طراوت تلاوت
نويسنده:حسین خنیفر
منبع:مجله پرسمان
منبع:مجله پرسمان
قرآن كتابى است كه در كمتر از ربع قرن قبايل پراكنده و صحرانشين و در بند مثلث شراب و شهوت و شمشير را به تعيين كنندهترين مردان سرنوشت جهان تبديل مىكند و در كمتر از يك قرن فرهنگى نو و انقلابى در تمدن بشرى مىآفريند. قرآن كتابى است كه با نام «خدا» آغاز مىشود و با نام «مردم» پايان مىيابد. آغاز آن نام خدا و بسم الله است و آخرين كلمهاش «ناس». در اين كتاب آسمانى نام بيش از 70 سوره از مسائل انسانى گرفته شده است و بيش از 30 سوره به مسائل مادى مىپردازد. قرآن كتاب زندگى است و داروخانه تمام دردهاى انسان حضرت اميرالمؤمنين على(ع) مىفرمايد:«اِسْتَشْفوا بنوره؛ بانور قرآنى خود را شفا دهيد.»
گلادستون، نخست وزير يهودى مسلك دستگاه استعمار انگليس، خشمگينانه به اهميت قرآن در بين مسلمانان اشاره مىكند و در حالى كه قرآن را بر تريبون مجلس انگليس مىكوبد، مىگويد: «تا اين كتاب در ميان مسلمانان باشد، امنيت و اطاعت سرزمينهاى مسلمان نشين در برابر استعمار انگليس محال است.»
هجويرى در كشف المحجوب مىنويسد: «طبع از خواندن آن ملول نگردد.» يكى از جنبههاى قرآن طراوت هميشگى است. آيات الاهى به گونهاى است كه انسان در تلاوت آن احساس خستگى نمىكند.
بارتلمى سنت هيلر فرانسوى مىنويسد: «زيبايى ظاهرى و باطنى وعظمت معنوى قرآن كريم و انسجام الفاظ آن بيانگر تازگى افكار آن براى همه زمانهاست.» جرينه فرانسوى نيز مىگويد:«در قرآن كريم هيچ چيزى از طبيعيات، بهداشت، طب و قوانين اجتماعى فروگذارى نشده، لذا مسلمان شدم.»
زيبايى ظاهرى وعمق معانى اين كتاب مقدس سبب شده است دانشمندان و اديبان جهان آن را بستايند و مردم را به مطالعه آن فراخوانند؛ براى نمونه، ياد كرد بخشى از گفتار دانشوران فرهيخته سودمند مىنمايد:
دانشمند بنام انگليسى كوسين دپرسوال: «زيبايى و حيرت قرآن مثال زدنى است.»
لومانس دانشمند امريكايى:«اول شراره زيبا و با طراوت كه نور از قرآن كريم مىباراند و نور تابش مىكند بسم الله الرحمن الرحيم است. كه دنيايى از معنا است.»
مونتگمرى انگليسى: «قرآن وقتى تلاوت مىشود گويى از قلب بيرون مىآيد و سپس به قلب نفوذ مىكند.»
دانشمند فرانسوى ربوا:«قرآن منطق و زيبايى دارد، به زور به كسى تحميل نمىشود بلكه لطيف است و در مقام اقناع به نيروى منطق مجهز است.»
دانشمند انگليسى سرويليام موئيس: «قرآن كريم آكنده از دلايل منطقى، علمى، قضايى، حقوقى، مدنى و مهمتر از همه لطافت است. كه در كتب آسمانى بى نظير است»
دانشمند ايتاليايى مايل آنجلو:«قرآن با طراوت و منطق است و برخلاف تعاليم مسيحيت، قرآن انسان را موجودى شريف و با شخصيت مىداند نه موجودى كثيف و ذاتاً آلوده.»
نويسنده بلند آوازه روسيه تولستوى:«هر كسى بخواهد سادگى پيام الاهى بى پيرايگى اسلام و عظمت كلام و طراوت سخن را در يابد، قرآن بخواند.»
دانشمند اسكاتلندى توماس كارلايل: «قرآن تنها كتاب بليغ همه اعصار است.»
اديب اسكاتلندى راكستون: «ساليان دراز در جست و جوى حقيقت بودم، آن را در اسلام و قرآن يافتم.»
دانشمند وخاورشناس شهير آلمانى تئودور نولدكه: «قرآن بامنطق علمى و روش اطمينان بخش و قانع كنندهاى كه دارد دلهاى شنوندگان خود را به سوى خويش توجه داده است.«
دانشمندفرانسوى سديو: «در قرآن كه اوج زيبايى سخنها است، چيزى از مقررات اجتماعى فروگذارى نشده است.»
رياضى دان، شاعر و نويسنده بلند آوازه آلمانى يوهان ولفگانگ فون گوته: «قرآن اثرى است سترگ كه به واسطه سنگينى عبادات آن در آغاز خواننده را مخير و سپس مفتون جاذبه خود مىكند و بالاخره انسان بىاختيار مجذوب زيبايىهاى بىپايان آن مىگردد.»
محقق امريكايى ويل دورانت: «در قرآن قانون و اخلاق و بسيارى از اصول و مبانى يك سان آمده است. در قرآن اگر از دين صحبت مىكند، از دنيا چشم نمىپوشد.»
فيزيكدان شهير قرن بيستم آلبرت اينشتين: «قرآن كتاب جبر يا هندسه يا حساب نيست، بلكه مجموعهاى از قوانين است كه بشر را به راه راست، راهى كه بزرگترين فلاسفه دنيا از تعريف و تعيين آن عاجزند، هدايت مىكنند.»
خاورشناس مشهور آلمانى ژوزف هوردوويچ: «قرآن عامل بسيار شگرفى در بالا بردن فكر مسلمانان بود و باعث شد آنان به تحقيقات علمى و پديد آوردن انديشه پيش از ما غربيان حركت كنند.»
دانشور اسكاتلندى رابرتسون: «قرآن مقدس در مسائلى همچون دورويى، كينه، تكبر، غرور، بى عدالتى و غيره بسيار سختگير و در مورد صفات نيك مانند صبر، حقشناسى صداقت، جديت و... بسيار مُصرّ و جدى است و خواندن آن بسيار دلنشين و داراى جذبهاى فرا زمينى است.»
اديب، شاعر و منتقد مشهور انگليسى كرنيكو: «قرآن برادر كوچكى دارد به نام نهج البلاغه، آيا براى كسى امكان دارد كه مانند آن بياورد تا ما را مجال گفت و گو در امكان آوردن بلاغتى نظير بلاغت قرآن كريم باشد.»
ناگفته پيداست درك جذابيت قرآن به دانشمندان اختصاص ندارد. مردم عادى نيز در حد خويش زيبايى و جاذبه اين كتاب مقدس را درك مىكنند. استاد امين ريحانى در نامهاى به علامه شيخ حسين كاشف الغطاء مىنويسد: «شما مىگوييد قرآن اعجازگر است؛ و اين صحيح است. بنده در لندن و نيويورك اقامت داشتم، خصوصاً درلندن، در ميدانچهاى خانه گرفته بودم كه از چهار طرف تا چندين طبقه خانهها به صورت استوانهاى روبه روى هم بودند و من صبحها كه شلوغ بود، به قرآن پناه مىآوردم و تلاوت مىكردم؛ و خداوند صوت حزين و دلنشينى به من داده بود و آيات الاهى را در آن ديار با صداى آهنگين مىخواندم و پنجره اتاقم در طبقهاى از طبقات به بيرون باز بود. همسايگانم در آن ميدانچه و منازل اطراف از نغمه دلرباى قرآن از خود بى خود شده و عقل از سرشان به در مىرود. لذا بعد از چند روز متوجه شدم، هنگام تلاوت با طراوت آيات الاهى، سكوتى عجيب در اطرافم روى مىدهد. روزى وسط تلاوت خويش به كنار پنجره آمدم و به بيرون نگريستم، مشاهده كردم كه اغلب مردها و زنها دم پنجره و يا خم شده به بيرون هستند و با تأمل و سكوت به تلاوت من گوش مىكردند.»
جالب است بدانيم كه تقارنهاى زيبايى در قرآن موجود است؛ براى مثال:
گلادستون، نخست وزير يهودى مسلك دستگاه استعمار انگليس، خشمگينانه به اهميت قرآن در بين مسلمانان اشاره مىكند و در حالى كه قرآن را بر تريبون مجلس انگليس مىكوبد، مىگويد: «تا اين كتاب در ميان مسلمانان باشد، امنيت و اطاعت سرزمينهاى مسلمان نشين در برابر استعمار انگليس محال است.»
هجويرى در كشف المحجوب مىنويسد: «طبع از خواندن آن ملول نگردد.» يكى از جنبههاى قرآن طراوت هميشگى است. آيات الاهى به گونهاى است كه انسان در تلاوت آن احساس خستگى نمىكند.
بارتلمى سنت هيلر فرانسوى مىنويسد: «زيبايى ظاهرى و باطنى وعظمت معنوى قرآن كريم و انسجام الفاظ آن بيانگر تازگى افكار آن براى همه زمانهاست.» جرينه فرانسوى نيز مىگويد:«در قرآن كريم هيچ چيزى از طبيعيات، بهداشت، طب و قوانين اجتماعى فروگذارى نشده، لذا مسلمان شدم.»
زيبايى ظاهرى وعمق معانى اين كتاب مقدس سبب شده است دانشمندان و اديبان جهان آن را بستايند و مردم را به مطالعه آن فراخوانند؛ براى نمونه، ياد كرد بخشى از گفتار دانشوران فرهيخته سودمند مىنمايد:
دانشمند بنام انگليسى كوسين دپرسوال: «زيبايى و حيرت قرآن مثال زدنى است.»
لومانس دانشمند امريكايى:«اول شراره زيبا و با طراوت كه نور از قرآن كريم مىباراند و نور تابش مىكند بسم الله الرحمن الرحيم است. كه دنيايى از معنا است.»
مونتگمرى انگليسى: «قرآن وقتى تلاوت مىشود گويى از قلب بيرون مىآيد و سپس به قلب نفوذ مىكند.»
دانشمند فرانسوى ربوا:«قرآن منطق و زيبايى دارد، به زور به كسى تحميل نمىشود بلكه لطيف است و در مقام اقناع به نيروى منطق مجهز است.»
دانشمند انگليسى سرويليام موئيس: «قرآن كريم آكنده از دلايل منطقى، علمى، قضايى، حقوقى، مدنى و مهمتر از همه لطافت است. كه در كتب آسمانى بى نظير است»
دانشمند ايتاليايى مايل آنجلو:«قرآن با طراوت و منطق است و برخلاف تعاليم مسيحيت، قرآن انسان را موجودى شريف و با شخصيت مىداند نه موجودى كثيف و ذاتاً آلوده.»
نويسنده بلند آوازه روسيه تولستوى:«هر كسى بخواهد سادگى پيام الاهى بى پيرايگى اسلام و عظمت كلام و طراوت سخن را در يابد، قرآن بخواند.»
دانشمند اسكاتلندى توماس كارلايل: «قرآن تنها كتاب بليغ همه اعصار است.»
اديب اسكاتلندى راكستون: «ساليان دراز در جست و جوى حقيقت بودم، آن را در اسلام و قرآن يافتم.»
دانشمند وخاورشناس شهير آلمانى تئودور نولدكه: «قرآن بامنطق علمى و روش اطمينان بخش و قانع كنندهاى كه دارد دلهاى شنوندگان خود را به سوى خويش توجه داده است.«
دانشمندفرانسوى سديو: «در قرآن كه اوج زيبايى سخنها است، چيزى از مقررات اجتماعى فروگذارى نشده است.»
رياضى دان، شاعر و نويسنده بلند آوازه آلمانى يوهان ولفگانگ فون گوته: «قرآن اثرى است سترگ كه به واسطه سنگينى عبادات آن در آغاز خواننده را مخير و سپس مفتون جاذبه خود مىكند و بالاخره انسان بىاختيار مجذوب زيبايىهاى بىپايان آن مىگردد.»
محقق امريكايى ويل دورانت: «در قرآن قانون و اخلاق و بسيارى از اصول و مبانى يك سان آمده است. در قرآن اگر از دين صحبت مىكند، از دنيا چشم نمىپوشد.»
فيزيكدان شهير قرن بيستم آلبرت اينشتين: «قرآن كتاب جبر يا هندسه يا حساب نيست، بلكه مجموعهاى از قوانين است كه بشر را به راه راست، راهى كه بزرگترين فلاسفه دنيا از تعريف و تعيين آن عاجزند، هدايت مىكنند.»
خاورشناس مشهور آلمانى ژوزف هوردوويچ: «قرآن عامل بسيار شگرفى در بالا بردن فكر مسلمانان بود و باعث شد آنان به تحقيقات علمى و پديد آوردن انديشه پيش از ما غربيان حركت كنند.»
دانشور اسكاتلندى رابرتسون: «قرآن مقدس در مسائلى همچون دورويى، كينه، تكبر، غرور، بى عدالتى و غيره بسيار سختگير و در مورد صفات نيك مانند صبر، حقشناسى صداقت، جديت و... بسيار مُصرّ و جدى است و خواندن آن بسيار دلنشين و داراى جذبهاى فرا زمينى است.»
اديب، شاعر و منتقد مشهور انگليسى كرنيكو: «قرآن برادر كوچكى دارد به نام نهج البلاغه، آيا براى كسى امكان دارد كه مانند آن بياورد تا ما را مجال گفت و گو در امكان آوردن بلاغتى نظير بلاغت قرآن كريم باشد.»
ناگفته پيداست درك جذابيت قرآن به دانشمندان اختصاص ندارد. مردم عادى نيز در حد خويش زيبايى و جاذبه اين كتاب مقدس را درك مىكنند. استاد امين ريحانى در نامهاى به علامه شيخ حسين كاشف الغطاء مىنويسد: «شما مىگوييد قرآن اعجازگر است؛ و اين صحيح است. بنده در لندن و نيويورك اقامت داشتم، خصوصاً درلندن، در ميدانچهاى خانه گرفته بودم كه از چهار طرف تا چندين طبقه خانهها به صورت استوانهاى روبه روى هم بودند و من صبحها كه شلوغ بود، به قرآن پناه مىآوردم و تلاوت مىكردم؛ و خداوند صوت حزين و دلنشينى به من داده بود و آيات الاهى را در آن ديار با صداى آهنگين مىخواندم و پنجره اتاقم در طبقهاى از طبقات به بيرون باز بود. همسايگانم در آن ميدانچه و منازل اطراف از نغمه دلرباى قرآن از خود بى خود شده و عقل از سرشان به در مىرود. لذا بعد از چند روز متوجه شدم، هنگام تلاوت با طراوت آيات الاهى، سكوتى عجيب در اطرافم روى مىدهد. روزى وسط تلاوت خويش به كنار پنجره آمدم و به بيرون نگريستم، مشاهده كردم كه اغلب مردها و زنها دم پنجره و يا خم شده به بيرون هستند و با تأمل و سكوت به تلاوت من گوش مىكردند.»
جالب است بدانيم كه تقارنهاى زيبايى در قرآن موجود است؛ براى مثال:
- 1-كلمه علم 811 بار در قرآن آمده و كلمه ايمان هم 811 بار.
- 2- واژه حيات 145 بار در قرآن آمده و واژه موت نيز 145 بار.
- 3- كلمه دنيا 115 بار در قرآن آمده و واژه آخرت هم 115بار.
- 4- واژه شيطان 88 بار در قرآن آمده و واژه ملائكه نيز 88 بار.
- 5- كلمه شهر(ماه) 12 بار و واژه يوم(روز) 365 بار در قرآن به كار رفته است.