(س دهم ق)، شاعر و مذهب، متخلص به هاشمى. ملقب به صدر جهان. وى از سادات اصفهان بود. در ابتدا به شغل تذهیب اشتغال داشت. سپس به دكن رفت و ملازم عادل شاه (916 -895 ق) گردید و از جانب او خطاب صدر جهان یافت. طبع شعر خوبى داشت و اشعارى از وى در تذكره‏ها ذكر شده است. ...

(تو 1299 ش)، نقاش، مذهب و خطاط. در كرج به دنیا آمد. پس از اتمام تحصیلات ابتدایى و متوسطه، وارد دانشكده‏ى هنرهاى زیبا شد و از محضر استادانى چون: على محمد حیدریان، رفیع حالتى، ابوالحسن صدیقى و اسماعیل آشتیانى بهره جست. او در به كار گرفتن طرح‏ها و رنگهاى مختلف، استادى تمام عیار است. آثار وى در 1342 ش به ...

(س دهم ق)، نقاش و مذهب. وى در ارائه مجالس بزمى و چهره‏پردازى و ارائه حالات گوناگون نفرات، بخصوص در چهره‏آرایى و زیبانگارى دست پرحلاوتى داشت و در امر تذهیب و ترسیم اشكال هندسى نیز ماهر بود و شیوه‏هاى مختلف آن را نیكو مى‏دانست. از آثار وى: تصویر مجلس خواستگارى جندل از دختران شاه یمن، كه در یكى از نسخه‏هاى ...

(ز 805 ق)، مذهب و خطاط. وى سرپرست مذهبان و نقاشان و خوشنویسان و دیگر هنرمندان كتابخانه‏ى دربار ابراهیم سلطان، فرزند شاهرخ بود. ابراهیم سلطان مقام هنر او را ارج نهاده و فرمانى در 805، درباره‏ى كلانترى نصیرالدین محمد صادر نموده كه این فرمان در «منشآت» شرف‏الدین على یزدى قید گردیده است. ...

(س هشتم ق)، مذهب و شاعر. معروف به صاحب‏اللوح. از شعراى نامى فارس بود و انواع شعر را خوب مى‏سرود. در «صبح گلشن» آمده: "در جنگ بین شاه شجاع مظفرى (786 -759 ق) و شاه منصور مظفرى (795 -790 ق) به قتل رسید." صاحب «احوال و آثار نقاشان» به مذهبى به نام نجم‏الدین محمود مذهب اشاره مى‏كند كه در قرن هشتم قمرى مى‏زیسته ...

(س نهم و دهم ق)، نقاش، مذهب و خطاط. اهل بدخشان و پدر میر سید على متخلص به جدایى بود. وى در بدایت حال، در خدمت شاه طهماسب صفوى (984 -930 ق) به خلق آثار ارزنده‏اى اشتغال داشت و از تصویرگران نامى آن دوران به شمار مى‏آمد. به روایتى او فرزند روح‏اللَّه میرك است، اما این فرضیه چون منطبق با اسناد قدیمى نیست، ...

(ز 983 ق)، خطاط و مذهب. از آثار وى: كتابت قسمتى از قرآن وزیرى، مذهب و مجدول سازى، دو سطر اول و آخر به قلم زر و خط رقاع جلى، متن به نسخ كتابت خفى یاقوتى خوش، با رقم: «كتبه العبد... میرمحمد بن محمدى التبریزى، تحریرا فى... سنة ثلاث و ثمانین و تسعمائة». ...

(ز 935 ق)، مذهب. از تذهیب كاران دوره‏ى استاد بهزاد بود و در مواردى نیز با وى همكارى مى‏كرد. صاحب «مناقب هنروران» وى را از مذهبان اهل بخارا و از شاگردان عبدالرحیم انیسى خوارزمى ذكر كرده است. از آثار وى یك نسخه «ظفرنامه‏ى» تیمورى است كه خط آن را سلطان محمد نور نوشته و نقاشى ها را استاد بهزاد انجام داده ...

(ز 1330 ق)، مذهب. هنرمند دوره‏ى مظفرالدین‏شاه و محمدعلى شاه قاجار بود و سر سوره‏ها و قطعات خطى را آرایش مى‏داد. از آثار وى قباله‏ى ازدواج مزینى است كه به نقوش تذهیبى تزیین یافته و كناره‏هاى مهرهاى شاهدین عقد را به زیبایى تذهیب نموده است، با رقم: «حرره و ذهبه معصوم على 1330». ...

(ز 944 ق)، مذهب و خطاط. اهل كرمان و طلانگارى به غیر از مسعود بن میركى مذهب است. استاد مسعود، به غیر از هنر تذهیب كه در ترسیم آنها مهارت تامى داشت، خط نستعلیق را نیز خوش مى‏نوشت. از آثار وى: یك نسخه «مناجات» حضرت على (ع)، به قلم نیم دو دانگ متوسط، با رقم: «مشقه العبد المذنب مسعود المذهب الكرمانى... سنه ...

(ز 1264 ق)، مذهب. ملقب به مذهب‏السلطان. از آثار این هنرمند تذهیب سر سوره‏ها و آرایش مختلف كلام‏اللَّه مجید است كه در 1264 ق فرجام پذیرفته و رقم «سید محمد مذهب السلطان» دارد. ...

(س یازدهم ق)، مذهب و شاعر، متخلص به مذهب. اصل او از قهپایه بود و در اصفهان به دنیا آمد. در هنر تذهیب ماهر بود و شعر نیز مى‏گفت. ظاهرا وى در زمان تألیف «تذكره‏ى نصرآبادى» (1083 ق) زنده بوده است، چون نصرآبادى از وى به صورت فردى معاصر با خود، صحبت مى‏كند. تذكره‏ها صاحب عنوان را تحت نام جعفر زركوب و محمد ...

(ز 963 ق)، مذهب، نقاش، خطاط و شاعر. هنرمند ذوفنونى از دیار هرات است كه به غیر از فن تذهیب، در چهره‏پردازى و ارائه مجالس پر ازدحام و تزیین و آرایش قصرها نقاشى پر اعتبار به شمار مى‏آمد و پیرو مكتب بخارا و هرات بود. او خطوط نستعلیق و رقاع را خوش مى‏نوشت و از شاگردان میرعلى هروى بود و شعر را نیز نیكو مى‏سرود. ...

(1298 ق)، مذهب، قلمدان‏ساز و خطاط. مذهب باشى شیراز بود و در تذهیب و زرافشانى و حل كارى مهارت داشت. او در چهره‏پردازى و شبیه‏سازى نیز قوى دست بود و همچنین انواع خطوط را خوش مى‏نوشت. علینقى شیرازى، خوشنویس معروف، برادر كهتر وى بود. از آثار او: قلمدان پرمایه‏اى در زمینه‏ى مشكى كه گلهاى طلایى كم‏نظیرى بر ...

(ز 1260 ق)، مذهب. از مذهب باشیهاى تبریز بود كه در هنر خود استعداد وافرى داشت. از آثار وى تذهیب نسخه‏ى «جنات الخلود» است كه به دست محمدتقى ابن‏محمد زمان كتابت شده و تذهیب و آرایش آن را، استاد محمد مذهب باشى به اتمام رسانده است و چنین رقم دارد: «... بسعى... آقا محمد مذهب باشى و ابن‏محمد زمان، محمدتقى صورت ...

(س سیزدهم ق)، مذهب، نقاش و خطاط. گلزارنویس با مهارتى بود و در تشعیر و تذهیب قلم هنرمندانه‏اى داشت. از آثار وى خط شش دانگ گلزارى است كه جمله‏ى یا امیرالمؤمنین حیدر را به خط نستعلیق جلى نوشته و داخل آن را، در شیوه‏ى گلزارى تزیین نموده است و زمینه را نیز به تذهیب كارى آرایش داده و رقم «یا على ادركنى» دارد ...

(وف 1312 ش)، مذهب و خطاط. معروف به آقا محمدعلى. وى نوه‏ى استاد محمدعلى بهار، فرزند میرزا ابوطالب مدرس است كه در صنعت تذهیب دستى داشته و در زمان خود از تذهیب كاران شیرین قلم بوده است. آقا محمدعلى علاوه بر زرنشان كردن قلمدان، در حواشى نقاشى‏هاى میرزا آقا امامى، هنرمند معاصر خود، تذهیبهاى جالبى كرده است. ...

(ز 1355 ق)، مذهب و قلمزن. اهل اصفهان بود. این استاد، در تذهیب و طراحى و شیوه‏هاى مختلف آن دست پرقدرتى داشت و صاحب ابتكار بود. از آثار وى سینى نقره‏اى پركارى است كه به انواع تزیینات اسلیمى و شیوه‏ى اصفهانى عمل آمده و در وسط آن، تصویر فردوسى نقش شده است، با رقم: «عمل حاج سید محمد قلمزن عریضى اصفهانى 1355 ...

(ز 1146 ق)، قاطع، مذهب، طراح و رسام. از آثار وى قطاعى كتیبه‏اى در مشهد مقدس است. در این اثر استادانه، ابیاتى به نستعلیق زیبا بر روى فولاد سخت قطاعى شده و زمینه‏ى آن، با تزیینات دایره‏اى و اسلیمى مدور، به زیبایى تمام به كناره‏ها وصل گشته است و كاتب آن چنین رقم نهاده: «... قطاعى آن بید اهتمام محمدطاهر ...

(اواخر س دهم ق)، مذهب و مجلد. اهل تبریز بود و در تذهیب و حل كارى و سوخت سازى مهارت داشت. از آثار گرانقدر وى جلد سوخت ممتازى است كه در وسط آن، تصاویر گل و مرغ‏ها و نقوش همطراز اسلیمى به قوى دستى ارائه شده و رقم نهاده: «عمل محمدصالح التبریزى». ...