راسخون - یار همیشه همراه : فضایل اخلاقی

امام حسن عسکری علیه السلام فرمودند:
مِنَ التَّواضُعِ أَلسَّلامُ عَلی کلِّ مَنْ تَمُرُّ بِهِ، وَ الْجُلُوسُ دُونَ شَرَفِ المَجْلِسِ.
از جمله تواضع و فروتنی، سلام کردن بر هر کسی است که بر او می گذری، و نشستن در پایین مجلس است.
تحف العقول: ص 487

امام حسن عسکری علیه السلام فرمودند:
مَنْ رَضِی بِدُونِ الشَّرَفِ مِنَ الْمَجْلِسِ لَمْ یزَلِ اللّهُ وَ مَلائِکتُهُ یصَلُّونَ عَلَیهِ حَتّی یقُومَ.
هر که به پایین نشستن در مجلس خشنود باشد، پیوسته خدا و فرشته ها بر او رحمت فرستند تا برخیزد.
تحف العقول: ص 486

امام رضا علیه‌ السلام فرمودند:
سُئِلَ عَنْ خِیارِ الْعِبادِ، فَقالَ علیه السلام: اَلَّذینَ اِذا اَحْسَنُوا اسْتَبْشَرُوا، وَاِذا اَساؤُوا اسْتَغْفَرُوا، وَ اِذا اُعْطُوا شَکرُوا، وَ اِذَا ابْتَلَوْا صَبَرُوا، وَ اِذا غَضِبُوا عَفَوا.
از حضرت رضا علیه السلام درباره بهترین بندگان پرسیدند. حضرت فرمودند: آنان که هرگاه نیکى مى کنند، خوشحال مى شوند، هرگاه بدى مى کنند، استغفار مى کنند، هرگاه چیزى به آنان داده مى شود، سپاس مى گویند، هرگاه مبتلا و گرفتار مى شوند، شکیبایى مى کنند، و هرگاه خشمگین مى شوند، عفو و گذشت مى کنند.
تحف العقول: ص ۴۴۵

امام حسین علیه السلام فرمودند:
خَمْسٌ مَنْ لَمْ تَکنْ فِیهِ لَمْ یکنْ فِیهِ کثِیرُ مُسْتَمْتِعٍ: اَلْعَقْلُ، وَ الدّینُ وَ الاَدَبُ، وَ الْحَیاءُ وَ حُسْنُ الْخُلْقِ.
پنج چیز است که در هرکسى نباشد، خیر زیادى در او نیست: عقل، دین، ادب، حیا و خوش‏خویى.
حیاة الامام الحسین علیه السلام، ج ۱، ص۱۸۱

امام حسین علیه السلام فرمودند:
مَنْ قَبِلَ عَطَاءَک، فَقَدْ اَعَانَک عَلَى الْکرَمِ.
آن‏ کس که هدیه تو را بپذیرد، تو را در بزرگوارى کمک کرده است.
بحار الانوار: ج ۶۸، ص ۳۵۷

امام حسین علیه السلام فرمودند:
إِنّ الْکریمَ إِذَا تَکلّمَ بِکلاَمٍ، ینْبَغِى اَنْ یصَدّقَهُ بِالْفِعْلِ.
بزرگوار کسى است، که گفتارش با عملش یکى باشد.
مستدرک الوسایل: ج ۷، ص ۱۹۳

امام حسین علیه السلام فرمودند:
إِنّ اَعْفَى النّاسِ مَنْ عَفَا عَنْ قُدْرَةٍ.
باگذشت‏ ترین مردم کسى است که با وجود قدرت، گذشت کند.
بحار الانوار: ج ۷۵، ص ۱۲۱

امام حسین علیه السلام فرمودند:
اَلْخُلْقُ الْحَسَنُ عِبَادَةٌ وَ الصّمْتُ زَینٌ.
خوش‏خویى، عبادت است و سکوت، زینت.
تاریخ الیعقوبى: ج ۲، ص۲۶۴

امام علی علیه‌ السلام فرمودند:
مَن حَسُنَت نِیَّتُهُ کَثُرَت مَثوبَتُهُ، وطابَت عیشَتُهُ، ووَجَبَت مَوَدَّتُهُ.
هر کس نیّتش نیکو باشد، پاداشش فراوان و زندگی ‌‏اش خوش مى‌شود و دوست داشتنش [بر دیگران‏] لازم مى‌آید.
غررالحکم: ح ٩٠٩٤

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
أفاضِلُکُم أحسَنُکُم أخلاقا، المُوَطَّؤونَ أکنافا، الَّذینَ یَألَفونَ ویُؤلَفونَ وتوطَأُ رِحالُهُم.
برترین هاى شما، کسانى هستند که خوش اخلاق‌ ترند، نرم خو و بى آزارند، با مردم الفت مى گیرند و مردم با آنها الفت مى پذیرند، و خانه هایشان [براى دیدار یا میهمانى و یا رفع مشکلات و حوائج] پر رفت و آمد است.
الکافی: ج ٢ ص ١٠٢

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
ثَلاثَةٌ مِن حَقائقِ الإیمانِ: الإنفاقُ مِن الإقتارِ، و إنصافُکَ النّاسَ مِن نَفسِکَ، و بَذلُ العِلمِ لِلمُتَعلِّمِ.
سه چیز از حقیقت هاى ایمان است: انفاق کردن در حال تنگدستى، انصاف به خرج دادن با مردم و دانش بخشى به طالب دانش.
بحار الانوار: ج ۷۲، ص ۲۷ ؛ وسایل الشیعه، ج ۹، ص ۴۳۰

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
ثلاثٌ مِن أبوابِ‌البِرِّ: سَخاءُ النَّفْسِ، وطِیبُ الکلامِ، والصَّبرُ على الأذى.
سه چیز از درهاى نیکوکارى است: سخاوتمندى دل، گفتار نیکو و شکیبایى در برابر آزار و اذیت.
میزان الحکمه: 1/ 476 ؛ تحف العقول: 14

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
انَّ أسْرَعَ الخیرِ ثواباً البِرُّ، وانَّ أسْرَعَ الشَّرِّ عِقاباً البَغْىُ.
پاداش نیکوکارى، زودتر از هر کارِ خوبِ دیگرى مى‌رسد و کیفر ستم و تجاوز، زودتر از هر کارِ بدِ دیگرى گریبان مى‌گیرد.
میزان الحکمه: 1/ 474 ؛ الخصال: 110

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
لا یزیدُ فى العُمرِ الّا البِرُّ.
تنها نیکوکارى بر طول عمر مى افزاید.
میزان الحکمه: 1/ 474 ؛ بحارالانوار: 77/ 166

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
أحْسِنْ الى مَن أساءَ الَیک.
به کسى که در حقّ تو بدى کرده است، خوبى کن.
میزان الحکمه: 3/ 1204 ؛ کنزالفواید: 2/ 31

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
جُبِلَتِ القُلوبُ على حُبِّ مَن أحسَنَ الَیها، وبُغْضِ مَن أساءَ الَیها.
دل‌ها بر محبّت کسى که به آنها خوبى کند سرشته شده است و نیز بر دشمنى و نفرت از کسى که به آنها بدى روا دارد.
میزان الحکمه: 3/ 1204 ؛ تحف العقول: 37

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
لا تُحَقِّرَنَّ شَیئاً مِنَ‌المَعروفِ، ولَو أن تَلقى أخاک ووَجهُک مَبسوطٌ الَیهِ.
هیچ کار خوبى را دست کم نگیر، اگر چه (کارى) مانند برخورد گشاده‌رویانه با برادرت باشد.
میزان الحکمه: 8/ 3692 ؛ کنزالفوائد: 1/ 212

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
یابنَ مَسعودٍ، أکثِرْ مِن الصّالِحاتِ والبِرِّ ؛ فانّ الُمحسِنَ والمُسِى‌ءَ یندَمانِ، یقولُ الُمحسِنُ: یا لَیتَنى ازدَدتُ مِن الحَسَناتِ! ویقولُ المُسِى‌ءُ: قَصَّرتُ‌.
اى پسر مسعود، کارهاى شایسته و نیک بسیار به جاى آر ؛ زیرا نیکوکار و بدکار هر دو پشیمان مى‌شوند. نیکوکار مى‌گوید: کاش خوبى‌هاى بیشترى انجام مى‌دادم و بدکار مى‌گوید: کوتاهى کردم.
میزان الحکمه: 13/ 6388 ؛ مکارم الاخلاق: 2/ 353

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
شَرُّ المَآکلِ أکلُ مالِ‌الیتیمِ ظُلماً.
بدترین خوراک‌ها، خوردن ستمکارانه مال یتیم است.
میزان الحکمه: 14/ 7162 ؛ امالى صدوق: 395

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
لِرجُلٍ یشکو قَسوَةَ قَلبِهِ-: أتُحِبُّ أن یلینَ قَلبُک، وتُدرِک حاجَتَک؟: ارحَمِ الیتیمَ وامسَحْ رأسَهُ، وأطعِمْهُ مِن طَعامِک، یلِنْ قَلبُک وتُدرِک حاجَتَک.
به مردى ‌که از سنگدلى خود شکایت مى‌کرد، فرمودند: آیا دوست دارى نرم دل شوى و به خواسته‌ات برسى؟ به یتیم مهربانى کن و دست محبّت بر سر او بکش و از غذایت به او بخوران، در این صورت دلت نرم مى‌شود و به خواسته‌ات مى‌رسى.
میزان الحکمه: 14/ 7162 ؛ الترغیب والترهیب: 3/ 349

حدیث

احادیث

حدیث معتبر

احادیث معتبر

بانک احادیث