اعتکاف و آداب آن
امام صادق علیه السّلام فرمودند:
عَلَي العَاقِلِ... أن يکونَ لَهُ ساعاتٌ: ساعَهٌ يُناجِي فيها رَبَّهُ عزّ و جلّ وَ ساعَهٌ يُحاسِبُ نَفسَهُ وَ ساعَهٌ يَتَفَکَّرُ فيما صَنَعَ الله عَزَّ وجلَّ اليه و ساعَهٌ يَخلُو فيها بِحَظِّ نَفسِهِ مِنَ الحَلال؛
بر خردمند لازم است (در زندگي) چند برنامه داشته باشد: 1- برنامه اي براي مناجات با خدا 2- برنامه اي براي محاسبه نفس 3- برنامه اي براي تفکر در آفريده هاي خدا 4- و برنامه اي براي تفريح و بهره مندي از امور حلال.
الخصال/ ج 2/ ص 525
امام حسن علیه‏ السلام
ابن مهران گويد: با امام حسن علیه السّلام در مسجد و در حال اعتکاف نشسته بوديم. مردي خدمت آن حضرت آمد و گفت: اي فرزند پيامبر خدا! فلان شخص مالي از من طلب دارد و مي خواهد مرا به سبب عدم پرداخت آن زنداني کند. امام حسن علیه السّلام فرمودند:
سوگند به خدا! مالي ندارم تا بدهي تو را بپردازم. آن شخص گفت: پس با طلبکارم صحبت کنيد (تا مهلت دهد). امام آماده ي حرکت شدند. عرض کردم: اي فرزند رسول خدا! آيا فراموش کرده ايد که در حال اعتکاف به سر مي بريد؟ (و نبايد از مسجد خارج شويد؟) حضرت فرمودند: فراموش نکرده ام بلکه شنيده ام از پدرم که از جدّم رسول الله (صلی الله علیه و آله) روايت مي کرد: هر کس براي برآورده شدن حاجت برادر مسلمانش تلاش کند، گويا نه هزار سال روزها را روزه گرفته و شب ها را به عبادت سپري کرده است.
الفقيه/ ج 2/ ص 189
پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
يا اباذَرٍّ: إن الله تعالي يُعطيکَ ما دُمتَ جالِساً في المَسجِدِ بِکُلِّ نَفسٍ تَنَفَّستَ دَرَجَهً في الجَنَّه وَ تُصَلّي عليک الملائکهُ وَ تُکتَبُ لَکَ بِکُلِّ نَفسٍ تَنَفَّستَ فيه عَشرُ حسَناتٍ وَ تُمحَي عنکَ عَشرُ سَيئاتٍ؛
اي اباذر! تا زماني که در مسجد نشسته اي خداي تعالي به تعداد هر نفسي که مي کشي، يک درجه در بهشت به تو مي دهد و فرشتگان بر تو درود مي فرستند و براي هر نفسي که در مسجد مي کشي، ده حسنه برايت نوشته مي شود و ده گناه از تو پاک مي شود.»
بحارالانوار/ ج 74/ ص 86
پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
لا يَرجِعُ صاحِبُ المسجِدِ بِأقَلَّ مِن إحدَي ثلاثٍ: إمّا دعاءٌ يَدعُو بِهِ يُدخِلُهُ الله بِهِ الجَنَّه وَ إمّا دُعاءٌ يَدعُو بِهِ لِيَصرِفَ اللهُ بِهِ عَنهُ بلاءَ الدُّنيا وَ إما أخٌ يَستَفيدُهُ فِي الله عزَّ و جلّ؛
ملازم مسجد دست کم با يکي از اين سه (منفعت) به خانه اش بر مي گردد: يا دعايي مي نمايد و خداوند او را به بهشت مي برد، يا دعايي مي نمايد و به سبب آن خداوند بلائي دنيايي را از او بر مي گرداند و يا برادري سودمند را نصيب او مي نمايد.
الأمالي للطوسي/ ص 46
پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
الخَلقُ عِيالُ الله تعالي - فَأحَبُّ الخَلقِ إلَي الله مَن نَفَعَ عِيالَ الله- أو أدخَلَ عَلي أهلِ بيتٍ سروراً وَ مَشيٌ مَعَ أخٍ مُسلِمٍ في حاجَتَهِ أحَبُّ إلَي اللهِ تعالي مِنِ اعتِکافِ شَهرَينِ فِي المَسجِد الحَرام؛
همه ي خلق عيال (خانواده و نيازمند) خدا هستند، پس محبوب ترين خلق به درگاه خدا کسي است که به عيال خدا سودي رساند يا خانواده اي را خوشحال کند يا در پي برآوردن حاجت برادر مسلمانش باشد که اين نزد خدا از اعتکاف دو ماه در مسجدالحرام محبوب تر است.
بحارالانوار/ ج 71/ ص 316