روزنامه نگاری
همدانی مشفق

محقق، روزنامه‏نگار، مترجم و دانشمند معروف در 1291 در همدان تولد یافت. تحصیلات ابتدائى و متوسطه را در همدان تمام كرد و وارد دانشسرایعالى شد و لیسانس فلسفه و علوم تربیتى گرفت، ضمنا از دوران كودكى به آموختن زبانهاى خارجى ولعى عجیب داشت به طورى كه زبانهاى انگلیسى و فرانسه را به خوبى مى‏دانست و مدتى دبیر ...

محمدرضا مساوات

فرزند سید حسن و متولد 1244 ش است. وى از اهالى برازجان فارس مى‏باشد. در بدایت عمر به شیراز آمد و تحصیلات ادبى و عربى را تا سطح مدرسى نزد علماى وقت فرا گرفت. سپس عازم تهران شد و نزد حكیم معروف میرزا ابوالحسن جلوه فلسفه و حكمت آموخت. هنگامى كه مردم ایران براى مشروطه قیام نمودند سید محمدرضا برازجانى با آنها ...

محمد عامری

حدود 1270 ش در نائین متولد شد. پس از انجام تحصیلات مقدماتى در موطن خود در تهران مدرسه‏ى آمریكائى را به اتمام رسانیده و به استخدام در وزارت معارف درآمد. بعد به وزارت دارائى منتقل گردید. عامرى در آموزش زبان فرانسه و انگلیسى جدیت كامل به خرج داد و هر دو زبان را به خوبى فراگرفت و تدریجا با مطبوعات آن روز ...

قاسم صور اسرافیل

فرزند میرزاتقى‏خان تبریزى، ابتدا در دربار مظفرالدین میرزا ولیعهد در تبریز اشتغال ورزید و بعدها به منشیگرى ولیعهد منصوب شد. در كودكى تحصیلات خود را خیلى خوب انجام داد، خط و ربط خوبى به هم زد مخصوصا در كارهاى مالى سررشته‏ى زیادى پیدا كرد. در ابتداى مشروطیت در زمره‏ى آزادیخواهان قرار گرفت و به اتفاق میرزا ...

محمود دبستانی کرمانی

دانشمند، نویسنده و روزنامه‏نگار و سیاست‏پیشه، در حدود 1262 در كرمان تولد یافت. پدرش آقایوسف از اعاظم، دانشمندان و بزرگان كرمان بود. دبستانى و برادرش مجدالاسلام كرمانى، تحصیلات مقدماتى خود را بیشتر نزد حاج شیخ ابوجعفر كرمانى و ملا عبدالله راینى و ناظم‏الاسلام كرمانى آموختند و روح آزادیخواهى و آزادفكرى ...

ابوالحسن پیرنیا

ملقب به معاضدالسلطنه، فرزند میرزا محمدباقرخان نائینى ملاك، متولد 1248. در كودكى و جوانى تحصیلات جدید و قدیم را توأماً فراگرفت و با كمك میرزا نصراللَّه خان مشیرالدوله به وزارت خارجه داخل شد. مشاغلى را طى نمود تا سركنسول ایران در بادكوبه شد و در همان سمت متمول گردید. در ابتداى مشروطه با آزادیخواهان همداستان ...

سلیمان محسن اسکندری

در تهران متولد شد. پدرش شاهزاده محسن میرزا كفیل‏الدوله از مالكین و كارمندان عالیرتبه‏ى دولت بود. وى پس از انجام تحصیلات مقدماتى و معمول زمان و یاد گرفتن زبان فرانسه در دستگاه دولتى استخدام شد. چندى در اداره‏ى شهربانى و مدتى در اداره كل گمرك اشتغال به كار داشت. امتیاز روزنامه هفتگى حقوق را گرفته، به انتشار ...

محمدحسین استخر

مشروطه‏خواه، روزنامه‏نگار، قاضى، نماینده‏ى مجلس. در 1266 در یكى از دهات آباده متولد شد. پدرش شیخ اسداللَّه واعظ از روحانیون منطقه و منبرى بود. تا شانزده سالگى در زادگاه خود به تحصیل اشتغال داشت. سپس به شیراز رفت و تحصیلات خود را در ادبیات فارسى و ادبیات عرب و معارف اسلامى ادامه داد و صاحب فضل و دانش ...

دکتر تقی ارانی

در یك خانواده‏ى متوسط در تبریز به سال 1282 تولد یافت. تحصیلات ابتدائى و متوسطه را در ایران انجام داد و از مدرسه‏ى دارالفنون دیپلم گرفت. پس از چندى با هزینه‏ى شخصى به اروپا رفت و در برلن وارد دانشگاه شد. پس از زحمات زیاد در علم فیزكوشیمى (علم واسط میان شیمى و فیزیك) درجه‏ى دكترا دریافت كرد. پس از پایان ...

ابوالقاسم آزاد مراغه ای

(1325 -1261 ش)، روزنامه‏نگار و نویسنده. وى در مراغه متولد شد. پدرش از مجتهدین آذربایجان بود و ابوالقسم نیز پس از اتمام تحصیلات مقدماتى علوم عربى به نجف رفت و در آنجا در حوزه‏هاى درس آخوند ملا كاظم خراسانى و شیخ حسن ممقانى و فاضل شربیانى حضور پیدا كرد. در پایان تحصیلات حوزوى خود به ایران آمد و براى ادامه‏ى ...

علی آزاد اصفهانی نوربخش

(تو 1268 /1267 ش)، روزنامه‏نگار و شاعر، متخلص به آزاد. وى در اصفهان متولد شد و در همان شهر به كسب دانش پرداخت. پس از گذراندن تحصیلات متداول زمان خود و آموختن زبان فرانسه، در دبیرستانهاى اصفهان و تهران به تدریس پرداخت. در سال 1325 ش مجله‏ى هفتگى «نوربخش» را به مدت یك سال انتشار داد. وى ابتدا عضو انجمن ...

شهناز آزاد

(ز 1299 ش)، روزنامه‏نگار. وى مؤسس، مدیر و سردبیر روزنامه‏ى «نامه‏ى بانوان» بود كه در سال 1299 ش در تهران منتشر شد. او به كمك همسرش ابوالقاسم آزاد مراغه‏اى به انتشار «نامه‏ى بانوان» پرداخت. در عنوان روزنامه بالاى اسم آن جمله «زنان نخستین آموزگار مردانند» به عنوان شعار چاپ شده بود. در «نامه‏ى بانوان» بیشتر ...

افراسیاب آزاد

(ز 1333 ق)، وكیل دعاوى، نمایشنامه نویس و روزنامه‏نگار. وى از نویسندگان پركار اواخر دوره‏ى مشروطیت و یكى از آغازگران مكتب نمایشى اخلاقى در ایران بود. او كه به كار وكالت عدلیه مشغول بود تعداد بسیارى نمایشنامه نوشته است كه بیشتر آنها به معرض نمایش هم گذاشته شده‏اند. آزاد در دوره‏ى 1295 تا 1320 ش نیز نمایشنامه‏هاى ...

خدارحم آبادیان

(ز 1301 ش)، روزنامه‏نگار. وى مدیر و مؤسس روزنامه‏ى «فره‏وهر» است كه در سال 1301 ش در تهران منتشر شد. این روزنامه از انتشارات زرتشتیان بود كه در عنوان آن، بالاى اسم روزنامه تصویر «فره‏وهر» چاپ مى‏شد و مندرجات روزنامه بیشتر مطالب مربوط به زرتشتیان بود. و ظاهراً روزنامه بیش از یكسال منتشر نشد. ...

محمد علی مکرم

فرزند على. شاعر ادیب، مدیر روزنامه‏ى صداى اصفهان، و مجله‏ى سپاهان، و صاحب دیوان مطبوع. یكشنبه 24 ذى‏قعده. متولد در 1304، مدفون در تكیه‏ى گلزار. ماده تاریخ وفاتش را برنا گوید: «خصم اوهام و ریا بود بدنیا مكرم» ...

عرفان

احمدبن عبدالصمد بن عبدالله، نویسنده‏ى ادیب فاضل. پدرش از مراغه به اصفهان آمده، و عرفان در 5 شنبه 15 شعبان 1311 در این شهر متولد گردیده، در مدارس اصفهان تحصیل نموده، و خصوصا ادبیات و زبان انگلیسى را خوب آموخته، و از سال 1341 به نوشتن مجله‏ى «عرفان» و سپس روزنامه‏ى «عرفان» همت گماشته، و تا آخرین روزهاى ...

عبدالوهاب معین العلماء

فاضل و از آزادی خواهان صدر مشروطیّت بوده، و روزنامه نیّر اعظم را در طهران منتشر مى‏نموده. در 1284 متولّد، و در شب جمعه 6 رمضان المبارك 1358 در اصفهان وفات یافته، در جنب پدران خویش مدفون گردید. در روزنامه مظّفرى چاپ بوشهر (ش 3 سال 11) شرح نسبتاً مفصلّى از احوالات او نوشته شده، طالبین مراجعه كنند. وى ...

جهاد اکبر

آقا سید على بن سید جعفر خراسانى. فاضل و ادیب، از آزادى خواهان و روزنامه نویسان صدر مشروطیّت بوده، در 19 جمادى الاولى سال 1365 وفات یافته، در تخت فولاد جنب فاضلان مدفون گردید. مرحوم جهاد اكبر مدّتها به سمت مدّعى العموم در دادگسترى یزد خدمت نموده. مرحوم آیتى در رثا و مادّه تاریخ وفاتش گوید: كس در جهان ...

ابوالفتح اردستانی

عبدالجبارین عبداللَّه بن برره اردستانى اصفهانى، در شهر ربیع الاول سال 378 متولّد، و در محرّم سال 468 در اصفهان وفات یافته، از ثقات محدّثین و بزرگان روات به شمار مى‏رود. ...

ابن الاسود

احمد بن علویه كرانى كرمانى (كوانى) كاتب اصفهانى، شاعر محدّث ادیب لغوى شیعى، از مجاهرین شعراى اهل بیت است. ابوحاتم سجستانى كه خود از بزرگان شعر و ادب است خطاب به اهل بصره گوید: قسم به خدا این شاعر اصفهانى در محكم بودن اشعار، و كثرت فوائد آن، بر همه تفوّق یافته است. بیشتر از یك صد سال عمر كرده، و در ...