اين مقاله بر آن است تا ضمن معرفي کتاب تازه منتشر شده ي اخلاق علايي، نوشته ي هبة الله شاه مير در اواخر سده ي نهم هجري، آن را با کتاب اخلاق ناصري مقايسه کند و از اين رهگذر وام گيريها و اقتباسهاي شاه مير...

مباحث فلسفه ي اخلاق به جز فرا اخلاق در اخلاق هنجاري ( normative ethics ) نيز گستره ي قابل توجهي دارد. بحثهاي کاملاً انتزاعي فلسفه ي اخلاق در فرا اخلاق مورد بحث و بررسي قرار مي گيرد و مباحثي که صبغه ي انضمامي...

اگر به وضعيت نگارش آثاري که در حکمت عملي و اخلاق عقلي پيش از عصر خواجه نصير پديد آمده، نظر کنيم، خواهيم دانست که وي سهم بسزايي در رونق بخشيدن به اين مباحث در ميان متفکران مسلمان داشته است. خواجه با آشنايي...

بخش قابل توجهي از آثار خواجه نصيرالدين طوسي به کتب اخلاقي اختصاص يافته است. اين آثار از الگوي واحدي در بيان مباحث اخلاقي پيروي نمي کنند و تنوع قابل توجهي در ميان آنها ديده مي شود. برخي بيانگر اخلاق فلسفي...

در يک نگاه کلي به کارنامه ي گذشتگان شايد بتوان گفت آنها کوشش هاي پيشين را بر سامان دلخواه خود ترتيب مي دادند و در بازسازي و يا تکميل آن مي کوشيدند. همين شيوه در نقل معاني متون تازي به زبان فارسي نيز مشاهده...

روسو مانند اکثر نويسندگان هم عصر خود تمايز قائل مي شود بين دين طبيعي که احکام صرفاً اخلاقي آن براي همه ي انسان ها يکي است و ادياني که در طول تاريخ به وجود آمده اند و ضامن وحدت جوامع انساني بر محور اصول...

مابعدالطبيعه نيز مانند طبيعت، براي بشر شناختني است. اگر وضعيت موضوعاتي؛ مانند: تجرّد نفس، خدا، ازلي بودن عالم و اختيار، تا به امروز به گونه اي روشن تعيين نشده است، هرگز دليل آن نيست که هميشه در چنين وضع...

يکي از خطرهاي قلمرو مابعدالطبيعه به معناي عام و خاصّ آن، خودسري ذهن و عقل بر پايه ي تخيل و توهم است. اشکال بزرگ و درست کانت به مابعدالطبيعه، با عنوان مسائل جدليِ دو سويه که به هر دو طرف قضيّه، مي شود استدلال...

شايد انسان، با بلند پروازي خود، آرزوهايش را در قلمرو دانايي، به هيچ مرزي محدود نمي کرد که در عهد باستان، فلسفه را چون شناختي فراگير، هدف خود قرار داد. فلسفه، فيزيک و متافيزيک را با علوم ديگري؛ چون رياضيات،...

چنان که گذشت، خاستگاه خطا، ارتباط نظام ذهن با داده هاي حسي است. از آن رو که هر دوي آنها، گونه اي محدوديت و کاستي دارند که همين، منشأ خطا و انحراف مي گردد.