مسیر جاری :
تولد دقیق ترین علم
با کارهای کوپرنیکوس و گالیله، کل ساختار فیزیک ارسطویی فروریخته بود. اما یکی از احکام ارسطو درباره عالم فیزیکی بی منازع باقی مانده بود: این تصور دیرپا که بین رویدادهای روی زمین و رویدادهای جاهای دیگر عالم...
سیبی فرو می افتد
برخلاف تصور همگانی، سیبی که از درخت افتاد به جمجمه نیوتن اصابت نکرد. لزومی هم نداشت، همان صدای آرامی که اصابت سیب به زمین ایجاد کرد کافی بود تا قوه ابتکار نیوتن را تحریک کند. سیب که از شاخه جدا شده بود،...
نیوتن در کیمبریج
هیچ چیز چشمگیری در پیشینه یا کودکی آیزک نیوتن از عظمت بعدی وی خبر نمی داد. والدینش روستاییان معمولی و متوسطی بودند که در مزرعه ای در وولستراپ(1) ، نزدیکی گرانتهام(2) ، انگلستان، می زیستند و از زمینی که...
جُرم گالیله
آزمایشهای اولیه گالیله درباره سقوط آزاد اجسام نادرستی نظریات ارسطو را اثبات کرده بود، ولی یافته های نجومی بعدی وی را نوعی تشکیک درکتاب مقدس تلقی کردند. اصحاب خشمگین کلیسای کاتولیک به تناقضی اشاره می کردند...
هزار بار بزرگ تر
گالیله نخستین انسان ژرف بین و بصیری نبود که در واقعیت و اصالت عالم ارسطویی تردید کرد. دراوایل قرن سوم پیش از میلاد نیز آریستارخوس(1) ، اهل جزیره یونانی ساموس(2) ، قویا اعتقاد داشت که زمین حول محور خودش...
گشودن راز حرکت
گالیله از همان هنگامی که اصل حاکم بر حرکت آونگ را کشف کرد، به مطالعه پدیده حرکت علاقه مند شده بود. اما تا وقتی که به هیئت علمی دانشگاه پیوست، نه فرصتی است و نه امکاناتی که در خصوص این مسئله کار کند. در...
جدال با ارسطو
درون کلیسای جامع پیزا، ایتالیا، در بامداد یکی از یکشنبه های سال 1581، جماعت زانو بر زمین به نیایش مشغول بودند. کلمات آنها که زیرلبی و نجوا گونه ادا می شد، تنها اصواتی بود که در آن تالار مرتفع و آراسته...
مکتب فراگیر نیوتون در فیزیک
هنر تاریخ نویسی لازم است تا چیزی تازه و سودمند در بارهی شخص نیوتون گفته شود. نیوتون مرد پیچیدهای بود و در دوران پیچیدهای هم میزیست. در اینجا نه از خود نیوتون بلکه از نیوتون گرایی سخن خواهیم گفت و...
توضیح جرجانی پیرامون ساز و کار بدن
جرجانی در کتاب ذخیره متذکر گردیده: «که هضم نخستین اندر معده است و هضم دوم اندر جگر است و هضم سوم اندر اندام ها. آن گاه اضافه می کند که چون به اندام ها رسد اندر هر اندامی گواریدن (= هضم) دیگر هست که آن...
دوران تجدد پزشکی ایرانی
با ظهور سید زین الدین (یا شرف الدین) ابوابراهیم اسماعیل بن حسن بن محمد بن احمد الحسینی الجرجانی و مؤلفات ارزنده ی طبی وی به زبان پارسی دوران تجدد پزشکی ایرانی شروع می گردد.