جهش تولید چگونه به رونق حمل و نقل و مهار تورم در این بخش منجر می شود؟

اگر حمل و نقل به درستی انجام نشود، هم تولید و هم توزیع کالا به خوبی انجام نمی شود و مصرف کننده نهایی نیز در دریافت محصولات مورد نیاز خود دچار مشکل می شود. علاوه بر این، واردات و صادرات کالا نیز به حمل و نقل وابسته است که برخی از آن هوایی، برخی ریلی و بخش بزرگی از آن به صورت دریایی انجام می شود. (1)

امروزه شبکه حمل و نقل جاده ای (با توجه به عدم امکان دسترسی به حمل و نقل ریلی، دریایی و هوایی در همه نقاط کشور و هزینه های بالای احداث آن ها) نقش اساسی در جا به جایی تولیدات یک منطقه به دیگر مناطق کشور جهت مصرف داخلی و نیز حمل آن ها به پایانه ها، بندرها و مرزهای رسمی و حتی حمل مستقیم به کشورهای همسایه در راستای صادرات و کسب درآمد دارد.

با این حال، تاکید بیش از حد بر حمل و نقل جاده ای منجر به استهلاک زیرساخت‌های آن می شود، از این رو توسعه حمل و نقل ریلی و هوایی می تواند به جهش تولید و توزیع بهتر کالاهای تولید شده و مواد اولیه کارخانه ها در سراسر کشور و حتی دیگر کشورها شود. (2)

وابستگی تولید و توزیع کالا و مصرف کنننده به حمل و نقل

حمایت از تولیدکنندگان کشور چه در قالب واحدهای صنعتی کوچک و بزرگ و چه به صورت تعاونی های تولیدی از یک طرف و ضرورت برنامه ریزی برای توزیع مناسب کالاهای تولیدی از طرف دیگر، زنجیره ای ناگسستنی در جهت رونق تولید در کشور است. با اینکه صنعت حمل و نقل در دسته فعالیت های خدماتی قرار می گیرد، اما از آنجا که به عنوان بخش واسط زنجیره تولید و مصرف محسوب می شود، می تواند نقش مهمی در بهبود و جهش تولید داشته باشد.

با توجه به زیرساخت های نسبتا مناسب بخش حمل و نقل، برخی اصلاحات در این بخش به واسطه ارتباطات پسین و پیشین با سایر بخش های اقتصادی می تواند به تحرک تولید در این بخش بینجامد. (2)

سرمایه گذاری در حمل و نقل سبب ارتقای دسترسی به بازارهای مصرفی و بخش های تولید می شود. با توجه به این که بازار تولید و مصرف کالاها لزوما در یک محل قرار ندارند، نقش حمل و نقل در ایجاد تعادل اقتصادی بین مناطق، اهمیت زیادی دارید، چراکه اگر کالا در منطقه ای تولید می شود که در آن مازاد عرضه وجود دارد، آن کالا به جای دیگری که تقاضای کافی برای آن وجود دارد منتقل می گردد که این کار سبب مهار تورم می شود.

نقش حمل و نقل در ارتباط با دیگر نقاط جهان

حمل و نقل یکی از پایه های جهش تولید، توسعه صادرات، پیشرفت کشور و گسترش گردشگری و روابط با دیگر نقاط جهان است. به ویژه در سال های اخیر که رونق تولید سر لوحه کلیه امور کشور قرار گرفته است.

امروزه برقراری رابطه سازنده با دیگر کشورهای جهان نقش بسیار مهمی در توسعه اقتصادی و رونق تولید برای هر کشوری دارد. از این رو، حمل و نقل یکی از ارکان بسیار مهم برای توسعه کشور و برای تولید در کشور و همچنین رابطه با جهان است. برای اینکه بتوانیم ارتباط موثری با جهان داشته باشیم، موضوع حمل و نقل اهمیت ویژه ای پیدا می کند.

برای اینکه بتوانیم از یک سو کالاهایی که در کشور تولید می شود را به کشور مقصد صادر کنیم و از طرف دیگر نیازمندی های خود را از دیگر کشورها وارد کنیم، باید شبکه حمل و نقل خود را متناسب با نیازهای روز توسعه دهیم. به همین دلیل بخش حمل و نقل اهمیت حیاتی در امر توسعه کشورها دارد و بدون امکان دسترسی به بازارهای خارجی، رشد اقتصادی متوقف می شود و عدم دستیابی به تسهیلات حمل و نقل، از کیفیت کالاها و خدمات و درجه دسترسی به آن ها می کاهد.

حمل و نقل در حوزه گردشگری و صنایع وابسته به آن نقش بسیار اساسی دارد، اگر چه در حال حاضر همه گیری ویروس کرونا و بحران حاصل از آن این صنعت را با رکود مواجه کرده است، اما به هر حال در آینده ای نزدیک جهان از شر ویروس کرونا رهایی خواهد یافت. پس باید زیرساخت های حمل و نقل کشور را توسعه دهیم تا شرایط برای توسعه گردشگری و ارتباط با کشورهای پیشرفته جهان فراهم شود.

البته در شرایط کنونی نیز جهت انتقال دارو و واکسن کرونا به کشور نیاز به یک شبکه حمل و نقل پیشرفته و کارآمد ضروری است. به هر حال در آینده هم واکسن هم دارو خواهد آمد و درمان آن آماده می شود و در آن شرایط گردشگری برای ما بسیار مهم است و در گردشگری، صنعت حمل و نقل بسیار تاثیرگذار است. (1)

اصلاح قیمت گذاری انرژی، نوسازی و توسعه ناوگان حمل و نقل و قیمت گذاری مناسب خدمات جا به جایی کالا، بخشی از الزامات جهش تولید در حوزه حمل و نقل است، اگر پتانسیل حمل و نقل ایران به خوبی شناسایی و تقویت شود، منافع بسیار زیادی از محل ترانزیت کالاها و محصولات به دیگر کشورها حاصل می شود. (2)

فناوری های نوین سبب بهبود حمل و نقل و جهش تولید می شوند

بی گمان صنعت حمل و نقل در عملی کردن شعار جهش تولید، نقش کلیدی دارد. چراکه حضور قدرتمند ناوگان حمل و نقل در تخلیه بنادر از کالاهای اساسی و انتقال آن ها به کشور و تامین مایحتاج مردم اهمیت زیادی دارد. به همین دلیل، سرمایه گذاری در این بخش موجب گردش بهتر چرخ تولید در کشور شده آثار جانبی مثبتی بر دیگر بخش های اقتصاد بر جای می گذارد. (3)

با اینکه رونق حمل و نقل با جهش تولید ممکن می شود، اما دنیای جدید، دنیای استفاده از فناوری های نوین مانند فناوری اطلاعات در حوزه های مختلف است. حمل و نقل از امور زیربنایی و یکی از اجزای مهم چرخه تولید، توزیع و مصرف محسوب می شود و در فرآیند رشد اقتصادی تاثیر زیادی دارد.

برای اینکه شاهد جهش تولید در اقتصاد کشور باشیم حتما باید بپذیریم که بخش حمل و نقل هم لازم است بهره وری خود را افزایش دهد و عملکردش را نسبت به ظرفیت بالقوه ای که برایش ایجاد شده است به خوبی رشد دهد. در واقع ما باید شاهد جهش تولید خدمات حمل و نقل و لجستیک باشیم و برای تحقق این هدف، باید دارایی های موجود را با تدبیر و سطح فناوری و دانش بالاتری به کار گرفت. (3) و (4)

در جهش سطح خدمات حمل و نقل لازم است که تنظیمات سیاست گذاری و ارتباط بین نهادهای حاکم بر بخش حمل و نقل هم با این هدف همراهی کنند. فناوری اطلاعات در کلیه نیازهای روزمره ما آنچنان ریشه دوانده است که حتی ثانیه ای نمی توان از آن چشم پوشید و در این میان سیستم های حمل و نقل نیز مستثنی نیستند.

به نحوی که سیستم های مدیریتی حمل و نقل فاقد بهره گیری حداکثری از این فناوری، سیستم هایی ناکارآمد در دنیای امروز محسوب می شوند. دنیای آینده حمل و نقل تصمیم سازان و تصمیم گیرانی هوشمند را می طلبد، افرادی که فناوری های موثر برای ارتقای سازمان خود به سوی یک سازمان هوشمند را می شناسند و در جهت آن حرکت می کنند. (4)

بهبود زیرساخت های حمل و نقل و جهش تولید موجب کاهش نرخ تورم می شود

توسعه و بهبود زیرساخت های حمل و نقل به ویژه در سالی که با عنوان جهش تولید نام گذاری شده است، به رونق و جهش تولید کمک می کند که این امر موجب کاهش نرخ تورم نیز می شود.

به دلیل ظرفیت های فراوانی که در حوزه صنعتی، معدنی، گل و گیاه، محصولات کشاورزی و دامی، صنایع دستی و غیره در کشور وجود دارد و همچنین با توجه به کیفیت بالا و ارزان بودن آن ها برای مصرف کننده نهایی، نقش مهمی در توسعه صادرات کشور دارند. بنابراین مدیریت زنجیره و شبکه صادرات این دسته از محصولات ضرورت دارد.

اگر زنجیره و شبکه صادرات کالا و محصولات تولید شده در داخل کشور و همچنین خارج از آن، به خوبی مدیریت شود، به طور یقین هم شاهد رونق تولید و هم افزایش نقدینگی حاصل از صادرات محصولات غیر نفتی، اشتغال زایی، کاهش دغدغه های تولیدکنندگان و در نهایت توسعه اقتصادی همه جانبه خواهیم بود.

در این میان، ضعف و یا ناکافی بودن ظرفیت های شبکه حمل و نقل کشور، چه در حوزه زیر ساختی و چه در حوزه ناوگان حمل و نقل، یکی از موانع جا به جایی کالاهای تولیدی در نقاط مختلف کشور و صادرات آن است. علاوه بر این، سطح پایین ایمنی شبکه حمل و نقل، نامناسب بودن ناوگان حمل و نقل از نظر کمی و کیفی، چه در حوزه انتقال کالا در داخل کشور برای مصرف داخلی و چه در حوزه حمل کالا به مبادی خروجی و یا صادرات مستقیم آن به کشورهای همسایه از جمله دغدغه های اصلی تولیدکنندگان، مشتریان و صادرکنندگان کالاها و محصولات تولیدی بوده است.

چنانچه شبکه حمل و نقل کشور منسجم تر شود و با ورود بیشتر بخش خصوصی و حمایت بهتر دولت تقویت شود، شاهد توسعه شرکت های حمل و نقل کشور و در نتیجه حضور فعال تر آن ها در سطح منطقه ای و و بین المللی خواهیم بود. در این صورت تولید، توزیع و حمل کالا در سطح کشور و صادرات آن سریع تر، راحت تر و ارزان تر انجام می شود و در راستای آن با توجه به افزایش تقاضا، قطعا شاهد جهش تولید خواهیم بود. (5)

جمع بندی و نتیجه گیری

یکی از ارکان جهش تولید، توسعه حمل و نقل است. از این رو باید ظرفیت های اقتصادی و صادراتی موجود در منطقه را غنیمت شمرد و با تقویت زیرساخت های حمل و نقل جاده ای، ریلی و دریایی در اقصی نقاط کشور، از این فرصت برای توسعه تولید در بخش های مختلف، اشتغال زایی و صادرات استفاده کرد. این امر تنها با حمایت موثر و مناسب دولت و مشارکت فعال بخش خصوصی محقق خواهد شد.

در سراسر کشور پهناور ما ایران، پتانسیل های بالقوه فراوانی وجود دارد که نیاز است در کوتاه ترین زمان ممکن به بالفعل تبدیل شود که برای دستیابی به این امر، وجود یک شبکه حمل و نقل کارآمد ضروری است. سرمایه گذاری دولت در صنعت حمل و نقل و استفاده از فناوری نوین در این حوزه منجر به رشد اقتصادی می شود و شرط لازم برای رونق تولید در بخش های مختلف مانند صنعت، کشاورزی، گردشگری و توسعه صادرات به کشورهای دیگر است.

در پایان باید گفت از یک سو، رونق حمل و نقل با جهش تولید ممکن است و از طرف دیگر توسعه حمل و نقل نیز به گسترش تولید، کاهش هزینه های انتقال و در نهایت به مهار تورم کمک خواهد کرد.

پی نوشتها