اصلاح جامعه
پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:

خدايا حمد و ستايش مخصوص توست، معبودى جز تو نيست. در كتابت(قرآن) فرمودى «خداوند نعمتى را كه به ملتى داده است، تغيير نمى دهد مگر اين كه خودشان تغيير روش دهند» پس من به تو ايمان آوردم و تو را تصديق نمودم، خدايا اگر تو كسى را حفظ نكنى، چه كسى توان آن دارد كه با نيرو و توان خود نعمت هاى در اختيار خود را حفظ نمايد و از تغيير يافتن آن جلوگيرى كند. پس خداوندا به كرمت رشته در امان ماندن مرا برقرار كن تا من زمينه اطاعتى را كه در وجودم از تو دارم، تغيير ندهم، وگرنه هر چه نعمت در پيش من دارى، تغيير خواهد يافت. پس حمد و ستايش مخصوص توست اى خدايى كه هميشه زنده و پايدارى.
جمال الاسبوع، ص 73.
پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:

چون پس از من زنا رايج شود، مرگ ناگهانى زياد مى شود و چون كم فروشى كنند، خداوند آنان را به قحطى و كمبود مبتلا مى گرداند و چون زكات ندهند، زمين بركات خود، مانند غلات و ميوه ها و معادن را از آنان دريغ مى دارد و چون در قضاوت ستم نمايند، بر ظلم و تجاوز يكديگر را يارى كنند و چون عهدها را بشكنند، خداوند دشمنشان را بر آنان مسلّط كند و چون قطع رحم كنند، ثروت در دست اشرار افتد و هنگامى كه امر به معروف و نهى از منكر ننمايند و از نيكان از اهل بيت من پيروى نكنند،خداوند اشرارشان را برآنان مسلّط كند و نيكانشان دعا كنندولى مستجاب نشوند .
تحف العقول، ص 51.
امام رضا علیه السّلام فرمودند:
... الجُمُعَةُ مَشْهَدٌ عامٌ فَاَرادَ اَنْ يَكونَ لِلاِْمامِ سَبَبٌ اِلى مَوعِظَتِهِمْ وَ تَرغيبِهِم فِى الطّاعَةِ وَ تَرهيبِهِم مِنَ الْمَعْصيَةِ وَ فِعْلِهِمْ وَ تَوفيقِهِمْ عَلى ما اَرادوا مِنْ مَصْلَحَةِ دينِهِمْ وَ دُنْياهُم وَ يُخْبِرَهُمْ بِما وَرَدَ عَلَيْهِمْ مِنَ الآْفاتِ و مِنَ الاَْحْوالِ الَّتى لَهُم فيهَا الْمَضَرَّةُ وَ الْمَنْفَعَةُ ؛
جمعه روز اجتماع عموم مردم است. خداوند خواست تا امام از رهگذر خطبه نماز جمعه، آنان را موعظه كند و به اطاعت تشويقشان نمايد و از معصيت و ارتكاب آن بر حذرشان دارد و آنان را بر آنچه در جهت مصلحت دين و دنياى خويش اراده كرده اند موفّق سازد و از زيان هايى كه ديده اند و حالاتى كه براى آنان زيان آور يا سودآور است، با خبر كند.
علل الشرايع، ج 1، ص 265، ح 9 .
امام باقر علیه السّلام فرمودند:
... اِنَّ الاَْمْرَ بِالْمَعْروفِ وَ النَّهْىَ عَنِ الْمُنـكَرِ سَبيلُ الاَْنْبياءِ وَ مِنْهاجُ الصُّلَحاءِ ، فَريضَةٌ عَظيمَةٌ بِها تُقامُ الْفَرائِضُ ، وَ تَاْمَنُ الْمَذاهِبُ وَ تَحِلُّ الْمَكاسِبُ ، وَ تُرَدُّ الْمَظالِمُ وَ تَعْمُرُ الاَْرْضُ ، وَ ينْتَصِفُ مِنَ الاَْعداءِ وَ يَسْتَقيمُ الاَْمْرُ... ؛
امر به معروف و نهى از منكر راه و روش پيامبران و شيوه صالحان است و واجب بزرگى است كه واجبات ديگر با آن بر پا مى شوند، راه ها امن مى گردد و درآمدها حلال مى شود و حقوق پايمال شده، به صاحبانش برمى گردد، زمين آباد مى شود و(بدون ظلم) حق از دشمنان گرفته مى شود و كارها سامان مى پذيرد.
كافى، ج 5 ، ص 56، ح 1.
امام سجاد علیه السّلام فرمودند:
اَلذُّنوبُ الَّتى تُغَـيِّرُ النِّعَمَ: اَ لْبَغْىُ عَلَى النّاسِ وَ الزَّوالُ عَنِ الْعادَةِ فِى الْخَيْرِ وَ اِصْطِناعِ الْمَعْروفِ وَ كُفْرانِ النِّعَمِ وَ تَرْكِ الشُّكْرِ قالَ اللّه ُ عَزَّوَجَلَّ: «اِنَّ اللّه َ لا يُغَيِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتّى يُغَيِّروا ما بِاَ نْفُسِهِمْ...»؛
گناهانى كه باعث تغيير نعمت ها مى شوند، عبارت اند از: تجاوز به مردم، ترك نمودن عادت هاى كار خير و خوب و كفران نعمت و ترك شكر، زيرا خداوند عزّوجلّ مى فرمايد: «خداوند سرنوشت هيچ ملتى را تغيير نمى دهد، مگر اين كه خودشان تغيير روش دهند... ».
معانى الاخبار، ص 270.
امام صادق علیه السّلام فرمودند:
اُنـْظُرْ ما بَلَغَ بِهِ عَلىٌّ عليه السلام عِنْدَ رَسولِ اللّه ِ صلى الله عليه و آله فَالْزَمْهُ فَاِنَّ عَليّا عليه السلام اِنَّما بَلَغَ ما بَلَغَ بِهِ عِنْدَ رَسولِ اللّه ِ صلى الله عليه و آله بِصِدْقِ الْحَديثِ وَ اَداءِ الاَْمانَةِ؛
ببين على عليه السلام با چه چيز آن مَقام را نزد پيامبر خدا صلى الله عليه و آله پيدا كرد، همان را پيروى كن. در حقيقت على عليه السلام آن مَقام را نزد پيامبر خدا صلى الله عليه و آله با راستگويى و امانتدارى بدست آورد.
كافى ، ج 2، ص 104، ح 5 .
امام صادق علیه السّلام فرمودند:
اَمّا الْعِلَّةُ فِى الصِّيامِ لِيَسْتَوِىَ بِهِ الْغَنىُّ وَ الْفَقيرُ و ذلِكَ لاَِنَّ الْغَنىَّ لَم يَكُنْ لِيَجِدَ مَسَّ الْجوعِ فَيَرْحَمَ الْفَقيرَ لاَِنَّ الْغَنىُّ كُلَّما اَرادَ شَيئا قَدَرَ عَلَيْهِ فَاَرادَ اللّه ُ عَزَّوَجَلَّ اَن يُسَوّى بَينَ خَلقِهِ و اَن يُذيقَ الغَنىَّ مَسَّ الجوعِ وَ الاَ لَمِ لِيَرِقَّ عَلَى الضَّعيفِ و يَرحَمَ الجائِعَ ؛
علت روزه گرفتن آن است كه به سبب آن، ثروتمند و فقير برابر شوند، زيرا ثروتمند گرسنگى را احساس نكرده، تا به فقير رحم كند، هرگاه هم چيزى را بخواهد مى تواند فراهم كند. پس خداوند خواست ميان بندگانش برابرى ايجاد كند و توانمند مزه گرسنگى و درد را بچشد تا بر ناتوان مهر بورزد و بر گرسنه ترحم كند .
بحارالأنوار، ج 96، ص 371، ح 53.
امام على علیه السّلام فرمودند:
وَ اَيْمُ اللَّهِ مَا كانَ قَوْمٌ قَطُّ فى غَضِّ نِعْمَةٍ مِنْ عَيْشٍ فَزالَ عَنْهُمْ اِلاَّ بِذُنُوبٍ اِجْتَرَحوهَا، لاَِنَّ اللّهَ لَيْسَ بِظَّلامٍ لِلْعَبيدِ. وَ لَوْ اَنَّ النّاسَ حينَ تَنْزِلُ بِهِمُ النِّقَمُ وَ تَزولُ عَنْهُمُ النِّعَمُ فَزِعُوا اِلى رَبِّهِمْ بِصِدْقٍ مِنْ نيّاتِهِمْ وَ وَلَهٍ مِنْ قُلوبِهِمْ لَرَدَّ عَلَيْهِمْ كُلَّ شَارِدٍ وَ اَصْلَحَ لَهُمْ كُلَّ فَاسِدٍ؛
به خدا سوگند، هرگز ملتى در زندگىِ مرفّه و پر نعمتى نبوده اند و نعمت و رفاه از آنان زائل نشده است، مگر به سبب گناهانى كه مرتكب شده اند، چرا كه خداوند به بندگانش ظلم نمى كند. اگر مردم به هنگامى كه بلاها و سختى ها بر آنان فرود مى آمد و نعمت ها از دستشان مى رفت، با نيت هاى خوب و دلى مشتاق به پروردگارشان پناه مى بردند، بى گمان هر از دست رفته اى به آنان باز مى گشت و هر فاسدى اصلاح مى شد.
نهج البلاغه، از خطبه 178 .
پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
إِذا كانَ اُمَراؤُكُمْ خيارَكُمْ وَ اَغْنياؤُكُمْ سُمَحاءَكُمْ وَ امركُمْ شورى بَيْنَـكُمْ فَظَهْرُ الاَْرْضِ خَيْرٌ لَكُمْ مِنْ بَطْنِها وَ اِذا كانَ اُمَراؤُكُمْ شِرارَكُمْ وَ اَغْنياؤُكُمْ بُخَلاءَكُمْ وَ اُمورُكُمْ اِلى نِساءِكُمْ فَبَطْنُ الاَْرْضِ خَيْرٌ لَكُمْ مِنْ ظَهْرِها؛
هرگاه حاكمانتان نيكان شما باشند و ثروتمندانتان بخشندگان شما و كارها ميان شما با مشورت باشد، روى زمين از درون آن براى شما بهتر است و هرگاه حاكمانتان اشرار شما و ثروتمندان شما بخيلان باشند و كارهاى شما به دست زنان افتد، درون زمين براى شما بهتر از روى زمين است.
تحف العقول، ص 36 .
پيامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
اَنـْصِفِ النّاسَ مِنْ نَفْسِكَ وَ انْصَحِ الأُْمَّةَ وَ اَرْحَمْهُمْ فَاِذا كُنْتَ كَذلِكَ وَ غَضِبَ اللّه ُ عَلى أَهْلِ بَلْدَةٍ اَنـْتَ فيها وَ اَرادَ اَنْ يُنْزِلَ عَلَيْهِمُ الْعَذابَ نَظَرَ اِلَيْكَ فَرَحِمَهُمْ بِكَ يَقولُ اللّه ُ تَعالى: «وَ ما كانَ رَبُّكَ لِيُهْلِكَ الْقُرى بِظُلْمٍ وَ أَهْلُها مُصْلِحونَ»؛
با مردم منصفانه رفتار كن و خيرخواه و مهربان آنان باش؛ زيرا اگر چنين بودى و خداوند بر مردم آباديى كه تو در آن به سر مى برى خشم گرفت و خواست بر آنان عذاب فرو فرستد، به تو نگاه مى كند و به خاطر تو به آنان رحم مى كند. خداى متعال مى فرمايد «و پروردگار تو هرگز بر آن نبوده كه شهرهايى را كه مردمش درستكارند، به ستمى هلاك كند».
مكارم الاخلاق، ص 457.