گفته‌اند: «هنرمندی که می‌خواهد حقیقت بنیادین هستی را منتقل کند، نه به برش ناتور آلیستی زندگی، بلکه به تخیل تداعی‌گر شاعرانه روی می‌آورد.» (افشار، 1375: 56) اما «تخیل تداعی‌گر شاعرانه» در چه لحظه‌ای از...

شعر سياسي - انتقادي دوران جنبش مشروطه، با فروکش مبارزه مستقيم سياسي و اجتماعي، پس از استقرار نظام مشروطه از رونق افتاد. و با پيچيده‌شدن بعدي مبارزه‌ي اجتماعي بار ديگر مسئله‌ي سنت و نوآوري در برابر ادبيات،...

نثر فارسي با اقبال به آموزه‌هاي نثر اروپايي، راه سادگي، عينيت و مسائل اجتماعي و سياسي را براي خود هموار کرد. يکي از امکان‏هاي گسترش و بکارگيري اين نثر، رواج روزنامه‌نگاري در ايران بود.

ايران در عصر قاجار به شدّت گرفتار عقب‌افتادگي اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي بود که عوامل داخلي و خارجي چندي در تقويت آن دخيل بودند. در داخل، جنگ‏ها و درگيري‌هاي محلي صدساله - از ضعف دولت صفوي تا به قدرت رسيدن...

ادب سنتگراي فارسي در آستانه‌هاي به قدرت رسيدن سلاله‌ي قاجار با مسئله‌ي چگونگي پيشرفت بعدي خود روبرو شده بود. يکي از انگيزه‌هاي آن در واقع وقفه يا سکوتي بود که ظاهراً نزديک به يک سده - از دوران زوال و فروپاشي...

ادبيات دوران اسلامي در ايران، که با سروده‌هاي نخستين پارسي‌سرايان قرن چهارم هجري پا به عرصه‌ي هستي نهاد، در طي گذار اوليه، زمينه‌هاي پيدايي شعر کاسيک فارسي را فراهم آورد. از حنظله‏ي بادغيسي تا رودکي را...

ادب سنتگراي فارسي در آستانه‌هاي به قدرت رسيدن سلاله‌ي قاجار با مسئله‌ي چگونگي پيشرفت بعدي خود روبرو شده بود. يکي از انگيزه‌هاي آن در واقع وقفه يا سکوتي بود که ظاهراً نزديک به يک سده - از دوران زوال و فروپاشي...

ادبيات دوران اسلامي در ايران، که با سروده‌هاي نخستين پارسي‌سرايان قرن چهارم هجري پا به عرصه‌ي هستي نهاد، در طي گذار اوليه، زمينه‌هاي پيدايي شعر کاسيک فارسي را فراهم آورد. از حنظله‏ي بادغيسي تا رودکي را...

تأثیر آیین مهری و مزدیسنا در ادبیات فارسی نتیجه‌ی تأثیر آن در فرهنگ ایرانی است. نظامی، منظومه سرای برجسته‌ی ایرانی (535-607ه.ق) هم هنگام آفرینش داستان درباره‌ی دو پادشاه دوره‌ی ساسانی، یعنی خسروپرویز در...

تمثیل یكی از صور خیال است و یكی از انواع تشبیه به شمار می‌آید. از آنجا كه مشبه‌به در تمثیل معمولاً حسی و ملموس است، می‌توان از ظاهر آن پی به واقعیت‌های اجتماعی برد. ادبیات عرفانی ما قسمت عمده‌ای از گنجینه‌ی...