(1285-1320ش)
وی دختر میرزا یوسف خان اعتصام دفتر، متخلص به پروین از شاعران نامدار ایرانی در دوره معاصر است. پروین به سال 1285 در تبریز به دنیا آمد. جدّش میرزا ابراهیم خان مستوفی از نجیب زادگان آشتیان بود که در جوانی عهده دار سمت استیفای آذربایجان شد. پدرش یوسف اعتصام الملک نویسنده ...

در اعیان الشیعه آمده است که وی ندیمه گوهرشاد بیگم همسر شاهرخ تیموری از زنان خیر و با کمال قرن نهم هجری است. گویند آن هنگام که گوهر شاد آغا. مسجد گوهرشاد را در جوار مرقد مطهر حضرت رضا علیه السلام بنا کرد، پریزاد خانم نیز مدرسه ای دینی در مشهد تأسیس و املاکی برای آن وقف نمود. نقل می کنند که حدود ...

 (-ز 907 ق)

وی خواهر درویش گنج مداح و از زنان عالم و شاعر بوده است.

شعری از او به خط خودش در کتاب کنزالسالکین آمده که در تاسوعای سال 907 ق در مشهد نوشته است.

بیگم، دختر فتحعلی شاه قاجار، زنی عارف و دانشمند بود. وی در دربار پدرش رشد یافت و فنون ادب و فضل را از علمای عصر خویش کسب کرد. مشهور است که او به تصوف و عرفان گرایش داشت و از مریدان حاج ملارضا همدانی بود و نیز نقل می کنند که وی همواره طرف مشورت پدرش بود و در سفر و حضر همراه او بود. بیگم ...

عمره معروف به بیضاء دختر نعمان بن بشیر انصاری و همسر مختار ثقفی، زنی دلیر و سخنور بود و از فدائیان و محبان خاندان عصمت و طهارت علیهم السلام. وی در دمشق در بین قبیله خود به صدق کلام و حسن امانت و حفظ عهد و سخا و صفات ممدوح مشهور بود.
او به عقد مختاربن ابی عبیده ثقفی درآمد و با همسر خود به ...

وی از زنان عارف قرن پنجم هجری بود. عبدالرحمان جامی می نویسد: «شیخ ابوسعید ابی الخیر گوید که: به مرو بودیم، پیرزنی بود که بی بَیک گفتندی. به نزدیک ما آمد و گفت: ای ابوسعید! به تظلّم آمده ام. ما گفتیم برگوی! گفت: مردمان دعا می کنند که: ما را یک نفس به ما بازمگذار. اما من سی سال است ...

 بی بی فاطمه مشهور به خاتون عظمی، از زنان خیّر و سرشناس زمان خود بود.

وی همسر امیرجلال الدین چقماق می باشد و از آثار او می توان به تکمیل و اتمام ساختمان مسجد جامع یزد اشاره کرد.

وی از زنان شایسته و نیکوکار بود، و فرزندان مردم را بدون چشمداشت کمک تعلیم می داد. زنی بخشنده و بردبار بود و در شیراز درگذشت و در همانجا مدفون شد.

بیجه از زنان فاضل و منجم و شاعر قرن نهم و اوایل قرن دهم هجری است. وی خواهر مولانا علاء الدین کرمانی و معاصر سلطان حسین بایقرا بود. در مجالس النفاس آمده است که او تقویم خوب استخراج می کرد و شعر نیز نیکو می سرود، مؤلف جواهر العجایب می نویسد: «بیجه منجمه، ظریفه و عارفه و نادره ایام ...

وی دختر حاج میرزا طاهر خراسانی، زنی دانشمند و پارسا بود. بی بی به سال 1274 ه.ق در خراسان زاده شد. مقدمات علوم اسلامی و فنون ادب را نخست نزد پدرش آموخت. سپس به عقد شاعر معروف سید میرزا حبیب الله شهیدی خراسانی درآمد. فقه و اصول و حدیث و عرفان را از محضر همسرش بهره مند شد و سپس به مطالعه ...

پاره ای بی بی زبیده را دختر شهربانو و دختر امام حسین علیه اسلام می دانند. آرامگاه وی در شهر ری است و حرم آن به قرن نهم هجری تعلق دارد. فاضل دربندی تحقیقات مفصل درباره انتساب بی بی انجام داده است که حاصل پژوهش های او را به سال 1286 در لوحه ای بزرگ در بقعه نصب کردند. آقا در بند با استناد ...

وی دختر وزیر اُف، همسر موسی خان میرپنج و از نخستین بنیانگذاران مدارس دخترانه در تهران بود. او در سال 1324 ه.ق «مدرسه دوشیزگان ایران» را تأسیس کرد. اقدام او از آغاز با مخالفت کسانی روبه رو شد که مدارس دخترانه را کانون تجدد خواهی و بی حجابی در میان زنان و دختران می دانستند، ...

 (-ز 1313ق)

بی بی خانم از نویسندگان و سخنوران قرن چهارم هجری است. پدرش باقی خان سرکرده سوار استرآباد و مادرش، دختر آخوند ملامحمدکاظم مجتهد مازندرانی است. معایب الرجال در نقد و رد کتاب تأدیب النساء اثر مهم اوست. این کتاب مشتمل است بر چهار مجلس. مجلس اول، «اطوار ...

وی دختر سید اسدالله و همسر سید صدرالدین دزفولی مرتاض است. او کتاب شفاء الصدور را درباره پند و اخلاق نوشت که در واقع تلخیصی از کتاب شفاء الصدور علامه مجلسی اول است. در پایان کتاب رباعی ذیل آمده است که به نوشته شیخ آقا بزرگ تهرانی در الذریعه از مولی محمد طاهر قمی است:

این بانو که در شعر «مخموره» تخلص می کرد از شعرای با ذوق اوایل قرن چهاردهم هجری است. وی در شهر نجف آباد زاده شد و نسبش به سادات خوانساری و امامزاده معروف به میشاولد می رسد.

خانم بی بی جان زنی فاضل و به آیات و احکام قرآنی مسلط بود. وی در نجف آباد مکتبخانه ...

بانو بی بی جان از هنرمندان بنام و بامهارت کاشان در نیمه دوم قرن سیزدهم هجری بود، و به حرفه زردوزی و مروارید و گلابتون دوزی می پرداخته است. از آثار هنری و فنّی او ضریح پوش مخمل مشکی کاشان می باشد که مادر ناصرالدین شاه قاجار آن را به آستان قدس رضوی اهدا کرد. در میان کتیبه های آن اشعاری ...

بی بی انصاری هراتی از سخنوران شیعه در قرن نهم هجری است. وی فنون ادب شعر را از علما و ادبای هرات فرا گرفت. آقا بزرگ تهرانی در الذریعه می نویسد که وی همسر شیخ عبدالله دیوانه و مادر شیخ زاده انصاری است.

(-1222ق)

وی از زنان سخنور شیعه و از شاهزادگان هندوستان است. بهو بیگم فنون ادب و فضل را از دانشمندان شیعه ای آموخت که به منزل آنها رفت و آمد داشتند. آصف الدوله بهار که آثار خیریه زیادی در عتبات مقدسه عراق و هندوستان از خود به یادگار گذاشته است در واقع فرزند بهوبیگم ...

وی از زنان با لیاقت و کفایت شیعه و فارسی زبان هند است.

او دوستدار اهل علم و فضل بود. آقا احمد بهبهانی می گوید که: بهو بیگم بانویی بسیار ذکی و صاحب هوش و فراست بوده است.

وی از زنان دانشور شیعه در قرن 12 ه.ق است این بانو مقدمات علوم و فنون اسلامی را نزد علمای اصفهان آموخت و در نزد پدر و برادرش (شیخ مولی عبدالرحیم اصفهانی) به درجه اجتهاد نایل شد. در محله کران اصفهان ساکن بود. میرزا عبدالله افندی اصفهانی در کتاب ریاض العلماء وی را از زنان دانشمند معاصرمعرفی ...