واحدی در «اسباب النزول» خود می‌گوید: «گفتار درباره‌ی اسباب نزول كتاب، روا نیست مگر به روایت و شنیدن از كسانی كه خود شاهد نزول بوده‌اند و بر اسباب نزول واقف بوده و از علم بر آن بحث كرده‌اند». با اینكه در...

پاره‌ای گفته‌اند كه فایده‌ی شناسائی سبب نزول چیست؟ و حال آنكه یك چنین شناسائی مفید فواید و بهره‌هاست از آن جمله:

در دوران نبی اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم) گاه حادثه‌ای پیش می‌آمد و یا پرسشی از او می‌شد كه آیه‌ای و یا آیاتی از قرآن درباره‌ی آن حادثه و یا به پاسخ آن پرسش نزول می‌یافت، حكمی را به هنگام وقوع آن حادثه...

تفسیر به مأثور عبارت است از تفسیر قرآن براساس احادیث و روایات منقول از حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و روایات و احادیث منقول از صحابه و تابعین (از نظر اهل سنت) و روایات منقول از ائمه طاهرین...

نخستین گروه مفسران شیعه، تعدادی از اصحاب پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) و ائمه اطهار (علیهم السّلام)، هستند که روایات تفسیری را نقل کرده، یا ضبط نموده‌اند. به اعتقاد شیعه، تعدادی از مفسران...

به طور مسلم در عصر صحابه به دلیل آنکه زمینه‌ها و ضوابط علمی و کلامی و فلسفی و عرفانی هنوز مدون نگشته بود، قرآن مجید بر اساس این زمینه‌ها تفسیر نمی‌گشت، و به جز خود قرآن کتاب دیگری تدوین نشده بود. در دوره...

تفسیر قرآن کریم در عصر صحابه که از نیمه دوّم قرن اوّل هجری بیشتر قوت داشته جنبه روائی و اثری داشته و بر اثر و اساس روایات و احادیث و تقریر نبّی اکرم (صلی الله علیه و آله و سلّم) بوده است. تفسیر صحابه به...

کلمه تفسیر در لغت به معنی «روشن نمودن و تبیین» است. و اهل ادب معتقدند کلمه تفسیر از ریشه‌ی «فَسر» است و یا از ریشه‌ی «سَفر» می‌باشد که مقلوب فسر است. و هر دو به معنی «کشف» به کار می‌رود. مانند: «اَسفَرَ...

اصطلاح «سیاق» و استفاده از آن در علم تفسیر، در طول تاریخ تفسیر با رشد آرامی مواجه بوده است، ولی در تفسیر المیزان این مفهوم، رشد قابل توجهی پیدا كرده، به گونه‌ای كه در هر سوره چندین بار مورد استفاده واقع...

تنها در دو سوره از قرآن به داستان ادریس پیامبر (علیه‌السلام) اشاره شده است. (245) مفسّران گفته‌اند که نام ادریس پیامبر، اخنوح بوده و آن گونه که در تورات آمده، او یکی از اجداد نوح (علیه‌السلام) بوده است....