رکوردشکنی «فرزندان ایران» در پارالمپیک و واکنش‌های مردمی

میزبانی مسابقات جهانی فرصت خوبی برای کشور میزبان فراهم می‌کند تا علاوه‌بر سرمایه‌گذاری برای جذب گردشگر، بخشی از آداب و رسوم خود را به نمایش بگذارد و تا جای ممکن استانداردهای خود را اعمال کند، برای مثال برگزاری جام‌جهانی در یک کشور عربی فرصت خوبی برای نمایش حمایت از فلسطین و محکومیت اقدامات رژیم فراهم کرد. تقریبا در هر قاب از بازی‌های جام‌جهانی تصویری از پرچم فلسطین دیده می‌شد، اگرچه قطری‌ها برنامه‌ریزی جدی برای این موضوع نکردند اما اقدامات خودجوش اعراب و حامیان فلسطین، جام‌جهانی قطر را تبدیل به نمادی برای حمایت از غزه کرد. در نگاه به المپیک 2024 نیز فرانسه تلاش کرد استانداردهای مطلوب و مورد نظر خود را در این مسابقه بازنمایی کند.

مسئولان برگزاری المپیک فرانسه پای قوانین سختگیرانه برای زنان محجبه را به میان آوردند؛ قانون منع حجاب در دانشگاه‌های فرانسه به روش‌های مختلف اعمال می‌شود، این‌بار اما در آستانه برگزاری جام‌جهانی اظهارات ضدونقیضی از ممنوعیت حجاب برای ورزشکاران فرانسوی در المپیک منتشر شد، مسئول کمیته ملی المپیک اما این ممنوعیت را با بیان اینکه «ابراز عقاید مذهبی توسط مردم فرانسه ممنوع است» توجیه کرد. جدای از این مسئول کمیته سازماندهی المپیک فرانسه در دو ماه باقی‌مانده تا شروع مسابقات المپیک، در مصاحبه‌ای به توجه ویژه فرانسه به «حقوق اقلیت‌های جنسی و جنسیتی» اشاره کرد و گفت قصد دارد از فرصت المپیک پاریس برای پیشرفت حقوق این افراد استفاده کند.

برگزاری المپیک پاریس اما خیلی زود اثبات کرد برنامه‌ریزی و سیاستگذاری فرانسوی‌ها بر برجسته‌سازی همجنس‌بازی و تلاش برای دیده شدن این افراد است. نقطه اوج این بازنمایی را می‌توان در نمایش افتتاحیه المپیک و بازسازی تصویر شام آخر دید که هم نمایشی برای برجسته‌سازی همجنس‌بازی بود و هم در راستای توهین به مسیحیت و اصل دین دنبال می‌شد؛ البته این اقدام با واکنش منفی اسقف‌های فرانسه همراه شد و تا آنجا ادامه پیدا کرد که شرکت مخابراتی آمریکایی (c spire) به‌خاطر تمسخر مسیحیت حمایت تبلیغاتی خود از المپیک پاریس را لغو کرد.

اما مواجهه دوگانه فرانسه در دفاع از آزادی و تعریف از این اصل اساسی مورد توجه بود، درحالی‌که حمایت از همجنس‌بازی با نام اقلیت‌های جنسی در دستورکار فرانسوی‌ها قرار گرفته بود، حضور ورزشکاران فرانسوی باحجاب به بهانه ممنوعیت ابراز عقاید مذهبی منع می‌شد و هر نمادی که رنگ و بویی از مذهب و اعتقادات داشته باشد، ممنوع شده اما در گوشه‌گوشه المپیک پاریس می‌توان نماد و نشانی در دفاع از همجنس‌بازی پیدا کرد. این مواجهه با پاریس در تعیین حدود و خط قرمزها این گزاره را اثبات می‌کند که فرانسه برای پیشبرد خطوط قرمز و اهدافی که برای این کشور اصل قرار دارد، برخوردی دوگانه با نمادها و اعتقادات مذهبی دارد و آنها را سرکوب می‌کند، در‌حالی‌که در برجسته‌سازی نمادهای همجنس‌بازی و لائیسته برخوردی کاملا متناقض دارد. 
 

ترکش این استاندارد دوگانه در بازی شنبه‌شب ایران در پارالمپیک به ایران هم اصابت کرد و درحالی‌که صادق بیت‌سیاح در رقابت پرتاب نیزه توانست رکورد رقابت‌های پارالمپیک را بشکند و به مدال طلا دست پیدا کند، اما بعد از پایان مسابقه به‌ بهانه‌های واهی مدال او دیسکالیفه شد و علی‌رغم اعتراض چندباره ایران، نظر کمیته داوری المپیک تغییری نکرد. بیت‌سیاح بعد از پیروزی و کسب مدال طلا، پرچم عزاداری امام حسین(علیه السلام) را که منقش به نام حضرت ‌ام‌البنین(سلام الله علیها) بود، روی دست گرفت که گفته می‌شد این اقدام برخلاف قانون است و نباید نمادهای ابراز عقاید مذهبی در مسابقات به نمایش درآید. اگرچه گفته می‌شود واکنش سیاح بعد از رکوردی که زد منجر به دریافت اولین کارت زرد شد و دومین کارت زرد بعد از نشان دادن پرچم عزاداری به او داده شد و منجر به دیسکالیفه شدن پرچم طلای او شد. اما سرپرست تیم پارادوومیدانی در توضیح این موضوع گفت آنچه اتفاق افتاد شادی پس از پیروزی او بود و مبنایی برای توهین اخلاقی نداشت؛ نهایتا اما مدال طلا از ایران گرفته شد.

نکته جالب توجه این بود که در حالی اقدام این ورزشکار پارالمپیک منجر به دریافت کارت زرد شد که در جریان بازی‌های المپیک دروازه‌بان تیم هاکی روی چمن کشور هلند، نشان همجنسگرایی روی کلاه خود داشت که برمبنای قوانین، نماد ابراز عقیده به شمار می‌رفت اما مشخصا با برخورد و اقدامی از جانب کمیته المپیک پاریس همراه نشد. امری که اثبات می‌کرد برخورد سوگیرانه و جهت‌دار فرانسه در مواجهه با آنچه تخلف در مسابقات می‌خواند نیز یکسان نیست. 
 

فرانسه به خوبی این موضوع را درک کرده که المپیک فرصت خوبی برای جهانی کردن عقاید و نقطه‌نظرهایی است که دارد و در نقطه مقابل نیز تلاش کرد با در انزوا قرار دادن عقاید و نمادهای مذهبی اجازه برجسته‌سازی به آنها را ندهد و این فرصت را مصادره به مطلوب کند. سوالی که در این میان مورد توجه قرار می‌گیرد این است که در مواجهه با این مصادره می‌بایست چه اقدامی انجام داد؟ واضح است که حضور در این مسابقات بین‌المللی اثر مستقیم بر تقویت امر ملی دارد، شادی یکپارچه بعد از قهرمانی و مدال‌آوری در این مسابقات، در راستای تقویت غرور ملی عمل می‌کند و برای جامعه ایرانی که تمرکز ویژه رسانه‌های فارسی‌زبان با کارفرمای صهیونیستی بر تضعیف این امر است، مثل پادزهر عمل می‌کند.

این گزاره مطرح است که تلاش برای برخورد سیاسی‌کارانه و سوگیرانه در این مسابقات نیز گاهی در راستای تضعیف این موضوع صورت می‌گیرد. در جریان حضور در این مسابقات می‌بایست کنشی هوشمندانه داشت و از این فرصت بین‌المللی هم برای تقویت امر ملی استفاده کرد هم به این ظرفیت توجه داشت که رفتار هوشمندانه و حتی توجه به نوع شادی پس از پیروزی ورزشکار می‌تواند، اثر رسانه‌ای بیش از یک کار فرهنگی طولانی‌مدت داشته باشد و در گستره جهانی بازتاب پیدا کند.

مهم این است که درک کرد حضور در تورنمنتی که ابزار آن در مصادره قرار دارد، الزاماتی دارد. حامیان مقاومت فلسطین با توجه به این موضوع از ظرفیت المپیک پاریس استفاده کردند و جدای از حضور نمادها و نشان‌های محور مقاومت به بهانه حضور تیم ورزشی رژیم در مسابقات اجازه سفیدشویی و به فراموشی سپردن اقدامات رژیم در غزه را ندادند و با استفاده از فضای رسانه‌ای متاثر از المپیک، جنایات رژیم را در رسانه‌های خارجی بازنمایی کردند.

این کنش توسط ورزشکاران ایرانی نیز اتفاق افتاد، اهدای مدال ورزشکار 15‌ساله ایرانی به مردم غزه، ادای احترام ورزشکاران به شهدا بعد از پیروزی هم در چهارچوب استفاده از این ظرفیت قرار می‌گیرد؛ امری که منجر به تقویت احساس همدلی و یکپارچگی در میان مردم می‌شود و تلاش رسانه‌های فارسی‌زبان برای به انزوا بردن ورزش قهرمانی ایران در مسابقات بین‌المللی و در ادامه تضعیف امر ملی را بی‌نتیجه می‌گذارد. /فرهیختگان
 

نمایندگان سختکوش اعزامی به پاریس در این دوره موفق به کسب ۸ طلا، ۱۰ نقره و هفت برنز شدند و در مجموع با کسب ۲۵ مدال در رتبه چهاردهم بازی‌های پارالمپیک ۲۰۲۴ جای گرفتند. شیوا نوروزی: کاروان پرافتخار ورزش ایران با کسب عنوان هفدهمی به کار خود در بازی‌های پارالمپیک ۲۰۲۴ پایان داد. پرونده هفدهمین دوره این بازی‌ها دیشب در حالی در پاریس بسته شد که دیسکالیفه شدن صادق بیت‌سیاح کام ورزش کشورمان را تلخ کرد، اما درخشش دو ملی‌پوش پاراوزنه‌برداری در روز آخر این تلخی را تا حدودی کمرنگ کرد. 

نمایندگان سختکوش اعزامی به پاریس در این دوره موفق به کسب ۸ طلا، ۱۰ نقره و هفت برنز شدند و در مجموع با کسب ۲۵ مدال در رتبه چهاردهم بازی‌های پارالمپیک ۲۰۲۴ جای گرفتند. این در حالی است که ایران در بازی‌های توکیو ۲۰۲۰ با ۲۴ مدال (۱۲ طلا، ۱۱ نقره و یک برنز) مقام سیزدهم را کسب کرده بود و در بازی‌های ریو ۲۰۱۶ نیز رده پانزدهم (هشت طلا، ۹ نقره و هفت برنز) را به خود اختصاص دادیم. ساره جوانمردی، امیرحسین علیپور، یاسین خسروی، سعید افروز، روح‌الله رستمی، علی‌اکبر غریب‌شاهی، احمد امین‌زاده و تیم‌ملی والیبال نشسته (طلا)، فاطمه همتی، علیرضا بخت، زهرا رحیمی، ظفر ذاکر، حسن باجولوند، مهدی اولاد، هاجر صفرزاده، علی پیروج، تیم میکس کامپوند، سیدمیثم بنی‌طبا (نقره) و حامد حق‌شناس، پرستو حبیبی، علیرضا مختاری، الهام صالحی، علی‌اصغر جوانمردی، محمدرضا عرب‌عامری و محسن بختیار (برنز) مدال‌آوران ما در بازی‌های پاریس بودند. 
 

شنبه شب و درست در لحظاتی که همه از مدال طلا و رکوردشکنی ملی‌پوش پرتاب نیزه کشورمان خوشحال بودیم، دو رفتار احساسی صادق بیت‌سیاح یک مدال زرین را از ما گرفت. بیت‌سیاح که در المپیک توکیو نقره گرفته بود در بازی‌های پاریس با پرتابی ۶۴/۴۷ متری هم رکورد پارالمپیک را شکست و هم مقتدرانه مدال طلا را به چنگ آورد، اما شادی این ورزشکار با نشان دادن حرکت بریدن سر و در دست گرفتن پرچم یاام‌البنین (سلام الله علیها) باعث صدور دو کارت زرد از سوی مسئولان برگزاری بازی‌ها و دیسکالیفه شدن او شد. اعتراضات مقامات ایران نه تنها به نتیجه نرسید، بلکه مدال خوشرنگ و باارزش طلا را نیز از کاروان کشورمان گرفته شد.

بیت‌سیاح در اظهاراتش مدعی شده در بازی‌های توکیو نیز همین‌طور شادی کرده، درحالی‌که در فیلم شادی او در پارالمپیک توکیو به وضوح مشخص است بیت‌سیاح نام خانم ام‌البنین را روی یک پیراهن غیر از پیراهن خود نوشته، آن را لحظاتی کوتاه به نمایش درآورده و خبری از پرچم منقش به نام این بانو نیست. با اینکه انتظار می‌رفت مسئولان کاروان پارالمپیک و تیم‌ملی پارادوومیدانی نکات لازم و حرفه‌ای را قبل از اعزام و همچنین حین برگزاری مسابقات به ورزشکاران گوشزد کنند، اما رفتار صادق بیت‌سیاح نشانه کم‌کاری مسئولان امر و همچنین بی‌توجهی خود ورزشکار به قوانین و حساسیت‌های بین‌المللی است. 
 

دیسکالیفه شدن بیت‌سیاح، کاروان پارالمپیک ما را با یک حاشیه بزرگ مواجه کرد. علی‌اصغر هادی‌زاده، سرپرست تیم پارادوومیدانی در تشریح ابعاد این اتفاق گفت: «وقتی مسابقه تمام شد، متوجه شدیم ورزشکارمان دیسکالیفه شده و بلافاصله مراجعه و اعتراض شدید خود را اعلام کردیم. جلسه تشکیل شد و فیلم مسابقات را به ما نشان دادند و با توجه به اینکه هر ورزشکاری به نوعی احساسات خود را بروز می‌دهد، برخی حرکات بیت‌سیاح مورد پسند سرداور قرار نگرفت و آن را برخلاف قوانین و مقررات دانست که ما نسبت به این مسئله اعتراض کردیم. برای شفاف‌سازی باید بگویم وقتی ورزشکاران رکوردشکنی می‌کنند، دست خود را از مقابل گردن خود عبور می‌دهند که به معنای رکوردشکنی است، اما این حرکت به نوع دیگری تعبیر شد و یک کارت زرد به ورزشکار ما دادند. پس از آن نیز باید بگویم که ما حتی پرچم را به ورزشکار نمی‌دهیم و پرچم را از بالا به ورزشکار می‌دهیم تا چیزی همراه نداشته باشد، اما به هر حال بیت‌سیاح به دلیل عشق و ارادت به خانم ام‌البنین به یک‌باره پرچم را از کوله ورزشی خارج کرد و نشان داد و به این ترتیب کارت زرد دوم را دریافت کرد و از دور مسابقات حذف شد.»
 

جلیل کوهپایه‌زاده، رئیس فدراسیون جانبازان و توان‌یابان هم به این موضوع واکنش نشان داد: «از لحاظ رکوردشکنی اتفاق خوب و ارزشمندی بود، اما به هرحال یکسری قوانین و مقررات وجود دارد که رعایت آن بخشی از مسابقه است، اما بیت‌سیاح نتوانست هیجانات خود را به خوبی کنترل کند و اخطار اول را دریافت کرد. با وجود اینکه اعتقادات و ارزش‌های دینی برای ما بسیار ارزشمند است و پایبندی خاصی به آن‌ها داریم، اما بیت‌سیاح در آن نقطه باید براساس قوانین عمل می‌کرد، چون این اتفاق نیفتاد، دومین کارت زرد خود را هم گرفت و کنار گذاشته شد. امیدوارم این درسی برای ورزشکاران ما باشد که در کنار پایبندی به اعتقادات، همواره به قوانین و مقررات مسابقه که از قبل هم اعلام می‌شود، احترام بگذارند و رعایت کنند.»
 

دیروز و در آخرین روز باز‌ی‌ها، علی‌اکبر غریب‌شاهی پولادمرد ۱۰۷ کیلوگرم ایران یک طلای ناب به دست آورد. ملی‌پوش پاراوزنه‌برداری با مهار وزنه ۲۵۲ کیلویی با رکوردشکنی هفتمین طلای کاروان را به گردن آویخت. غریب‌شاهی، قهرمانی پاریس را حاصل سال‌ها تلاش و ممارست خواند: «رکورد بازی‌های پاراآسیایی و جهان در اختیار من بود، اما رکورد پارالمپیک دست من نبود. خوشحالم توانستم این رکورد را هم بزنم. باور کنید سال‌های زیادی اذیت شدم و حتی بار‌ها از تیم‌ملی خط خوردم و در پارالمپیک توکیو هم نبودم، اما ایستادم و جنگیدم تا به هدفم رسیدم.» آخرین ورزشکار ایران در پارالمپیک پاریس احمد امین‌زاده، وزنه‌بردار دسته فوق‌سنگین کشورمان بود که هشتمین و آخرین مدال طلا را برای ایران به ارمغان آورد. امین‌زاده با مهار وزنه‌های ۲۵۳، ۲۵۸ و ۲۶۳ موفق شد قهرمان دسته فوق‌سنگین وزنه‌برداری شود. رکورد این دسته با ۳۱۰ کیلو گرم همچنان در اختیار مرحوم سیامند رحمان است. /جوان