راسخون - یار همیشه همراه : بردبارى و خشم

پیامبر اکرم صلی اللّه علیه و آله فرمودند:
اَلا اِنَّ خَيرَ الرِّجالِ مَن كانَ بَطى ءَ الغَضَبِ سَريعَ الرِّضا؛
بدانيد كه بهترين انسان ها كسانى هستند كه دير به خشم آيند و زود راضى شوند.
ميزان الحکمة ج 4 ، ص 1610.

امام على علیه السّلام فرمودند:
اَلْحِلْمُ نورٌ جَوهَرُهُ الْعَقْلُ؛
بردبارى نورى است كه جوهره آن عقل است.
غررالحكم، ج 1، ص 311، ح 1185.

امام على علیه السّلام فرمودند:
اَوَّلُ عِوَضِ الْحَليمِ مِنْ حِلْمِهِ اَنَّ النّاسَ اَنْصارُهُ عَلَى الْجاهِلِ؛
اول نتيجه اى كه شخص بردبار از بردباريش مى گيرد، پشتيبانى مردم از او در برابر نادان است.
وسائل الشيعه، ج 11، ص 212.

امام على علیه السّلام فرمودند:
اِذا اَحَبَّ اللّه ُ عَبْدا زَيَّنَهُ بِالسَّكينَةِ وَالْحِلْمِ؛
هر گاه خداوند بنده اى را دوست بدارد او را با آرامش و بردبارى آراسته مى گرداند.
غررالحكم، ج 3، ص 161، ح 4099.

امام على علیه السّلام فرمودند:
اَلْحِلْمُ وَالاَناةُ تَواَمانِ، يُنْتِجُهُما عَلُوُّ الْهِمَّةِ؛
بردبارى و وقار دو همزادند كه همّت عالى آنها را به وجود مى آورد.
نهج البلاغه، حكمت 460.

امام على علیه السّلام فرمودند:
لَيْسَ الْخَيْرُ اَنْ يَكْثُرَ مالُكَ وَوَلَدُكَ، وَلكِنَّ الْخَيْرَ اَنْ يَكْثُرَ عِلْمُكَ وَ يَعْظُمَ حِلْمُكَ؛
خير آن نيست كه ثروت و فرزندانت زياد شود، بلكه خير آن است كه دانشت بسيار و بردباريت افزون گردد.
نهج البلاغه، حكمت 94.

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
ثَلاثٌ مِنْ مَكارِمِ الاَْخْلاقِ فِى الدُّنْيا وَالآخِرَةِ اَنْ تَعْفُوَ عَمَّنْ ظَلَمَكَ وَتَصِلَ مَنْ قَطَعَكَ وَ تَحْلُمَ عَمَّنْ جَهِلَ عَلَيْكَ؛
سه چيز در دنيا و آخرت از مكارم اخلاق است: از كسى كه به تو ظلم كرده درگذرى، با كسى كه با تو قطع رابطه كرده، رابطه برقرار كنى و با كسى كه با تو سبكسرى مى كند بردبارى نمايى.
نهج الفصاحه، ح 1288.

پیامبر اکرم صلی اللّه علیه و آله فرمودند:
فَأَمَّا الْحِلْمُ فَمِنْهُ رُکوبُ الْجَمیلِ، وَصُحْبَةُ الأَْبْرارِ وَرَفْعٌ مِنَ الضَّعَةِ وَرَفْعٌ مِنْ الْخَساسَةِ وَتَشَهِّى الْخَیْرِ وَتَقَرُّبُ صاحِبِهِ مِنْ مَعالِى الدَّرَجاتِ وَالْعَفْوُ وَالْمَهَلُ وَالْمَعْروفُ وَالصَّمْتُ فَهذا ما یَتَشَعَّبُ لِلْعاقِلِ بِحِلْمِهِ؛
حاصل بردبارى: آراسته شدن به خوبیها، هم نشینى با نیکان، ارجمند شدن، عزیز گشتن، رغبت به نیکى، نزدیک شدن بردبار به درجات عالى، گذشت، آرامش و تأنى، احسان و خاموشى است. اینها ثمره بردبارى عاقل است.
تحف العقول، ص16 .

امام على علیه السّلام فرمودند:
لَيْسَ الْحَليمُ مَنْ عَجَزَ فَهُجِمَ وَإِذا قَدَرَ انْتَقَمَ، إِنَّمَا الْحَليمُ مَنْ إِذا قَدَرَ عَفا وَكانَ الْحِلْمُ غالِبا عَلى كُلِّ أَمْرِهِ؛
كسى كه چون ناتوان شود هجوم برد و چون قدرت يابد انتقام گيرد بردبار نيست، بلكه بردبار كسى است كه قدرت داشته باشد اما گذشت كند و بردبارى بر تمامى امور او غالب باشد.
غررالحكم، ج 5، ص 91، ح7529 .

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
لَيْسَ بِحَليمٍ مَنْ لَمْ يُعاشِرْ بِالْمَعْرُوفِ مَنْ لابُدَّ لَهُ مِنْ مُعاشَرَتِهِ حَتّى يَجْعَلَ اللّه ُ مِنْ ذلِكَ مَخْرَجا؛
بردبار نيست آن كه با كسى كه چاره اى جز معاشرت با او ندارد به نيكى معاشرت نكند تا اين كه خداوند براى او راه نجاتى از معاشرت با وى فراهم آورد.
كنزالعمال، ج 3، ص130، ح5815 .

امام صادق علیه السّلام فرمودند:
اَلْحِلْمُ سِراجُ اللّه ِ... وَالْحِلْمُ يَدورُ عَلى خَمْسَةِ أَوْجُهٍ: أَنْ يَكونَ عَزيزا فَيَذِلَّ أَوْ يَكونَ صادِقا فَيُتَّهَمَ أَوْ يَدْعُوَ إِلَى الْحَقِّ فَيُسْتَخَفَّ بِهِ أَوْ أَنْ يُؤْذى بِلا جُرْمٍ أَوْ أَنْ يُطالِبَ بِالْحَقِّ وَيُخالِفوهُ فيهِ، فَإِنْ آتَيْتَ كُلاًّ مِنْها حَقَّهُ فَقَدْ اَصَبْتَ... ؛
بردبارى چراغ خداست... پنج چيز است كه بردبارى مى طلبد: شخص عزيز باشد و خوار شود، راستگو باشد و نسبت ناروا داده شود، به حق دعوت كند و سبكش بشمارند، بى گناه باشد و اذيت شود، حق طلبى كند و با او مخالفت كنند. اگر در هر پنج مورد، به حق رفتار كنى، بردبار هستى... .
بحار الأنوار، ج71، ص422، ح61

امام باقر علیه السّلام فرمودند:
اَلحِلمُ لِباسُ العالِمِ فَلا تَعرَینَّ مِنهُ
بردبارى لباس عالم است، پس تو خود را از آن عریان مدار.
کافى، ج 8، ص 55

امام علی علیه السّلام فرمودند:
مَن غاظَک بِقُبحِ السَّفَهِ عَلَیک، فَغِظهُ بِحُسنِ الحِلمِ عَنهُ
هر کس با زشتىِ سبکسرى تو را خشمگین کرد تو با زیبایى بردبارى او را به خشم آور.
غررالحکم، ج 5، ص333، ح 8620

امام علی علیه السّلام فرمودند:
اِحتَجِب عَنِ الغَضَبِ بِالحِلمِ، وَغُضَّ عَنِ الوَهمِ بِالفَهمِ
با بردبارى خود را از خشم پنهان کن و با فهم و دانایى از وهم و خیال چشم بپوش.
غررالحکم، ج2، ص 199، ح 2365

امام علی علیه السّلام فرمودند:
مَن حَلَمَ عَن عَدُوِّهِ ظَفِرَ بِهِ
هر کس در مقابل دشمن بردبار باشد بر او پیروز مى شود.
کنزالفوائد، ص147

امام علی علیه السّلام فرمودند:
إن لَم تَکن حَلیما فَتَحَلَّم فَإِنَّهُ قَلَّ مَن تَشَبَّهَ بِقَومٍ إِلاّ أَوشَک أَن یکونَ مِنهُم
اگر بردبار نیستى خود را بردبار جلوه ده، زیرا کمتر کسى است که خود را شبیه گروهى کند و بزودى یکى از آنان نشود.
نهج البلاغه، حکمت 207

امام علی علیه السّلام فرمودند:
اِنَّک مُقَوَّمٌ بــِاَدَبــِک، فَـزَ ینهُ بــِالحِلم
ارزش تو به ادب توست، پس آن را با بردبارى آراسته کن.
غررالحکم، ج 3، ص 57، ح 3813

امام علی علیه السّلام فرمودند:
مِن عَلامَةِ اَحَدِهِم (المُتَقینَ) اَنَّک تَرى لَهُ قُوَّةً فى دینٍ... وَحِرصا فى عِلمٍ وَعِلما فى حِلمٍ
از نشانه هاى پرهیزکاران این است که مى بینى در دین نیرومند ... در کسب دانش حریص و داراى علم همراه با بردبارى اند.
نهج البلاغه، خطبه 193

امام علی علیه السّلام فرمودند:
اَلحِلمُ غِطاءٌ ساتِرٌ وَالعَقلُ حِسامٌ قاطِعٌ، فَاستُر خَلَلَ خَلقِک بِحِلمِک وَقاتِل هَواک بِعَقلِک .
بردبارى پرده اى پوشاننده و عقل شمشیرى برنده است، پس عیبهاى اخلاقى خود را با بردبارى بپوشان و با عقلت به جنگ هوا و هوست برخیز.
نهج البلاغه، حکمت 424

امام على علیه السّلام فرمودند:
اَلحِلمُ یطفى نارَ الغَضَبِ وَالحِدَّةُ تُؤَجِّجُ إِحراقَهُ ؛
بردبارى آتش خشم را فرو می نشاند و تندى، آن را شعله ور می کند.
غررالحکم ، ح 2063

حدیث

احادیث

حدیث معتبر

احادیث معتبر

بانک احادیث