مسیر جاری :
جایگاه اجماع در اندیشه فقهی محقق اردبیلی (1)
در کتابهای فقهی و اصولی شیعه و سنی، در کنار کتاب و سنت و عقل، اجماع نیز به عنوان یکی از منابع احکام مطرح شده و درباره ماهیت، تعریف، شرایط، احکام، حجیت، عدم حجیت و دلیل و مناط حجیت آن بحثها و آراء و اندیشههای...
جایگاه عقل و برهان در اندیشه فقهی محقق اردبیلی (2)
قبل از ورود به بحث مورد نظر این تحقیق، یعنی موارد به کارگیری دلیل عقل در زبدةالبیان بهتر است به طور مبسوط در مورد زمینهها و ظرفیتهای بهرهگیری از عقل در فقه بحثی داشته باشیم تا بتوانیم قضاوت مناسبی نسبت...
جایگاه عقل و برهان در اندیشه فقهی محقق اردبیلی (1)
قبل از شروع بحث شایسته است به منظور تبرک تحقیق و استفاده علمی و به منظور تبیین اهمیت عقل و جایگاه آن در اسلام و به خصوص در فقه، حدیثی از امیرالمؤمنین (علیه السلام) نقل نمائیم که ایشان از پیامبر اعظم (صلی...
حجیت اخبار آحاد در مواجهه با احکام القرآن در اندیشه فقهی محقق اردبیلی
در زبدةالبیان، تولی و تبری و عشق به خاندان رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) بیش از هر کلامی جلوهگر است. تبحر محقق اردبیلی در کلام باعث شده که به مسائل کلامی متنوعی اشاره شود به طوری که طرح مسئله امامت...
حجیت ظواهر آیات و نفی اخباریگری در اندیشه فقهی محقق اردبیلی
دور شدن تدریجی از عصر حضور و ظهور موضوعات جدیدی که حکم فقهی آنها را در میان احادیث نمیتوان یافت و یا در مورد آن، روایات و احادیث متخالف و متعارض وجود داشت، و بعضی مسائل دیگر، موجب گشت اندیشمندان اسلامی...
ساختار اندیشه فقهی محقق اردبیلی در زبدةالبیان (2)
قبل از ورود به بحث تفصیلی، شایسته است مقدمهای در مورد تقسیمبندی ابواب فقه به منظور ارائه بهتر بحث بیان کنیم. مرحوم نجمالدین ابوالقاسم جعفر بن الحسن المحقق الحلی معروف به «محقق» در کتاب شرائع الإسلام...
ساختار اندیشه فقهی محقق اردبیلی در زبدةالبیان (1)
در این مقاله قصد داریم چارچوب کلی ساختار اندیشه فقهی محقق اردبیلی را مورد بررسی قرار دهیم. به همین منظور بحثهای مرتبط ذیل را به ترتیب مطرح مینمائیم:
زبدةالبیان؛ تاریخ، جایگاه و ویژگیهای آن
از مهمترین کتب آیات الأحکام میتوان به چهار نمونه اشاره کرد. که عبارتند از: • فقه القرآن فی آیات القرآن تألیف قطبالدین راوندی؛ • کنزالعرفان فی فقه القرآن تألیف فاضل مقداد؛ • زبدةالبیان فی براهین آیات...
شناخت ابعاد زندگی و شخصیتی محقق اردبیلی
در قرن دهم هجری قمری در شهر اردبیل کودکی سعادتمند پا به عرصه وجود گذاشت. او بعد از رشد و شکوفایی و طی مراحل علمی و کسب کمالات معنوی و عرفانی به مرتبهای از دانش و معرفت و زهد و تقوا رسید که پس از چهار...
انسان شناسی محقّق اردبیلی
در دیگاه او، انسان، تنها در بُعد جسمانی خلاصه نمی شود، بلکه موجودی است که از جسم و جان و ماده و معنا مرکب شده است. پس « آدمی فقط گوشت و پوست و استخوان نیست، بلکه چیز دیگری است که او عالم و فاهم و عاقل...