روزنامه نگاری
یوسف برهان جامی

(س نهم ق)، شاعر، عارف و موسیقیدان. از نوادگان احمد جام ژنده‏پیل بود. در شعر و موسیقى و عرفان دست داشت و در شعر برهان تخلص مى‏كرد و براى اشعار خود آهنگ‏هاى موسیقى مى‏ساخت. امیر علیشیرنوایى، وزیر سلطان حسین بایقرا، در موسیقى از شاگردان وى بود. در جام مى‏زیست و همان جا درگذشت و در جوار جدش، احمد جام، به ...

محمد علی بامداد خراسانی

(1330 -1263 ش) نویسنده و روزنامه‏نگار. وى تحصیلات مقدمات و سطوح را نزد حاج میرزا حبیب خراسانى، سید على حایرى یزدى، شیخ محمد على (فاضل ملاعباسعلى) و میرزا محمد آقازاده در خراسان به اتمام رسانید، سپس براى تكمیل تحصیلات به تهران آمد و دروس خارج را نزد آخوند ملا محمد كاظم خراسانى فراگرفت. او با زبانهاى فرانسه ...

باقر شاکری

(تو 1317 ق)، نویسنده و روزنامه‏نگار مدیر روزنامه‏ى «خسروى» و عضو اداره‏ى پست و تلگراف كرمانشاهان بود. وى در سال 1337 ش بازنشسته شد. از آثار او: «تذكره‏ى مختصر شعراى كرمانشاه»؛ «تاریخچه‏ى مطبوعات كرمانشاه». ...

اسداللَّه ایزد گشسب گلپایگانی

(1325 -1262 ش)، عالم، صوفى، روزنامه‏نگار و شاعر، متخلص به شمس. در گلپایگان متولد شد. تا سن هجده سالگى در زادگاه خویش به تحصیل علوم ادبى، صرف و نحو، منطق و معانى و بیان پرداخت. پس از آن به اصفهان رفت و حكمت و كلام را نزد استادان آن شهر فراگرفت. سپس در 1280 ش به نجف رفت و چند سالى به تحصیل فقه و اصول و ...

عبدالمحمد ایرانی

(1354 -1250 ق)، شاعر، نویسنده، مورخ و روزنامه‏نگار. ملقب به مؤدب السلطان. در اصفهان متولد شد. در هفت سالگى پدرش را از دست داد و در حجره‏ى تجارتى برادران خود به كار مشغول شد و همزمان در مدارس قدیم اصفهان نیز به تحصیل پرداخت. در هفده سالگى به شیراز و بوشهر سفر كرد و پس از یك سال اقامت به عتبات رفت. پس ...

نصراللَّه اهورهوش شیرازی

(تو 1219 ش)، روزنامه‏نگار. وى روزنامه «جوشن» را در شیراز منتشر مى‏ساخت و چون توقیف شد، به انتشار روزنامه‏ى «كوروش» پرداخت و صد شماره از آن منتشر كرد. ...

امیرقلی امینی

(تو 1277 ش)، روزنامه‏نگار، مترجم و نویسنده. در اصفهان متولد شد. پدرش را در طفولیت از دست داد و تعلیم و تربیت او به مادرش كه دختر میرزااحمد صادقى، برادر آیت‏اللَّه شریعت نجفى شیرازى بود، منحصر شد. وى تحصیل را از پنج سالگى نزد معلمه‏اى كه مادرش به خدمت گرفته بود، آغاز كرد. پس از چندى مدرسه‏اى كه به طرز ...

محمدباقر الفت اصفهانی

(1343 -1262 ش)، عالم، ادیب، روزنامه‏نگار و شاعر، متخلص به الفت. در اصفهان متولد شد. پس از فراگیرى فلسفه و حدیث و عرفان، به آموختن ریاضیات قدیم و جدید و سپس زبان فرانسه روى آورد. در فرقه‏شناسى و فلسفه و تاریخ نیز استاد بود. به نجف رفت و در حوزه‏ى درس آخوند ملا محمدكاظم خراسانى و شیخ الشریعه‏ى اصفهانى ...

عباس اقبال آشتیانی

(1334 -1277 ش)، ادیب، مورخ و روزنامه‏نگار. در خانواده‏اى پیشه‏ور و تهیدست به دنیا آمد. در كودكى شاگرد درودگر بود اما میل به تحصیل سبب شد كه در ضمن كار به مكتب رفته، مقدمات علوم را در زادگاه خود فراگیرد. در سال 1328 ق به تهران آمد. ابتدا به مدرسه‏ى شركت گلستان رفت سپس در دارالفنون به فراگیرى ادب فارسى ...

ابوالقاسم افصح المتکلمین

(س چهاردهم ق)، روزنامه‏نگار. معروف به ملاباشى. از مردم اَمْلَش گیلان و از روزنامه‏نویسان با شهامت و صریح بود. در آغاز مشروطیت اولین روزنامه‏ى چاپ سربى را در رشت به نام «خیرالكلام» منتشر كرد و با عوامل استبداد به مبارزه پرداخت. چند بار روزنامه‏اش توقیف شد و یك بار حاكم وقت، امیر اعظم، پاى او را به فلك ...

محمد علی افراشته رشتی

(1338 -1287 ش)، شاعر و روزنامه‏نگار. متولد بازقلعه از توابع كهدم رشت بود. در همان جا به تحصیل پرداخت. براى تامین زندگى ناچار شد خیلى زود دنبال كسب و كار برود. شاگردى عطارى، تحصیل‏دار تجارتخانه، معلم، هنرپیشه، راننده، كارمند شهردارى، مقاطعه‏كار، روزنامه‏نویس، معمار و مجسمه‏ساز شد. با همه طبقات دوست بود ...

مهدی افجه ای

(وف 1325 ش)، نویسنده و روزنامه‏نگار. وى از مبارزان مشروطیت ایران بود. پس از تبعید محمدامین رسول‏زاده سردبیر روزنامه «ایران نو» در سال 1329 ق، این روزنامه از طرف حزب دموكرات منتشر مى‏شد تا این كه در شعبان همان سال از سوى دولت توقیف شد.او بلافاصله روزنامه‏ى «ایران نوین» را منتشر كرد كه آن نیز پس از یك ...

محمدحسن اعتماد السلطنه صنیع الملک

(1313 -1259 ق)، نویسنده، مترجم و روزنامه‏نگار. ملقب به صنیع‏الدوله و موتمن‏السلطنه. از شاگردان دوره‏ى اول رشته‏ى نظام مدرسه‏ى دارالفنون بود و در سن شانزده سالگى به منصب سرهنگى ارتقاء یافت و به ریاست قشون و نیابت حكومتهاى خوزستان و لرستان منصوب و پس از آن معاون وزارت عدلیه شد. اعتمادالسلطنه ضمن این كه ...

یوسف آشتیانی اعتصام الملک

(1316 -1253 ش)، نویسنده، مترجم و روزنامه‏نگار. اصلا آشتیانى بود و در تبریز متولد شد. پس از فوت پدرش، كه از مستوفیان آذربایجان بود، به اعتصام‏الملك ملقب گردید. در تبریز ادبیات فارسى و عربى و قدرى از فقه و اصول و حكمت قدیم و زبان فرانسه و عربى را آموخت. در ترجمه از عربى و فرانسه توانا بود. در جوانى مطبعه‏ى ...

محمدرضا اصلاح دریسی

(ز 1329 ق)، روزنامه‏نگار. وى روزنامه‏ى «اصلاح» را در سال 1327 ق تأسیس كرد و هشت شماره از آن را در بمبئى منتشر كرد. سپس به تهران آمد و به نشر آن ادامه داد. او از آزادیخواهان بود و بیشتر در بوشهر اقامت داشت. ...

شمس الدین محسن قزوینی گیلانی

(1352 -1288 ق)، روزنامه‏نگار و شاعر، متخلص به ساعى. معروف به نسیم‏شمال. او در قزوین متولد شد. خواندن و نوشتن را نزد شیخ عبدالرحیم قزوینى فراگرفت. مقدمات صرف و نحو و منطق و بیان تا سطوح را از محضر ملا على طارمى و ملا محمدعلى برغانى صالحى در مدرسه‏ى صالحیه‏ى قزوین آموخت و در حدود سال 1305 ق به عتبات رفت. ...

محمدصادق ادیب الممالک فراهانی

(1336 /1335 -1277 ق)، ادیب، روزنامه‏نگار و شاعر. در اوایل پروانه تخلص مى‏كرد، چون به امیرالشعرا ملقب گردید، تخلص خود را امیرى قرار داد. وى در قریه‏ى گازران، از توابع فراهان اراك، متولد شد. در نوجوانى پدرش را از دست داد و به همین علت به تهران آمد. در تهران، پس از طى مدارج معمول آن زمان، فنون ادبیات ایران ...

عبدالحسین ادیب فرهمند

(1353 -1317 ق)، روزنامه‏نگار و شاعر، متخلص به دبیر. مشهور به ادیب‏الممالك. وى در بروجن متولد شد. در سال 1341 ق از طرف احمدشاه ملقب به ادیب الممالك گردید. ادیب داراى ذوق سرشار بود و به ادبیات علاقه‏ى تام داشت. انجمن ادبى اصفهان در منزل او برگزار مى‏شد. اشعارش داراى حلاوت مخصوص بود و به سبك قدیم و جدید ...

محمدامین ادیب طوسی

(1361 -1283 ش)، دانشمند، روزنامه‏نگار و شاعر، متخلص به ادیب طوسى. وى در مشهد متولد شد و تحصیلات مقدماتى را در مكتب گذرانید. سپس، به تحصیل علوم دینى در مدارس قدیم پرداخت. علوم ادبى را نزد ادیب نیشابورى و حكمت را نزد حاج میرزا عباسعلى معروف به فاضل و آقا بزرگ حكیم و فقه را نزد پدر خود آموخت. ادیب طوسى ...

یوسف اخوت

(تو 1305 ق)، روزنامه‏نگار. از اهالى بوشهر بود. وى ابتدا در مكتب خانه و سپس نزد استادان وقت به تحصیل مشغول بود. ابتدا به شغل خرازى و پس از آن به تجارت پرداخت. در سال 1324 ق به جرگه‏ى اصلاح طلبان پیوست. پس از كودتاى سوم اسفند 1299 ش انجمنى به نام انجمن اخوت بوشهر تأسیس كرد كه از اقدامات این انجمن تأسیس ...