محقق
ابراهیم پور داوود

(1347 -1264 ش)، نویسنده و محقق. پدرش بازرگان بود. در رشت متولد شد. مقدمات فارسى و عربى را در همان شهر آموخت. پس از آن به تهران آمد و نزد محمدحسین خان، سلطان الفلاسفه، به تحصیل حكمت و طب قدیم پرداخت. وى در آغاز مشروطه رهسپار بیروت شد و مدت دو سال و نیم در آن دیار به فراگرفتن زبان و ادبیات فرانسه مشغول ...

طاهر بصیر الملک

(س سیزدهم و چهاردهم ق)، نویسنده و محقق. در ابتدا سررشته‏دار و پس از آن كارمند اداره مالیه بود. در اوایل سلطنت ناصرالدین شاه مستوفى (محاسب) سمنان و دامغان شد. سالها ریاست كتابخانه‏ى سلطنتى با او بود. وى از سال 1310 ق به بصیر الملك ملقب شد. از جمله آثار باقى‏مانده از وى: «قرآن با كشف الآیات»، همچنین «مثنوى» ...

عبدالحسین امینی تبریزی

(1390 -1320 ق)، عالم، فقیه و محدث. در تبریز متولد و چون جدّ او ملا نجف على امین شرع بوده، به امینى شهرت یافته است. ابتدا تحت تربیت پدرش كه از علماى بزرگ تبریز بود پرورش یافت و در مدارس تبریز مقدمات و ادبیات را فراگرفت. سپس از محضر حاج سید محمد مولانا و حاج سید مرتضى خسروشاهى صاحب كتاب «اهداء الحقیر در ...

ارباب کیخسرو

(1319 -1253 ش)، نویسنده و شاعر. وى در كرمان متولد شد. در طفولیت از داشتن پدر محروم گردید. تحصیلات مقدماتى را تحت توجه مادر خود در دبستان كرمان به پایان برد و در نه سالگى به تهران آمد و به ادامه‏ى تحصیل پرداخت. سپس به بمبئى رفت و تحت حمایت و سرپرستى دینشاه به تحصیل مشغول شد. پس از پایان تحصیلات، از طرف ...

محمدابراهیم آیتی بیرجندی

محمد ابراهيم آيتي در سال 1333هجري قمري در قريه گازار از توابع بيرجند در خانواده‏اي روحاني و شيعه متولد شد و اهل خانه را از قدوم خويش شاد كرد اين فرزند محمدابراهيم نام گرفت. وي از هفت سالگي براي فراگيري از قرآن مجيد و خواندن كتابهاي فارسي مذهبي و اخلاقي و از قبيل اينها وارد جلسات استادان آن زمان در شهر ...

ابوالقاسم نورایی

شیخ ابوالقاسم نورایى بن محمد صادق بن حاج محمد تقى بن مولى زین‏العابدین بن محمد تقى بن محمد باقر بن حیدر على بن مولى كلبعلى بن محمد بن مولى نوراء بن محمد بن نورالدین على بن عبدالعال میسى كركى. پدرانش عموما اهل علم و فضل و كمال بوده، و پس از فتنه‏ى افاغنه در اصفهان به قریه‏ى ورنوسفادران (بن اصفهان) از ...

میرزا اردستانی

فرزند سید اسماعیل بن میر عبدالله، از سادات خاتون آبادى اصفهان بوده كه جد اعلایش به اردستان مهاجرت كرده، و در آنجا ساكن شده، و صاحب عنوان در آنجا متولد گردیده است. مشارالیه از علماى كاملین، و فضلا و محققین بوده، در مدرسه‏ى جده ساكن، و هم آنجا تدریس مى‏نموده، و در مسجد سرخى اقامه‏ى جماعت مى‏نموده، روزگارى ...

محمد مهدی نایب الصدر

فرزند محمد كاظم بن على نقى بن على رضا بن سید محمد باقر پیشنماز. عالم فاضل محقق جلیل، از علماى كاملین، و فقها و مجتهدین بزرگ در اصفهان بوده، از مشایخ اجازه است. خط ایشان وضع مخصوصى دارد، بر اغلب یا تمام كتب موجود در كتابخانه‏ى خود در تمام علوم حاشیه مرقوم داشته. در 1167 وفات یافته، در ایوانچه‏ى بقعه‏ى ...

محمد مهدی قمبوانی سمیرمی

فرزند محمد صادق. عالم فاضل محقق، در اصفهان خدمت جمعى از افاضل تحصیل نموده، و هم در این شهر ساكن، و مرجع حكم و فتوا بوده، و در شب جمعه سوم رجب 1255 وفات یافته، در تخت فولاد جنب فاضلان مدفون گردید. ...

مهدی امام جمعه شهرضائی

فرزند حسن. عالم فاضل محقق جلیل، در حدود 1205 متولد شد، و در اصفهان خدمت حاجى كلباسى و سید حجةالاسلام؛ و در نجف خدمت شیخ محمد حسن اصفهانى صاحب جواهر الكلام تلمذ نموده تا به مقام اجتهاد رسیده، سرانجام در 1281 وفات یافته، و قبل از وفات، كتب خویش را بر طلبه‏ى علوم وقف نموده است. كتب زیر از تألیفات اوست: 1- ...

محمد مهدی کلباسی

فرزند علامه حاج محمد ابراهیم. عالم زاهد و ورع متقى، از فحول علما و مجتهدین، محقق مدقق، در اصفهان متولد گردیده، و نزد پدر خود و سید حجةالاسلام و جمعى دیگر تحصیل نموده، در مسجد حكیم امامت و تدریس مى‏نموده، و مرجعیت تامه یافته، و مورد وثوق و احترام قاطبه‏ى طبقات بوده، و بسیار متواضع و در عین حال ساده بوده ...

محمد معصوم عاملی

فرزند محمد مهدى اعتماد الدوله بن حبیب الله صدر عاملى موسوى. عالم فاضل [حكیم] محقق جلیل القدر، شیخ الاسلام بوده، و در سال 1095 در اصفهان وفات یافته است، و نصرآبادى وفاتش را در 1081 مى‏نویسد. [وى به مصطفى الحكماء معروف بوده]. ...

مرتضی قمیشه ای

ابن‏حسین بن على. عالم فاضل حكیم محقق، در 1236 متولد، و در 1341 وفات یافته، در تكیه‏ى ملك جنب قبر استادش آخوند ملا محمد كاشانى مدفون شد. ...

حسن علی تستری

مولى حسن على، عالم جلیل محقق، متوفى به سال 1075، مؤلف رساله‏اى در حرمت نماز جمعه به فارسى، به خلاف رأى پدر كه قائل به وجوب عینى آن بوده، و در این مورد رساله‏اى نگاشته است، و عندنا منه نسخة. ...

رضی الدین محمد تستری

ابن‏بهاءالدین محمد بن مولى حسن على بن مولى عبدالله تسترى اصفهانى. عالم فاضل محقق، مؤلف «شرح ادعیه السر»، كه جهت مریم بیگم یكى از زنان صفویه (عمه‏ى شاه سلطان حسین) تألیف شده است. مولى عزالدین عبدالله تسترى بن حسین صاحب مدرسه‏ى معروفه در بازار اصفهان مى‏باشد. شرح حالش در كتب تراجم مذكور، و در تاریخچه‏ى ...

محمد طباطبائی بروجردی

فرزند سید عبدالكریم بن سید مراد طباطبائى اصفهانى بروجردى. علامه‏ى فقیه زاهد محقق بارع مصنف، خواهرزاده‏ى علامه ملا محمد باقر مجلسى، و جد پنجم مرحوم آیةالله حاج آقا حسین بروجردى. در اصفهان متولد شده، و در این شهر و نجف تحصیل نموده، سال‏ها در كرمانشاه ساكن بوده، و قبرش در بروجرد زیارتگاهى معروف است. وفاتش ...

محمد ترک

فرزند سید محمد حسین حسینى خوئى. عالم فاضل محقق جلیل، از ائمه‏ى مسجد شاه، بسیار زاهد و عابد، و مورد وثوق عموم طبقات بوده. در 3 شنبه 29 ربیع‏الاول سال 1266 وفات یافته، در اول تخت فولاد در تكیه‏اى مخصوص مدفون گردید. ...

معزالدین اصفهانی

سید امیر معزالدین محمد بن تقى‏الدین محمد اصفهانى، عالم فاضل محقق كامل. قاضى اصفهان، و از صدور عهد شاه عباس اول مى‏باشد. مدت هشت سال منصب صدارت داشته است. وى از شاگردان محقق كركى و شیخ ابراهیم قطیفى، و مجاز از ایشان بوده، تاریخ اجازه 928 مى‏باشد، و مجلسى اول از او اجازه داشته. كتب و رسائلى نوشته كه ...

بهاءالدین محمد مختاری

ابن‏محمد باقر حسینى نائینى اصفهانى. عالم فاضل محقق جامع حكیم متكلم. در حدود سال 1080 متولد، و در حدود سال‏هاى مابین 1140 و 1130 وفات یافته. نزد بزرگان علماى عصر [همچون: علامه‏ى مجلسى و فاضل هندى و عموى خود سید روح‏الامین مختارى] تلمذ نموده، و متجاوز از سى مجلد كتاب و رساله تألیف نموده كه از آن جمله ...

محمد کلباسی

فرزند علامه حاج محمد ابراهیم كلباسى. عالم فاضل زاهد محقق جامع، امام مسجد حكیم، و مدرس در آنجا. عمر عزیز خود را به تألیف كتب و رسائل، و درس و بحث، و اقامه‏ى جماعت، و رفع خصومات و مرافعات مى‏گذرانیده، و مواظب آداب شرعیه بوده، به طورى كه كمتر مستحبى از او فوت مى‏شده. در خدمت پدر بزرگوار و جمعى دیگر تلمذ ...