مسیر جاری :
تاریخ از دیدگاه کانت (قسمت اول)
کانت رساله ی خود را با این سخن آغاز می کند که اگرچه اعمال آدمی در مقام ذات یا چیز فی نفسه با قوانین اخلاقی تعیین می شوند، اما در مقام پدیدار از دیدگاه ناظر، طبق قوانین طبیعی به سان معلول های علل تعیین...
تاریخ از دیدگاه کانت (قسمت سوم)
قرن هجدهم طبیعت را غیر مترقی میدید و به مترقی بودن تاریخ به سان چیزی که تاریخ را از طبیعت متفاوت می کند، می اندیشید. تصور می شد که حتی ممکن است جامعه ای انسانی وجود داشته باشد که در آن هیچ پیشرفتی در عقلانیت...
دید بدبینانه تاریخ
طبیعت به سعادت انسان اعتنایی ندارد؛ در انسان میلهایی غرس کرده است تا سعادت خودش را قربانی و سعادت دیگران را نابود کند و در پیروی کورکورانه ی این امیال خود را آلت طبیعت در اجرای نقشه ی آن، که به یقین نقشه...
هردر و تاریخ
عالم جسمانی زهدانی است که درون آن، در منطقهی مساعد خاصی که از این دیدگاه ممکن است مرکز آن تلقی شود، ساختاری به خصوص، یعنی منظومهی شمسی، متبلور می شود.
تاریخ در عصر روشنگری (قسمت اول)
نظریه ای فلسفی که زیر بنای نهضت قرار داشت، آن بود که صور خاصی از فعالیت ذهنی صور ابتدایی اند، و هنگامی که ذهن به بلوغ می رسد، ناگزیر از میان می روند. بنا به گفتهی ویکو، شعر شیوه ای طبیعی است که ذهن وحشی...
تاریخ در عصر روشنگری (قسمت دوم)
روشنگری به معنای دقیق تر آن، به عنوان یک نهضت اساسا جدلی و منفی، و به عنوان جهادی ضد دین، هرگز به رشدی فراتر از سرچشمه اش دست نیافت و ولتر بهترین و شاخص ترین بیان آن باقی ماند. ولی روشنگری بدون آن که خصلت...
علم ماهیت آدمی
اگر آنچه ما به فهم بهتری از آن می رسیم چیزی غیر از خود ما، مثلا خواص شیمیایی ماده باشد، بهبود فهم ما از آن به هیچ طریق خود آن چیز را بهبود نمی بخشد. از سوی دیگر، اگر آنچه ما بهتر می فهمیم فهم خود ما باشد،...
فیلسوفان انگلیسی و تاریخنگاری (قسمت دوم)
هیچ نکته ای از تاریخ باستان وجود ندارد که ما بتوانیم از آن اطمینان یابیم، مگر با عبور از از یک سلسله براهین. قبل از آن که شناخت از امور واقع بتواند به نخستین مورخ برسد، و بعد از آن که مکتوب می شد، هر نسخه...
ویکو و مکتب ضد دکارتی (قسمت دوم)
درک و دریافت ویکو از تاریخ به عنوان صورتی از معرفت که از نظر فلسفی قابل توجیه باشد، با برداشتی از معرفت تاریخی با قابلیت تطویر بسیار وسیع تر همراه بود. می گفت معرفت تاریخی به طور اعم چگونه امکان پذیر است،...
معاد شناسی و تاریخ
معاد شناسی همیشه یک عنصر مزاحم در تاریخ است. کار مورخ شناختن گذشته است نه شناختن آینده، و هرگاه مورخان ادعا کنند که قادرند آینده را پیشاپیش وقوع آن تعیین کنند، به یقین در درک اساسی آنان از تاریخ خطایی...