(1257 ق-مهر 1315 ش)

وی دختر میرزا حسن خان سرتیپ، همسر عبدالحسین میرپنج و از نخستین بنیانگذاران مدارس دخترانه در ایران است. او زیر نظر پدر و سپس همسرش زبان و ادبیات فارسی، عربی را آموخت و فرانسه را نزد دیگر معلمانش فراگرفت. در سال 1276 ش و در فضای نسبتاً آزاد پس از ...

 (- 20 ق)

صفیه دختر عبدالمطلب بن هاشم بن عبدمناف، عمه پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و علی علیه السلام و مادر زبیر بن عوام و خواهر حمزه سیدالشهدا است. وی هم شاعر بود و هم محدث و از حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم حدیث روایت کرده است. صفیه نخستین گروندگان ...

 (-1907 ق)

زینب، ملقّب به صدریّه دختر ملاصدرای شیرازی و همسر ملامحسن فیض کاشانی، از زنان عالم، متکلم، فیلسوف، عارف، زاهد و سخنور بوده است.

وی نزد برادرش میرزا ابراهیم علوی اسلامی را را فراگرفت، آنگاه در کنار پدر و همسرش به تکمیل علوم پرداخت. ...

 (-ز 1305 ق)

وی دختر امیر معظم محمدابراهیم خان ظهیرالدوله و همسر ناصرالدین شاه قاجار و از زنان دانشمند و خیّر است. اعتمادالسلطنه او را از زمره زنان «مجلله مفخمه دانشمند» می داند که «به مزایای زهد و قدس و تقوی و رغبت به اعمال خیریّه» معروف ...

 (621- 709 ق)

شهده دختر صاحب کمال الدین عمر بن عدیم در عاشورای 621 ه.ق زاده شد. وی از راویان حدیث بود و اهل زهد و تقوا. عمر رضا کحاله و سید محسن امین وی را از راویان حدیث شمرده اند. ثابت بن مُشرف به شَهده اجازه روایت حدیث داده بود و ذهبی و برهان الدین حلبی هم ...

(-ز 1305 ق)

وی دختر فتح الله میرزا شعاع السلطنه و از زنان خیّر و نیکوکار است.

شکوه السلطنه از زنان عقدی ناصرالدین شاه قاجار و مادر مظفرالدین شاه بود.

به نوشته اعتماد السلطنه، وی در بذل و خیرات و دستگیری مستمندان و فقرا بسیار ...

شعوانه از زنان زاهد و عابد و عارف است و به نوشته عبدالرحمن جامی وی از ایرانیان ساکن اُبُله بود و با صدای دلنشین خود مردم را موعظه می کرد و عابدان و صاحبدلان در مجلس وی حاضر می شدند. به گفته جامی شعوانه غالباً می گریست و زنان با وی می گریستند، وی را گفتند: «می ترسم از شدت گریه نابینا ...

وی از زنان فاضل، مؤمن و پرهیزکار قرن دوم شیعه است.

علامه مجلسی در بحارالانوار می نویسد: «شیعیان نیشابور به عادت هر ساله یکی از افراد امین خود را نزد امام موسی کاظم علیه السلام فرستادند تا مسائل شرعی خود را بپرسند و نیز سهم امام خویش را تقدیم کنند. در یک سال ...

در ریاض العلماء او را دختر علی بن طاووس ذکر کرده اند. وی کاتب و حافظ قرآن بود. شریفه در 12 سالگی قرآن را حفظ بود و سید بن طاووس در کتاب سعدالسعود می نویسد: «این قرآن را وقف کردم بر دخترم شریفه که حافظ قرآن است».

شرف النساء دختر ابی طالب بن مکرم علوی است. در بغداد به دنیا آمد و با علامه شریف ابومحمد قریش ازدواج کرد.

او بانویی عالم، فاضل، محدث، جلیل القدر و از زنان فاضل شیعه در آغاز قرن هفتم هجری در بغداد بود.

علم و حدیث را از شوهرش اخذ کرد و بعد از آن ...

شرف الاشرف دختر علی بن طاووس است. مادرش زهراخاتون دختر وزیر ناصربن مهدی است. وی بانویی فاضل، عالم، کاتب و صالحه بوده است. پدرش به او و خواهرش و برادرانش در کتاب امالی اجازه روایت داده است و در وصف دخترانش گفته است که آنان حافظ و کاتب هستند.

 (-ز 1086 ق)

وی دختر شاه عباس اول صفوی از زنان خیّر و دانش دوست است.

او مدرسه در اصفهان بنا کرد که به نام مدرسه شاهزاده شهرت دارد.

ابومظفر محمدجعفر حسینی، کتاب التحفه النوابیه و الهدایه الاخرویه را به اسم او تألیف کرد.

 (-ز 925 ق)

وی دختر شاه اسماعیل اول صفوی و از نان خیر و نیکوکار بوده است.

در سال 925 ق به دستور او، بقعه حضرت معصومه علیه السلام را به صورت بنایی هشت پهلو با هشت صفه تجدید کردند و دیوارها را با کاشی معرق آراستند و در جلوی آن ایوانی با دو ...

 (145- 208 ق)

نفیسه دختر حسن بن زید بن امام حسن مجتبی علیه السلام همسر اسحاق بن جعفر است. وی در 145 ه.ق در مکه معظمه زاده شد و در 208 ه.ق در مصر درگذشت.

زینب دختر یحیی بن حسن زید، برادرزاده نفیسه نقل می کند: «چهل سال در خدمت عمه ام ...

 (-ز 1287 ق)

وی دختر سیدباقر حسین هندی، از خانواده سادات شیعه، و از زنان فاضل و شاعر فارسی گوی هند بوده است. کتاب مقتل لسان الذاکرین، را از زبان فارسی به اردو با عنوان خزینه المصائب در هند ترجمه و منتشر کرد. تألیفات او به زبان اردو از این قرار است: ذخیره المصائب ...

(-419 ق)

شیرین مشهور به ام الملوک و مکّنی به ام رستم. دختر رستم بن شروین، از زنان مدبّر، لایق و متنفّذ شیعه بوده است. او پس از مرگ همسرش فخرالدوله پسر خردسالش را به سلطنت رساند ولی عملاً خود رشته امور را در دست داشت. وی پس از اینکه مجدالدوله-پسرش-با راهنمایی ابوعلی ...

سوده دختر عماره بن الاشتر همدانی یکی از زنان حق گو، حق جو و دلیر و شجاع قبیله همدان و یاران با وفای حضرت علی علیه السلام بوده است. وی در جنگ صفین با اشعار حماسی پیروان علی علیه السلام را تهییج می کرد. نقل می کنند که سوده به نمایندگی قبیله اش برای شکایت از بُسر بن ارطاه عامل معاویه به ...

سلمی خدمتگزار صفیه دختر عبدالمطلب بود که وی او را به رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم بخشید، و پیامبر نیز او را آزاد کرد و به عقد ابورافع درآورد. از دامن سلمی عبیدالله بن ابی رافع به دنیا آمد. سلمی به هنگام ولادت فاطمه علیه السلام قابله و پرستار خدیجه کبری بود و در واقع خود را فدای ...

وی دختر آزاد خان نایب چاپارخانه یزد و کرمان، و از زنان عالمه، محدّثه و عارفه بوده است. از سلطان خانم دو اثر به جای مانده است؛ کتاب مجمع الاحادیث در شرح بعضی مسائل دینی به صورت پرسش و پاسخ که در ذیحجه سال 1293 ق به اتمام رسید. و کتاب انوارالتحقیق مشتمل بر سه مقاله در عرفان که در شوال 1294 ...

(-117 ق)

سکنیه دختر امام حسین علیه السلام و مادرش رباب بنت امریء القیس است. در واقع نام اصلیش آمنه است اما به سکینه مشهور می باشد. سکینه از بهترین شعرای زمان خویش به شمار می آمد. بزرگان شعرا و ادبای قریش با او مباحثه و مناقشه می پرداختند و سکینه اشعارشان را تصحیح ...