مقام معظم رهبری در دیدار اخیر خود با اقشار مردم قم، بار دیگر با تشریح ابعاد جنگ نرم و تأکید بر اهمیت روایت‌سازی در فضای مجازی، نقشه راهی جامع برای مقابله با توطئه‌های دشمن ترسیم کردند. ایشان بر لزوم تقویت جهاد روایت در برابر جنگ رسانه‌ای دشمنان و اهمیت بهره‌گیری از ظرفیت‌های رسانه‌ای داخلی تأکید کرده و بر مسئولیت خطیر فعالان فرهنگی و رسانه‌ای در این عرصه صحه گذاشتند.
در تحلیل پیش‌رو، به مفهوم اشتباه محاسباتی، اهمیت روایت‌ها در فضای مجازی، و نقش کلیدی رسانه‌ها در تبیین ارزش‌ها و دستاوردهای انقلاب اسلامی خواهیم پرداخت و ضمن بهره‌گیری از بیانات مقام معظم رهبری، وظایف و راهبردهای ضروری برای مقابله با این چالش‌ها را بررسی خواهیم کرد.
اشتباه محاسباتی دشمن؛ مفهومی فراتر از تحلیل‌های سطحی
مقام معظم رهبری در بیانات خود همواره بر مفهوم «اشتباه محاسباتی دشمن» تأکید کرده‌اند؛ مفهومی که نشان‌دهنده عدم درک صحیح دشمنان از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های جمهوری اسلامی ایران است. اشتباه محاسباتی، محصول عواملی مانند تحلیل‌های ناقص اطلاعاتی، وابستگی به منابع غیردقیق، و ناتوانی در فهم مبانی ایدئولوژیک انقلاب اسلامی است.ایشان در سخنان امروز خود فرمودند:
این برای من و شما مردم ایران امروز یک شاخص مهم است. کار نرم‌افزاری عبارت است از: دروغ، دروغ‌پردازی، فاصله انداختن بین واقعیت با فکر و تصور افکار عمومی. شما رو به قوت می‌روید، او تبلیغ می‌کند که شما دارید ضعیف می‌شوید. خودش دارد ضعیف می‌شود اما تبلیغ می‌کند که دارد قوی می‌شود. شما تهدیدناپذیر می‌شوید، او می‌گوید من با تهدید شما را از بین می‌برم. تبلیغات این است. یک عده‌ای هم تحت تأثیر قرار می‌گیرند.این اشتباهات محاسباتی دشمن، اغلب ناشی از تمرکز بر ابزارهای قدرت سخت (نظامی و اقتصادی) و نادیده گرفتن قدرت نرم جمهوری اسلامی، یعنی ایمان، اتحاد و انسجام مردمی است. قدرت نرم ایران، برخاسته از فرهنگ عاشورایی، روحیه جهادی و نگاه توحیدی است که در مقابل تهدیدات نرم دشمن به‌عنوان سپری قدرتمند عمل می‌کند.
فضای مجازی؛ میدان نبرد روایت‌ها و نقش کلیدی رسانه‌ها
فضای مجازی به میدان اصلی جنگ نرم و روایت‌سازی تبدیل شده است. در دنیای امروز، رسانه نه‌تنها وسیله‌ای برای اطلاع‌رسانی، بلکه ابزاری راهبردی برای تأثیرگذاری بر افکار عمومی و جهت‌دهی به تصمیمات کلان سیاسی و اجتماعی است. مقام معظم رهبری همواره اهمیت فضای مجازی و نقش آن در پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی را یادآور شده‌اند.ایشان در بخش دیگری از سخنان خود اشاره کردند:
امروز کار اساسی، کار مهم برای دستگاه‌های تبلیغاتی ما، برای دستگاه‌های فرهنگی ما، تبلیغات ما، وزارت ارشاد ما، صداوسیمای ما و فعالان فضای مجازی ما این است که پرده‌ی توهّم اقتدار دشمن را پاره کنند، بشکنند و نگذارند تبلیغات دشمن بر روی افکار عمومی اثر کند.
این سخنان نشان می‌دهد که حضور در فضای مجازی یک وظیفه استراتژیک است. دشمن با روایت‌سازی‌های کذب، تلاش می‌کند تصویر انقلاب اسلامی را تحریف کند و روحیه مردم را تضعیف نماید. در مقابل، روایت‌های مبتنی بر حقیقت، می‌توانند به ابزاری برای بازسازی اعتماد اجتماعی و تقویت انسجام ملی تبدیل شوند.
اهمیت کار رسانه‌ای؛ ضرورت‌هایی که مغفول مانده‌اند
متأسفانه، علی‌رغم تأکیدات مکرر مقام معظم رهبری، ظرفیت‌های رسانه‌ای جمهوری اسلامی ایران به‌طور کامل فعال نشده است. ضعف در تولید محتوا، کمبود روایت‌های خلاقانه و اثرگذار، و نبود انسجام در پیام‌رسانی از جمله مشکلاتی است که باید به‌سرعت رفع شوند.زنده نگه داشتن امید یکی از بنیادی‌ترین اقداماتی است که می‌توان در برابر موج ناامیدی و رخوتی که از سوی رسانه‌های دشمن به سمت ملت ایران هدایت می‌شود، انجام داد. مقام معظم رهبری در این باره فرمودند:
درست نقطه مقابل آن کاری که دشمن می‌خواهد بکند که امید را از دل جوان‌های ما خارج کند، همه کسانی که در زمینه‌های تبلیغاتی مخاطب دارند، یکی از بزرگترین و اولین اهدافشان بایستی این باشد که امید را در دل‌ها زنده کنند و حرف ناامیدکننده بر زبان جاری نکنند.
این عبارت، نقشه راهی برای فعالان رسانه‌ای و فرهنگی است. تولید روایت‌های خلاقانه، بهره‌گیری از تکنیک‌های نوین تبلیغاتی، و استفاده از زبان جهانی، از الزامات این مسیر است. رسانه‌های ما باید به‌جای رویکردهای منفعلانه، به سمت طراحی استراتژی‌های پیش‌دستانه حرکت کنند.
وظایف ما در جنگ روایت‌ها
برای مقابله با جنگ روایت‌ها در فضای مجازی، چند راهبرد کلیدی وجود دارد:- ارتقای سواد رسانه‌ای عمومی:
مردم باید بتوانند روایت‌های دروغین دشمن را تشخیص دهند و با هوشمندی با اطلاعات مواجه شوند. این امر مستلزم آموزش عمومی و افزایش آگاهی در حوزه رسانه است. - ایجاد شبکه‌های رسانه‌ای قوی:
رسانه‌های انقلاب اسلامی باید از پراکندگی فاصله بگیرند و با یکپارچگی عمل کنند. ایجاد شبکه‌های جهانی با محوریت ارزش‌های انقلاب اسلامی می‌تواند اثربخشی پیام‌ها را افزایش دهد. - تولید محتوای بومی و خلاقانه:
تولید روایت‌هایی که ریشه در فرهنگ و هویت ایرانی-اسلامی داشته باشند، می‌تواند جذابیت و تأثیرگذاری پیام‌ها را دوچندان کند. - تمرکز بر نسل جوان:
نسل جوان، بیشترین مخاطب فضای مجازی است. محتوای رسانه‌ای باید به زبان جوانان و متناسب با دغدغه‌ها و نیازهای آنها طراحی شود.
نتیجه‌گیری؛ جهاد تبیین برای آرمان مقاومت
در پایان، زنده نگه داشتن آرمان فلسطین و تقویت جبهه مقاومت نه‌تنها یک وظیفه دینی و انسانی، بلکه یک راهبرد اساسی برای حفظ امنیت و هویت اسلامی در منطقه است. همان‌طور که رهبر معظم انقلاب فرمودند، هیچ حادثه‌ای نباید موجب کمرنگ شدن مسئله فلسطین در اذهان شود:حوادث گوناگون، چه حوادث ما و چه حوادث منطقه مثل حوادث سوریه، نباید مسئله‌ی فلسطین را در یادها کمرنگ کند. مایه‌ی اصلی مقاومت، مقاومت در مقابل حرکت خباثت‌آلود رژیم صهیونیستی است. مقاومت این است. مقاومت زنده است و باید زنده بماند و باید روزبه‌روز قوی‌تر بشود.
فعالان رسانه‌ای و فرهنگی موظف‌اند با بهره‌گیری از ابزارهای نوین، در مقابل تلاش‌های دشمن برای تحریف واقعیت‌ها ایستادگی کرده و آرمان مقاومت را به نسل‌های آینده منتقل کنند. تنها از این طریق می‌توان امید، ایستادگی، و وحدت را در برابر نظام سلطه تقویت کرد.
