هر چه كنى، به خود كنى
پيامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
لَيْسَ مِنْ نَفْسٍ بَرَّةٍ وَ لا فاجِرَةٍ اِلاّ وَ تَلومُ نَفْسَها يَوْمَ الْقيامَةِ اِنْ عَمِلَت خَيرا كَيفَ لَم اَزِد و اِنْ عَمِلَت شَرّا قالَت: لَيتَنى كُنتُ قَصَّرْتُ أو نَفْسُ آدَمَ فَاِنَّها لم تَزَل تَتَلَوَّمُ عَلى ما خَرَجَت بِهِ مِنَ الجَنَّةِ؛
هيچ نيكوكار و بدكارى نيست، مگر اين كه در روز قيامت، خودش را سرزنش مى كند. اگر خيرى انجام داده باشد، مى گويد: چرا به آن نيفزودم و اگر شرّى مرتكب شده باشد، مى گويد: اى كاش مرتكب نمى شدم، همچون آدم عليه السلام كه خود را همواره به خاطر كارى كه باعث بيرون شدنش از بهشت شد، سرزنش مى كند.
بحارالأنوار، ج 7، ص 29.
پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
اَلا اُخْبِرُكُمْ بِشَىْ ءٍ اِنْ اَنـْتُمْ فَعَلْتُموهُ تَباعَدَ الشَّيْطانُ مِنْـكُمْ كَما تَباعَدَ الْمَشْرِقُ مِنَ الْمَغْرِبِ؟ قالوا: بَلى، قالَ: اَلصَّوْمُ يُسَوِّدُ وَجْهَهُ وَ الصَّدَقَةُ تَـكْسِرُ ظَهْرَهُ وَ الْحُبُّ فِى اللّه ِ وَ الْمُوازَرَةُ عَلَى الْعَمَلِ الصّالِحِ يَقْطَعانِ دابِرَهُ وَ الاِْسْتِغْفارُ يَقْطَعُ وَ تينَهُ ؛
آيا شما را از چيزى خبر ندهم كه اگر به آن عمل كنيد، شيطان از شما دور شود، چندان كه مشرق از مغرب دور است؟ عرض كردند: چرا. فرمودند: روزه روى شيطان را سياه مى كند، صدقه پشت او را مى شكند، دوست داشتن براى خدا و هم يارى در كار نيك، ريشه او را مى كند و استغفار شاهرگش را مى زند.
امالى صدوق، ص 117 .
امام صادق علیه السّلام فرمودند:
اِنَّ اللّه َ تَبارَكَ وَ تَعالى لَمْ يَخْلُقْ خَلْقَهُ عَبَثا وَ لَمْ يَتْرُكْهُمْ سُدىً بَلْ خَلَقَهُمْ لاِِظْهارِ قُدْرَتِهِ وَ لِيُكَـلِّـفَهُمْ طاعَتَهُ فَيَستَوجِبوا بِذلِكَ رِضْوانَهُ و ما خَلَقَهُمْ لِيَجْلِبَ مِنْهُمْ مَنفَعَةً و لا لِيَدْفَعَ بِهِمْ مَضَرَّةً بَل خَلَقَهُم لِيَنْفَعَهُم و يوصِلُهُمْ اِلى نَعيمٍ؛
خداوند تبارك و تعالى آفريدگانش را بيهوده نيافريده و آنها را رها نكرده است. بلكه آنها را براى آشكار ساختن تواناييش آفريده و به فرمانبريش مكلفشان نموده است تا با آن، خشنودى خود را نصيب آنان كند. نيز آنها را نيافريده تا از آنها سودى ببرد و نه ضررى را برطرف سازد، بلكه آنها را آفريده تا سودى به آنان برساند و به نعمت برساندشان.
نورالثقلين، ج 3 ، ص 566، ح 166.
پيامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
فى تَفْسير آيَةِ «مَنْ عَمِلَ صالِحا مِنْ ذَكَرٍ اَوْ اُنْثى وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فلَنُحيَينَّهُ حَياةً طَيِّبَةً وَ لَنَجْزيَنَّهُمْ اَجْرَهُمْ بِاَحْسَنِ ما كانوا يَعْمَلونَ»اَلْقَناعَةُ وَ الرِّضا بِما قَسَمَ اللّه ُ؛
پيامبر صلى الله عليه و آله در تفسير آيه «هر مؤمنى مرد يا زن كار نيكى انجام دهد، قطعا او را با زندگى پاكيزه اى، حيات مى بخشيم و مسلما به آنان بهتر از آنچه انجام داده اند پاداش خواهيم داد» می فرمایند:زندگى پاك، يعنى قناعت و رضايت به آنچه خداوند مقدّر نموده است.
مجمع البيان، ج 6 ، ص 198.
پيامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
مَنْ نَفَّسَ مِنْ مُسْلِمٍ كُرْبَةً مِنْ كُرَبِ الدُّنْيا نَفَّسَ اللّه ُ عَنْهُ كُرْبَةً مِنْ كُرَبِ يَوْمِ الْقيامَةِ وَ مَنْ يَسَّرَ عَلى مُعْسِرٍ يَسَّرَ اللّه ُ عَلَيْهِ فِى الدُّنْيا وَ الآْخِرَةِ وَ مَنْ سَتَرَ عَلى مُسْلِمٍ سَتَرَ اللّه ُ عَلَيْهِ فِى الدُّنْيا وَ الآْخِرَةِ؛
هر كس غمى از غم هاى دنيا را از مسلمانى برطرف نمايد، خداوند غمى از غم هاى روز قيامت را از او برطرف كند و هر كس بر شخص تنگدستى آسان بگيرد، خداوند در دنيا و آخرت بر او آسان گيرد و هر كس راز مسلمانى را بپوشاند، خداوند در دنيا و آخرت راز پوش وى شود.
نهج الفصاحه، ح 2756.