تلخیص البیان عن مجازات القرآن، اثر ابوالحسن محمد (359-406 ق) فرزند ابو احمد الحسین از نوادگان ابراهیم مجاب فرزند امام موسی کاظم (علیه‌السلام) معروف به شریف رضی از بزرگان شیعه و ائمه‌ی ادب و جامع

تفسیر الغاضری، از ابوعبدالله محمد (م ح 300 ق) فرزند عباس بن عیسی غاضری، از اعلام شیعه، محدث و مفسر. وی ساکن غاضریه بود که زمین مسطحی است واقع در کنار نهر علقمی در نواحی کربلا. او دارای

تفسیر بطائنی، اثر حسن (م ح 200 ق) فرزند علی بن ابی‌حمزه کوفی بطائنی از محدثان و فقها و مفسران شیعه، وی ایرانی تبار است و نام او را سالم نیز می‌خوانند. ابن حجر در لسان المیزان وی را شیعه‌ی امامیه می‌خواند....

تفسیر عکرمه، اثر ابوعبدالله عکرمه (20-100 یا 105 ق) فرزند عبدالله بربری مدنی غلام ابن عباس از مفسران تابعین و مشاهیر دانشمندان علوم قرآن در قرون اول هجری. وی از مردم مغرب بود و تفسیر و علوم قرآن

تفسیر امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب (علیه‌السلام) [= تفسیر ستین نوعاً من انواع علوم القرآن]، از املای حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب (علیه‌السلام) (13 رجب 23 پ ه‍ - 21 رمضان 40 ق) (دایرةالمعارف تشیع،...

تفسیر و تفاسیر شیعه، تفسیر در لغت به معنی ایضاح و تبیین است و از این باب است گفته‌ی خداوند «وَلاَ یَأْتُونَكَ بِمَثَلٍ إِلَّا جِئْنَاكَ بِالْحَقِّ وَأَحْسَنَ تَفْسِیراً» (فرقان، 33) یعنی و هیچ مثلی (از...

سوره‌ی فرقان از سخنان مقابله‌جویانه‌ی قریش چنین حکایت می‌کند: «وَ قَالُوا مَا لِهذَا الرَّسُولِ یَأْکُلُ الطَّعَامَ وَ یَمْشِی فِی الْأَسْوَاقِ لَوْ لاَ أُنْزِلَ إِلَیْهِ مَلَکٌ فَیَکُونَ مَعَهُ نَذِیراً...

تأویل، از کلمات کلیدی قرآن و همچنین از اصطلاحات علوم قرآنی که در حوزه‌ی علم حدیث و حکمت و عرفان و علوم بلاغی و ادبی هم کاربرد دارد. تأویل لغتاً از ریشه‌ی «اول» به معنای بازگشت است، و اصطلاحاً در ترادف...

امیرمؤمنان (علیه‌السلام) رابطه‌ی چهارگانه‌ای میان تنزیل و تأویل برقرار کرده‌اند؛ حضرت تأویل برخی آیات را در خود تنزیل آنها، تأویل برخی را پیش از تنزیل آنها، در مواردی تأویل را همزمان و همراه با تنزیل و...

در تفسیر به رأی، به روایاتی اشاره شده که در آنها تعبیر «ضرب قرآن به قرآن» به کار رفته بود. از آنجا که این روایات، مورد توجه‌اند و افزون بر جنبه‌ی تفسیر به رأیی، نکات دیگری نیز در آن مطرح است، با عنایت...