حضرت آیت الله العظمی خامنه ای ولی امر مسلمین جهان از جنگ احد به عنوان یکی از عبرت های تاریخ یاد کرده و فرمودند: وقتی میدان جهاد و امتحانی پیش میآید، کمبود ایمانِ ما خودش را نشان میدهد.
شما به اتفاقی که در جنگ احد افتاد، توجه کنید. آن 50 نفری که دچار نفرین و شکوه همه مسلمان ها در طول این 14 قرن شدند، مسلمان بودند؛ اصحاب پیغمبر بودند؛ خیلی از آنها در جنگ بدر شرکت کرده بودند؛ مردمان بدی نبودند اما همینها دچار آن آفت شدند.
یعنی بهخاطر جمعآوری غنیمت، گردنه را رها کردند؛ میدان را به دشمن دادند و موجب شدند که مقدار زیادی از خون های پاک بر زمین ریخته شود؛ خونی مثل خون حمزه سیدالشهداء بر زمین ریخته شد؛ پیغمبر زخم خورد و حکومت اسلام و نظام نوپای اسلامی دچار تزلزل شد؛ بهخاطر کوتاهی این 50 نفر.
قرآن درباره این 50 نفر میفرماید 'ان الذین تولوا منکم یوم التقی الجمعان انما استزلهم الشیطان ببعض ما کسبوا' (سوره آل عمران آیه 155) یعنی کاری که اینها کردند، نتیجه اشتباهات و لغزش هایی بود که قبل از این کرده بودند. هر لغزشی به نوبه خود لغزش های دیگری را بر انسان تحمیل میکند؛ یعنی پایه ایمان را سست میکند و سستی ایمان، تأثیر سوء خودش را در عمل بعدی ما میگذارد.
وقتی ما لغزش پیدا میکنیم، این لغزش روی ایمان ما -و لو نامحسوس- تأثیر میگذارد. 'انما استزلّهم الشّیطان ببعض ما کسبوا' کار خطایی را قبلا یک نفر انجام میدهد، بعد این خطا در ایمان او تاثیر منفی میگذارد، بدون اینکه خود انسان هم متوجه شود؛ مثل خیلی از وقت ها که انسان از حالی به حالی میرود لیکن تغییر حال خود را متوجه نمیشود.
... پس آن لغزش و اشتباه، در ایمان اثر گذاشت. کم بودن ایمان، در عمل بعدی ما اثر میگذارد. مثلا وقتی میدان جهاد و امتحانی پیش میآید، کمبود ایمانِ ما خودش را نشان میدهد. ما که با یک ایمان وافر در جایی توانستهایم جَستی بزنیم، حرکتی بکنیم و کار بزرگی انجام دهیم، وقتی در مقابل همان کار قرار میگیریم، میبینیم دست و پامان میلرزد؛ درست مثل اینکه کسی در جوانی میتوانسته از جوی دو متری بپرد اما الان وقتی به همان جوی میرسد، نمیتواند.
اثر منفی عمل روی ایمان و ایمان روی عمل، نتیجهاش شکست جنگ احد میشود؛ نتیجهاش عقب رفتهای گوناگون دیگر میشود؛ نتیجهاش این میشود که 50 سال بعد از هجرت پیغمبر و 40 سال بعد از وفات آن حضرت، نوه او- یعنی امام حسین (علیهالسّلام)- در مقابل حکومت جانشین پیغمبر قرار میگیرد و با آن وضع فجیع به شهادت میرسد. من یکوقت گفتم اینها عبرت های تاریخ است؛ فراتر از درس است.
* از بیانات رهبر انقلاب در دیدار اعضای هیات دولت (بیستم آبان 1383)
/2759/
