راسخون - یار همیشه همراه : فضایل اخلاقی

امام باقر علیه السلام فرمودند:
مَنْ قُسِمَ لَهُ الرِّفْقُ قُسِمَ لَهُ الْاِیمَانُ.
هر کس مدارا و نرمش روزیش شد، ایمان روزی‌اش شده است.
الکافی، ج 2، ص 118

امام علی علیه السلام فرمودند:
إذا قَدَرتَ عَلی عَدُوِّکَ فَاجعَلِ العَفوَ عَنهُ شُکراً لِلقُدرَةِ عَلَیهِ؛
هنگامی که بر دشمنت پیروز شدی، عفو را شکرانه‌ی این پیروزی قرار ده.
نهج‌البلاغه، حکمت 11

امام على علیه‏ السلام فرمودند:
اَلْإِیْثارُ شِیمَةُ الْاَبْرارِ ؛
ایثار، خوی نیکوکاران است.
غُرَرُ الحِکَمّ و دُرَرُ الکَلِم، ح 606

امام على علیه‏ السلام فرمودند:
مَن یعطِ بِالیدِ القَصیرَةِ یعطَ بِالیدِ الطَّویلَةِ ؛
کسی که با دست کوتاه ببخشد، با دست بلند به او بخشیده می‌شود.
نهج‌البلاغه، حکمت 232

امام على علیه‏ السلام فرمودند:
اَلْوَرَعُ مِصباحُ نَجاحٍ ؛
پارسایی، چراغ رستگاری است.
غرر الحکم و دررالکلم، ح720

امام علی علیه السلام فرمودند:
صَدرُ العَاقِلِ صٌندُوقُ سِرِّهِ، وَ البَشاشَهُ حِبالَةُ المَوَدَّةِ، وَ الاِحتِمالُ قَبرُ العیب‌ها ؛
سینه‌ی شخص عاقل صندوق اسرار اوست، و خوشرویی، دام محبّت است، و تحمّل ناراحتی‌ها، قبر عیب‌ها است.
نهج‌البلاغه، حکمت 6

امام على علیه‏ السلام فرمودند:
مَنْ زَادَ وَرَعُهُ نَقَصَ اِثمُهُ ؛
هر که پارسایی او افزون شود، گناهش کاستی گیرد.
غرر الحکم و دررالکلم، ح8331

امام على علیه‏ السلام فرمودند:
اَلْوَرَعُ یصلِحُ الدِّینَ وَ یصُونُ النَّفْسَ وَ یزینُ الْمُروءَةَ ؛
پارسایی، دین را اصلاح می‌کند و نفس را مصون می‌دارد و مردانگی را می‌آراید.
غرر الحکم و دررالکلم، ح1867

امام على علیه‏ السلام فرمودند:
رَحِمَ اللهُ امْرَأً نَزَعَ عَنْ شَهْوَتِهِ وَ قَمَعَ هَوَی نَفْسِهِ فَاِنَّ هَذِهِ النَّفْسَ اَبْعَدُ شَیءٍ مَنْزَعاً وَ اِنَّها لَا تَزالُ تَنْزِعُ اِلَی مَعْصِیةٍ فِی هَوَی ؛
خدا رحمت کند انسانی را که از شهوت خود باز ایستد و هوای نفسش را سرکوب کند. زیرا که این نفس خیلی دیر (از شهوت و نافرمانی) باز می‌ایستد و همواره مشتاق نافرمانی و هوس است.
بحار الانوار، ج67، ص78 ؛ نهج البلاغه، خطبه 176

امام على علیه‏ السلام فرمودند:
مَنْ یطِعِ الرَّسُولَ یطِعِ اللهَ وَ مَنْ یطِعِ اللهَ یسْتَحِقُّ الشُّکرَ مِنَ اللهِ بِحُسْنِ الْجَزَاءِ ؛
هر کس از پیامبر (ص) پیروی کند، از خدا پیروی کرده است و هر کس از خداوند پیروی کند سزاوار سپاس الهی که پاداشی نیکو است، می‌باشد.
بحار الانوار، ج75، ص2.

امام على علیه‏ السلام فرمودند:
ضَابِطُ نَفْسِهِ عَنْ دَواعِی اللَّذَّاتِ مَالِک وَ مُهْمِلُهَا هَالِک ؛
نگاهدارنده نفس از عوامل لذت‌‎ها، مالک آن است و رها کننده آن به حال خود هلاک شده.
غرر الحکم و دررالکلم، ح5930

امام على علیه‏ السلام فرمودند:
مَا الْمَغْبُوطُ اِلَّا مَنْ کَانَتْ هِمَّتُهُ نَفْسَهُ، لَا یُغِبُّهَا عَنْ مُحَاسَبَتِها وَ مُطالَبَتِها وَ مُجَاهَدَتِهَا ؛
سعادتمند نباشد، مگر کسی که همتش (اصلاح) خودش باشد، پیوسته از آن حساب بکشد و مطالبه کند و با آن بستیزد.
غرر الحکم و دررالکلم، ح 9685

امام على علیه‏ السلام در وصف رهرو راه خدای سبحان فرمودند:
قَدْ اَحْیا عَقْلَهُ وَ اَمَاتَ نَفْسَهُ حَتَّی دَقَّ جَلیلُهُ وَ لَطُفَ غَلیظُهُ ؛
خرد خویش را زنده کرده و نفسش را می‌رانده است چندان که پیکر درشت و ستبر او لاغر و نزار گشته است.
بحار الانوار، ج66، ص316 ؛ نهج البلاغه، خطبه 220

حضرت فاطمه زهرا علیها السلام فرمودند:
حُبِّبَ إلی مِن دُنیاکُم ثَلاثٌ: تِلاوَةٌ کِتابِ‌اللهِ، وَالنَّظَرُ فی وَجهِ رَسولِ‌اللهِ، وَالإنفاقُ فی سَبیلِ‌اللهِ؛
سه چیز از دنیای شما محبوب من است: اوّل خواندن قرآن، دوم نگاه کردن به چهره‌ی رسول‌الله و سوم انفاق در راه خدا.
صحیفةالزهرا، قول 19 ؛ نهج‌الحیاة، ص 271

حضرت فاطمه زهرا علیها السلام فرمودند:
فَرَضَ اللهُ... العَدْلَ تَسکینا لِلْقُلوبِ؛
خداوند عدالت را براى آرامش دل‌ها، واجب کرد.
علل الشرایع، ج ۱، ص ۲۴۸، ح ۲

امام صادق علیه السلام فرمودند:
مَنْ خَلَا بِذَنبٍ فَرَاقَبَ اللهَ - تَعَالَی ذِکرُهُ - فِیهِ وَ اسْتَحْیی مِنَ الْحَفَظَةِ غَفَرَ اللهَ عزَّوجلَّ لَهُ جَمِیعَ ذُنُوبِهِ وَ اِنْ کانَتْ مِثلَ ذُنُوبِ الثِّقْلَینِ.
هر کس با گناهی خلوت کند، آن‌گاه خداوند را مراقب ببیند و از فرشتگان نگاهبان، حیا کند (و آن گناه را ترک کند) خداوند همه گناهان او را می‌بخشد حتی اگر به اندازه گناهان جنّیان و انسان‌ها باشد.
من لا یحضره الفقیه، ج 4، ص 411

امام صادق علیه السلام فرمودند:
مَنْ مَلَک نَفْسَهُ اِذَا رَغِبَ وَ اِذَا رَهَبَ وَ اِذَا اشْتَهَی وَ اِذَا غَضَبَ وَ اِذَا رَضِی حَرَّمَ اللهُ جَسَدَهُ عَلَی النَّارِ.
هر کس هنگام رغبت به خدا و ترس از او و هنگام میل به چیزی و وقت غضب و هنگام رضایت،‌ نفسش را کنترل کند، خداوند بدنش را بر آتش حرام می کند.
الامالی، ص 408

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
إِنَّ اللهَ خَلَقَ عَبیداً مِن خَلقِهِ لِحَوائِجِ النّاسِ یرغَبُونَ فی المَعروفِ وَ یعُدّونَ الجُودَ مَجداً، وَاللهُ یحِبُّ مَکارِمَ الأخلاقِ؛
خداوند بندگانی دارد که به آنها گره‌گشایی مشکل مردم را مأموریت داده است، اینها دارای دو صفت هستند: یکی اینکه علاقه به کار نیک دارند و دیگر اینکه جود و بخشش را دارای ارزش انسانی می‌دانند و خداوند ارزش‌های اخلاقی را دوست دارد.
تحف‌العقول، حکمت 133

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
خَصلَةٌ مَن لَزِمَها أطاعَتهُ الدُّنیا وَالآخِرَةُ، وَ رَبِحَ الفَوزَ فی الجَنَّةِ قیلَ: وَ ما هی یا رَسُولَ اللهِ؟ قالَ: التَّقوی، مَن أرادَ أن یکونَ اَعزَّالنّاسِ فَلیتَّقِ اللهَ عَزَّوَجَلَّ، ثُمَّ تَلا: «وَمَن یتَّقِ اللَّهَ یجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا وَ یرْزُقْهُ مِنْ حَیثُ لَا یحْتَسِبُ»؛
صفتی هست که اگر در کسی باشد، دنیا و آخرت مطیع او می‌شوند و از بهشت بهره‌مند می‌شود. عرض کردند این خصلت چیست؟ حضرت فرمودند: تقوا؛ کسی که بخواهد نزد مردم عزّت داشته باشد تقوای الهی پیشه کند،» سپس این آیه را تلاوت فرمودند: «هر کس تقوای الهی پیشه کند، خداوند راه نجاتی برای او فراهم می‌کند، و او را از جایی که گمان ندارد، روزی می‌دهد». (سوره طلاق، آیه‌ 2 و 3)
بحارالانوار، ج 77، ص 169، ح 7

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
الزُّهدُ فی الدُّنیا قَصرُ الأمَلِ، وَ شُکرُ کُلِّ نِعمَةٍ، وَ الوَرَعُ عَن کُلِّ ما حَرَّمَ‌اللهُ؛
حقیقت زهد در دنیا سه چیز است: کوتاهی آرزوها، شکر نعمت‌های الهی و اجتناب از آنچه که خدا حرام کرده است.
تحف‌العقول، حکمت 176

حدیث

احادیث

حدیث معتبر

احادیث معتبر

بانک احادیث