طبقه‌بندی پدیده‌ها در چند سنخ یا نوع وجه مشترک همه‌ی فعالیت‌های علمی و همچنین زندگی عادی است و بسیاری از مفاهیم علمی شامل انتزاع‌هایی از واقعیت انضمامی یا آرمانی‌سازی، البته بدون معنای اخلاقی، است: مثلاً...

گزاره‌هایی همچون «A بیش‌تر از B صفت X را دارد»، «A، N برابر B صفت x را دارد» هنگامی ممکن است پایه و اساسی داشته باشند که روش‌های اندازه‌گیری مناسبی تعریف شده باشد که به کمک آن‌ها بتوان مجموعه‌ای از عناصر...

سنت که جایگاه ویژه‌ای در میان رسوم و عرف و سبک و سیاق‌های قومی دارد که سنگ بناهای فرهنگ‌های بشری هستند، عموماً به رسومی اطلاق می‌شود که ریشه‌های ژرفی در گذشته و هاله‌‌ای از تقدس با خود دارند. واژه‌ی سنت...

تحلیل نظام‌مند فعالیت اقتصادی و گروه‌بندی‌های این فعالیت، ذیل این عنوان قرار می‌گیرد. به بیان کلی، چنین تحلیلی شامل موارد زیر است: گردآوری، سازماندهی و ارائه داده‌ها؛ نظریه‌ی اقتصادی که غالباً به صورت...

نقطه‌ی شروع این مفهوم که کاربرد فراوان و فزاینده‌ای در علوم اجتماعی یافته تشبیه جامعه به موجودات زنده است. در زیست شناسی، موجود زنده موجودی است که موجوداتی شبیه خود تولید می‌کند، در جامعه نیز سازمان واحدی...

اشاره به مفهوم ساخت‌یابی در علوم اجتماعی انگلیسی‌زبان تا سال 1927 قدمت دارد، و به صورت طرح نظری فراگیرتری در آثار ژرژ گورویچ دیده می‌شود (Gurvitch, 1955; 1962, pt.2, ch. 4) که همچنین مفاهیم سودمند

این پارادایم یا روش تحقیق در طول دهه‌های 1960 و 1970 رواج و نفوذ پیدا کرد، هرچند که در دوره‌های پیشین نیز اسلاف و پیش‌کسوتان چندی داشت. در تحلیل‌های جامعه‌شناختی، مفهوم ساختار با صورت‌بندی‌های گوناگونش...

با این که ساختار اجتماعی یکی از مهم‌ترین مفاهیم در علوم اجتماعی است، اما چون اکثر دانشمندان علوم اجتماعی واژه‌های مورد استفاده‌ی خود را با دقت تعریف نمی‌کنند غالباً دشوار می‌توان این مفهوم را از اصطلاحات...

این دو واژه استعاره‌های مارکسیستی است برای توصیف روابط میان اقتصاد (روابط تولید) و حکومت، و نیز سیاست با ایدئولوژی. مارکس و انگلس هرگز رساله‌ی جداگانه و مستقلی برای بیان اندیشه‌های‌شان درباره‌ی زیربنا...

ما، وارثان سده‌ی نوزدهم، تلاش عظیمی کرده‌ایم که همه چیز را فرمانبردار عقل کنیم و برای هر چیز دلیل عقلی بیابیم، و ظاهراً از یاد برده‌ایم که، به تعبیر زیبایی سیلسیون، «گل سرخ منطق‌بردار نیست». به بیان معرفت‌شناسانه،...