تیرآهن‌های H شکل (با نماد IPB) که به آن تیرآهن ‌هاش می‌گویند، بزرگ‌تر از نوع قبلی هستند. این نوع تیرآهن‌ها، دو نوع هاش سبک و هاش سنگین دارند. بال‌های این مدل پهن هستند و ارتفاع و طول آن تقریبا با هم برابر است. ارتفاع تیرآهن IPB حدودا بین 100 تا 1000 میلی متر است.

مزیت استفاده از تیرآهن‌های هاش این است که به راحتی می‌توان آن‌ها را به تیرهای دیگر جوش داد. عمده کاربرد این نوع تیرآهن، به عنوان ستون است. از این نوع تیرآهن هم برای مصارف ساختمانی و هم صنعتی استفاده می‌شود. دیگر مزایای این نوع تیرآهن شامل مقاومت بالاتر نسبت به دیگر انواع، امکان جوشکاری و نصب راحت‌تر و پایین بودن هزینه‌های انجام پروژه است.

تیر‌آهن‌ INP
تیرآهن‌های INP بیشتر در استاندارهای روسیه و چین وجود دارند. این نوع تیراهن به شکل I است و ضخامت متغیری دارد. ارتفاع این دسته بین 80 تا 600 میلی متر است. تیرآهن INP به عنوان تیرآهن‌های صنعتی در صنایع گوناگونی مثل سدسازی، اسکله‌سازی، پل‌سازی و ... به کار گرفته می‌شود.

تیر‌آهن‌ لانه زنبوری
دهانه این نوع از تیرآهن‌ها 6 ضلعی و منظم است. با افزایش ارتفاع این نوع از تیرآهن مقاومت خمشی آن نیز افزایش پیدا می‌کند. نام دیگر تیرآهن لانه زنبوری، CPE است و ارتفاعی حدود ۱۲۰ تا ۹۰۰ میلی متر دارد.

ساختار تیرآهن‌های لانه زنبوری باعث می‌شود وزن سازه سبک‌تر شود و مقاومت کششی آن نیز افزایش پیدا کند. این ساختار شش ضلعی کمک می‌کند کابل‌ها نیز به راحتی از آن عبور کنند. از این تیرآهن‌ها هم به عنوان تیرآهن صنعتی و هم ساختمانی استفاده می‌شود.

از مزایای تیرآهن لانه زنبوری می‌توان به صرفه‌جویی در مصرف فولاد و مواد اولیه و سبک‌تر شدن سازه اشاره کرد. در کنار این مزایا، این نوع تیرآهن از معایبی نیز برخوردار است. یکی از این معایب، به وجود حفره‌های توخالی درون تیرآهن مربوط می‌شود که مقاومت آن در برابر وزن زیاد را کاهش می‌دهد. این ضعف باعث می‌شود نتوان در قسمت‌های مختلف ساختمان از آن استفاده کرد.

کاربرد انواع تیرآهن

از آنجایی که تیرآهن‌ها انواع مختلفی دارند، کاربردهای آن‌ها نیز گسترده هستند. این کاربردها بر اساس ضخامت، میزان خمش و شکل بال‌ها تعیین می‌شوند. قیمت روز انواع تیرآهن نیز تحت تاثیر همین ویژگی‌ها است.

بخشی از کاربردهای تیرآهن‌ها به شرح زیر هستند:

استفاده در ساخت ستون‌های ساختمان‌ها
استفاده در ساخت صفحات کفی ستونی و فولادی
استفاده در اسکلت سازه فولادی
استفاده از تیرآهن‌ها به عنوان شاه تیر و تیرهای اصلی
استفاده از تیرآهن‌ها در ساخت خرپا
استفاده از تیرآهن‌ها در تیرهای باریک کرومیت

استاندار تیرآهن

اغلب مشخصات تیرآهن روی سطح محصول حک می‌شوند؛ در غیر این صورت، یک کارت شناسایی همراه محصول ارائه می‌شود. این مشخصات شامل استاندارد تیرآهن، نمره و حداقل مقاومت کششی آن است. تمامی محصولات فولادی باید در ابعاد مطابق با استانداردهای بین‌المللی تولید شوند. در غیر این صورت، ممکن است به پروژه خسارت وارد کنند و کارایی لازم را نداشته باشند.

انواع استانداردهای تولید تیرآهن در کارخانجات ایران به شرح زیر هستند:

IPE استاندارد ایران و اروپا
INP استانداردهای تیرآهن رایج در روسیه و چین
IPB تیرآهن بال پهن یا تیرآهن‌هاش

وزن سایزهای مختلف تیرآهن

برای تولید هر نوع فولاد و استیل، استانداردهای خاصی تعریف می‌شود که امکان دارد با سایر کشورها تفاوت داشته باشند. این استانداردها شامل جداولی حاوی ابعاد، وزن، خواص مکانیکی و سایر مشخصات فنی است و به صنایع مختلف ارائه می‌شود.

یکی از پرکاربردترین تیرآهن‌ها در ساختمان‌سازی، تیرهای استاندارد IPE هستند که در سایزهای 8 تا 60 عرضه می‌شوند. هر یک از این سایزها، از وزن متفاوتی برخوردار هستند. سایزهای تیرآهن 12، تیرآهن 14، تیرآهن 16 و تیرآهن 18 جزء پرکاربردترین‌ها به حساب می‌آیند. در این میان، تیرآهن‌های 14 بیشترین مصرف را در صنعت ساختمان‌سازی دارد. قیمت روز انواع تیرآهن به سایز و عوامل دیگری مانند برند تولیدکننده بستگی دارد.

قیمت تیرآهن

قیمت تیرآهن به صورت لحظه‌ای و روزانه در حال تغییر است. قیمت روز تیرآهن و قیمت آهن آلات به عوامل بسیاری بستگی دارد. مهم‌ترین این عوامل شامل نوسانات ارز و دلار، نوسان قیمت مواد اولیه، میزان عرضه و تقاضا، نوع تیرآهن و آلیاژ آهن، کارخانه تولیدکننده و ... می‌شود. همچنین، تیرآهن‌ها در هر اندازه، از نرخ متفاوتی برخوردار هستند. برای خرید مطمئن تیرآهن اطلاعات و مشخصات آن‌ها را باید در نظر گرفت.

جمع‌بندی
تیرآهن به عنوان یکی از پرکاربرد‌ترین مقاطع فولادی در صنعت ساخت و ساز دارای انواع گوناگونی است. مواردی مانند نرخ ارز، قیمت مواد اولیه، میزان عرضه و تقاضا، برند تولیدکننده، وزن محصول و ... روی قیمت روز انواع تیرآهن تاثیر می‌گذارند. پیش از خرید تیرآهن، بهتر است درباره انواع آن، کاربردها، مزایا و معایب هرکدام اطلاعات بیشتری کسب کنید.