محدث و واعظ مشهور سنی، ابو سعد عبدالملک بن محمد بن ابراهیم الواعظ خرگوشی (درگذشته ۴۰۶ یا ۴۰۷ ق) را از طریق تعدادی از کتابهای مهمی که از او باقی مانده است، می شناسیم؛ کتابهایی مانند شرف المصطفی که ترجمه...

تصوف و وعده‌اش به گشودن راهی به حقیقت غایی معنوی، اندیشه‌ی طوسی را طیّ دو دهه‌ی پایانی عمرش، یعنی پس از جدایی از جامعه‌ی نزاری اسماعیلی بیشتر و بیشتر به خود مشغول می‌داشت. طوسی اکنون به عنوان سرآمد فیلسوفان...

این دشمنی با مقدمه‌ای توأم بود که با دو اقدامِ منع کتابت حدیث و نقل حدیث صورت گرفت زیرا پیامبر آن عده از مسلمانان را که با انگیزه‌های نامقدس، دور از باور دیگران در جامعه اسلامی فردای آرزوها را تأمین می‌کردند،...

با به قدرت رسیدن نخبگان ریاست‌طلب همچنان که پیامبر اکرم فرموده بودند: «در این امت مردی خواهد بود به نام ولید، او برای این امت بدتر از فرعون برای قوم خواهد بود» بادهای فرعونی وزیدن گرفت، حزب سلطه‌طلب و...

با توجه به این مهم که حدیث تکیه‌گاه تمامی علوم دینی از تفسیر و کلام، فقه و اصول، اخلاق و رجال است، در بیان علوم نظریه و تجربی نیز سهم بسزائی دارد، چنانکه در طب، هیئت و ریاضیات احادیث زیادی وارد شده است....

هر چیز تازه ضد قدیم و مطلق، خبر و کلام خواه کم باشد خواه زیاد و به تعبیر جامع‌تر، هر سخنی است که انسان از طریق شنیدن یا وحی، در خواب یا بیداری، با آن مواجه شود.

شطحیات صوفیه، از تراث ادبیات عرفانی فارسی است که از قرن سوم با ماجرای بر دار کردن حسین بن منصور حلاج ( م. 309 ق ) و ممنوعیت یافتن چنین سخنانی، در معرکه‌ی آراء صوفیه قرار گرفت و رد یا پذیرش آن توسط فرق...

ابوالحسن علی ابن محمد ( احمد ) دیلمی ( -/ 391 ق ) مؤلف نخستین و کهن‌ترین تصنیف تصوّف اسلامی- ایرانی ( عطف الألف المألوف علی اللّام المعطوف ) در زمینه‌ی عشق الهی است. درباره‌ی زندگی این صوفی نظریه پرداز...

در فرهنگ‌های پیشرفته، قاعده بر این است که الفاظی را که در علوم و فنون گوناگون به منزله‌ی اصطلاح به کار می‌برند معیّن و تعریف کنند. این قاعده در فرهنگ فارسی معین هم رعایت شده است. در این فرهنگ، پاره‌ای...

برخی مستشرقان براساس تمایلشان به قولِ به اخذ و اقتباس با نظر به بعضی از اجزا و عناصر تصوف، کلیت آن را غیر اسلامی و دخیل در عالم اسلام تلقی کرده‌اند، لیکن این مستشرقان درباره‌ی اصل و منشأ آن اتفاق نظر ندارند...