یکی از ویژگی‌های مستفاد از منش و نگرش معصومان علیهم السلام در مورد حیوانات و پرندگان، شناخت انواع گوناگون جانوری و برنامه ریزی و اولویت بندی آنهاست.

این سنت در زمان خلفا نیز به اجرا درآمد. آنان افزون بر نظارت مستقیم و گماشتن جاسوسان، برای کنترل امور مختلف مردم، از جمله امور بهداشت بازار و تولید بهینه محصولات

معصومان علیهم السلام از سایر اموری که ناخواسته به آزار و زحمت حیوانات منجر می شود نیز منع کرده اند. این موارد می تواند به عنوان استفاده غیر ضروری یا بهره کشی تفننی از حیوانات تعبیر شود.

معصومان علیهم السلام هرگز به ضرب حیوانات در حمل بار، موقع سواری، مسابقه اقدام نکرده اند و چنانکه در احادیث پیشین گذشت، سیره آنان بر نزدن حیوانات تعلق گرفته است، اما چون چنین عطوفت و تحملی از سوی سایر مردم...

تعیین حمی و مناطق ممنوعه برای مراتع، به پیامبر اختصاص دارد و پس از آن حضرت به ائمه علیهم السلام انتقال می یابد و در صلاحیت آنان است که طبق صلاح دید و برنامه حکومتی، مناطق خاص را محدود و ممنوعه اعلام نموده...

علاوه بر مسائل بهداشتی و زیست محیطی که برای انسان و محیط او ضرورت دارد و در گفتار و کردار معصومان علیهم السلام از ارزش فراوان بهره مند است، حفظ جانوران و برخورد هوشمندانه با انواع آن نیز مورد اهتمام آنان...

روایات مربوط به لزوم تأمین خوراک حیوانات و پرندگان و نکوهش کسانی که در این باره کوتاهی می کنند، به احادیث فوق خلاصه نمی شود. در برخی از احادیث به خواسته‌ها و مطالبات حیوانات مختلف اشاره شده است.

برابر روایات اسلامی که مورد توافق مذاهب اسلامی می باشد، ورود افراد غیر پاکیزه، همچون جنب، حائض و... به مساجد حرام است و حتی اگر شخصی در مسجد دچار یکی از این آلودگی‌ها شود، باید فورا مسجد را ترک نموده و...

معصومان علیهم السلام با توجه به اجتماعی بودن دین اسلام و جهانی بودن و جاویدان بودن این مکتب آسمانی، توجه فراوانی به بهداشت اجتماعی و لزوم رعایت مسائل زیست محیطی در صحنه اجتماع و اماکن عمومی داشته اند.

پیامبر اکرم صلى الله علیه وسلم نه تنها به آلوده نکردن آنها تأکید کرده، بلکه سد معابر را نهی فرموده است و کسی را که بدین عمل دست زند تحت عنوان «ساد الطریق المسلوک» ملعون شمرده است.