(ز 1107 ق)، فقیه، مفسر، محدث، ادیب و عالم. وى با علامه محقق سبزوارى و علامه مجلسى صاحب «بحارالانوار» و فیض كاشانى معاصر بود او از شاگردان علامه مجلسى و از ایشان، در 1107 ق، به دریافت اجازه نایل آمد. شیخ حر عاملى در «امل الامل» او را از فضلاى معاصر خود مى‏شمارد. از آثار وى: «كنز الدقائق و بحر الغرائب» ...

(وف 1324 ق)، عالم امامى، مفسر و مصنف. در كشمیر به دنیا آمد. نواب ناصر على‏خان، مروج مذهب جعفرى در لاهور، از وى خواست تا به لاهور رود و او به لاهور رفت و به كمك و تایید نواب ناصر على‏خان توانست كتابهاى خود را تألیف كند و به همت نواب نوازش على‏خان كابلى تصانیفش به چاپ رسید. وى در لاهور درگذشت. از آثار ...

(وف 301 / 300 / 299 / 297 ق)، محدث و فقیه امامى. اهل قم بود. در طلب حدیث سفرها نمود و از احادیث عامه بسیار شنید، و محدثین سرشناس آنها چون حسن بن عرفه و محمد بن عبدالملك دقیقى و ابوحاتم رازى و عباس ترقفى را ملاقات كرد. برخى گفته‏اند كه او امام حسن عسكرى (ع) را نیز ملاقات كرده است. سعد كتب بسیارى تصنیف ...

(وف 573 ق)، عالم امامى، فقیه، محقق، متكلم، محدث، مفسر و شاعر. خانواده‏ى وى از جد و پدر و برادر و دو فرزندش عمادالدین على بن سعید و ظهیرالدین محمد بن سعید همه از علماى بزرگ شیعه بودند. وى از شیخ ابوعلى طبرسى، صاحب «مجمع البیان»، و عمادالدین طبرى و سید مرتضى رازى و برادرش، سید مجتبى رازى،و ابن‏الشجرى بغدادى ...

(776 / 766 -694 ق)، عالم امامى، فقیه، حكیم و ادیب. ملقب به قطب‏الدین و قطب المحققین و موصوف به علامه‏ى رازى. چون در مدرسه‏اى كه وى تحصیل مى‏كرد شخص دیگرى كه لقب قطب داشت مشغول تحصیل بود وى به قطب تحتانى اشتهار یافت. در ورامین از نواحى رى به دنیا آمد و چون در آنجا نشوونما پیدا كرد به رازى شهرت یافت. بدیهى ...

(578 -505 ق)، محدث، مدرس، مفسر، ادیب، واعظ و فقیه شافعى. اصل وى از طریثیث نیشابور است. وى یگانه پیشواى شافعیان زمان خود بود. نزد پدرش و محمد بن یحیى، شاگرد غزالى، و عمر بن على، معروف به سلطان، و در مرو نزد ابواسحاق ابراهیم بن محمد فقه آموخت و از هبه‏الله بن سهل سیدى و عبدالجبار خوارى حدیث شیند. قطب‏الدین ...

(710 -634 ق)، طبیب، ریاضیدان، منجم، فیزیك‏دان، فیلسوف، عالم اشعرى شافعى و مفسر. معروف به قطب شیرازى و ملقب به علامه. در شیراز به دنیا آمد. پدرش ضیاءالدین مسعود پزشك و مدرس طب در بیمارستان مظفرى شیراز و در همان حال از بزرگان فرقه سهروردیه بود. قطب‏الدین محمود علم طب را نزد پدر و عموى خود فراگرفت. خرقه‏ى ...

(1300 -1222 ق)، عالم امامى، فقیه اصولى، مفسر، رجالى و شاعر. اصلش از قزوین بود. نسب این خاندان به محمد بن زید شهید فرزند امام زین‏العابدین (ع) مى‏رسد. در نجف به دنیا آمد و در حله ساكن شد. او را قزوینى كبیر نیز نامیده‏اند، تا در مقابل یكى از فرزندزادگانش به نام مهدى بن هادى بن میرزا صالح بن محمد مهدى، ...

(وف 1139 ق)، عالم امامى، فقیه، محدث، مفسر، مدرس، متكلم، فیلسوف و خوشنویس.چون در مناظرات علمى كسى را یاراى سخن گفتن با او نبود به سلطان‏العلماء مشهور شد. در چهارده سالگى به تحصیل روى آورد. دوران تحصیلات عالیه خود را در اصفهان به پایان رساند. در حوزه‏ى علمیه‏ى قاین، به تدریس فقه و فلسفه مى‏پرداخت و گاه ...

(وف 415 / 414 ق)، عالم امامى، قاضى، متكلم، مفسر، فقیه شافعى و اصولى معتزلى. وى شیخ معتزلیان در روزگار خود بود و آنان وى را به لقب قاضى القضات ملقب ساخته بودند. از على بن ابراهیم بن سلمه قطان قزوینى و از عبدالله بن جعفر بن فارس اصفهانى در اصفهان استماع حدیث كرد و همچنین از زیبر بن عبدالواحد اسدآبادى حفاظ ...

(1103 -1049 ق)، حكیم، ادیب، عارف، مفسر، محدث، محقق، قاضى و عالم امامى. معروف به قاضى سعید و ملا سعید قمى و ملقب به حكیم كوچك. از دانشمندان بزرگ شیعه و از مفاخر حدیث و حكمت و عرفان و ادبیات بود. وى از شاگردان ملا محسن فیض كاشانى و ملا عبدالرزاق لاهیجى و ملا رجبعلى تبریزى بود. او بسیار مورد توجه و تجلیل ...

(478 -378 ق)، قاضى، فقیه، محدث، مفسر، مدرس، مفتى، ادیب و شاعر. در نساى خراسان به دنیا آمد و در آنجا نشوونما یافت، و از قاضى حسن دامانى نسوى فقه آموخت. سپس به عراق و مصر و شام و مكه مسافرت كرد و تحصیل علم نمود و از ابو بكر حیرى و ابواسحاق اسفراینى در نیشابور و ابوذر هروى در مكه و ابن‏نظیف در مصر و ابوالحسن ...

(1091 -1007 ق)، عالم، عارف، محقق، فقیه، محدث، مفسر، حكیم متأله، متكلم، ادیب و شاعر. فیض و پدرش، ملا شاه مرتضى، و فرزندش، محمد علم‏الهدى، و برادرش، ملا عبدالغفور بن شاه مرتضى، و فرزند برادرش، ملا محمد مومن بن عبدالغفور، و برادر دیگرش، نورالدین كاشانى، و فرزند برادرش، ملا محمدهادى یك خانواده علمى جلیل ...

(817 / 816 -729 ق)، عالم لغوى، ادیب، مفسر، قاضى و فقیه شافعى. نسبش به شیخ ابواسحاق شیرازى و به روایتى به ابوبكر صدیق مى‏رسید و لذا او خود را صدیقى معرفى مى‏كرد. اصل وى از فیروزآباد شیراز است، كه در كارزین به دنیا آمد و در آن جا در هفت سالگى قرآن را حفظ كرد. در هشت سالگى به شیراز رفت و از محضر علماى آنجا ...

(1419 -1327 ق)، عالم دینى، خطیب، واعظ، متكلم، مفسر و محدث. در تهران به دنیا آمد. مقدمات و ادبیات و سطوح را نزد اساتیدى همچون پدرش، آیت‏الله تنكابنى، و آقا شیخ یونس قزوینى و آقا شیخ على رشتى، و معقول و فلسفه را از میرزا طاهر تنكابنى و آقا میرزا محمود قمى و میرزا مهدى آشتیانى فراگرفت. وى حدود دو سال در ...

(1316 -1237 ق)، مقحق، مفسر، ادیب، صوفى، شاعر و طبیب. از سادات دشتكى شیراز بود. در فسا به دنیا آمد. در كودكى پدر و مادر خویش را از دست داد و تحت سرپرستى مادربزرگ و برادر به كسب علم و ادب پرداخت. در خدمت میرزا ابوالحسن مجتهد فسایى ابتدا علوم را و بعدها «شرح هدایه»، «شرح تجرید» و «معالم الاصول» و «مطول» ...

(ح 606 -544 ق)، مفسر، واعظ، مصنف، حكیم، اصولى و عالم اشعرى شافعى. مشهور به امام رازى و فخر رازى و امام فخرالدین، معروف به امام المشككین و موصوف به شیخ‏الاسلام و ابن‏خطیب و ابن‏خطیب رى. اصل وى از طبرستان بود و در رى به دنیا آمد. وى شاگرد پدرش، ضیاءالدین عمر، در كلام بود و سلسله‏ى استادانش را،از طریق پدر، ...

(ح 1070- ح 1139 ق)، فقیه، اصولى، مفسر و شاعر. معروف به شریف، چون مادرش خواهر میرمحمد صالح خاتون‏آبادى بود. پدرانش همگى از علما بودند. وى در محله‏ى درب امام اصفهان به دنیا آمد. بدین دلیل به او امامى نیز مى‏گفتند. در نجف ساكن بود. او شاگرد علامه مجلسى ثانى و از ایشان و از علماى دیگرى از جمله احمد بن محمد ...

(س ششم ق)، فقیه، حافظ، مفسر، محدث و واعظ. معروف به فتال و فارسى و ابن‏الفارسى. نام و نسب او را گاهى به جهت انتساب به پدرش، محمد بن حسن، و گاهى به مناسبت جدش، محمد بن على، و گاهى به ملاحظه‏ى جد عالى‏اش، محمد بن احمد، ذكر كرده‏اند. او از مشایخ ابن شهرآشوب است. فتال از شیخ طوسى و به واسطه‏ى پدرش از سید ...

(1137 / 1135 -1062 ق)، عالم امامى، فقیه، محدث و مفسر. معروف به بها و تاج الفقها و فاضل اصفهانى. گاهى به جهت تألیف كتاب «كشف اللثام» به او كاشف اللثام گفته‏اند. با این كه اصفهانى است، اما چون در اوایل زندگانى با پدرش، ملا تاج‏الدین حسن، به هندوستان رفت و مدتى در آنجا اقامت كرد، بعد از مراجعت به اصفهان ...