آداب تلاوت قرآن (4)

خلوص نيت

شرط تشرف به محضر الهي
 

قرآن، با شکوهترين و مقدس ترين هديه ايست که از مبداء وحي و از جانب پروردگار، به برترين امت هاي عالم ارزاني شد، تا بندگان شايسته و مؤمن، با تلاوت آن، با آفريدگار جهان هستي انس گرفته، و در هاله اي از شور و جذبه ي معنوي، بريده از همه جا و همه کس، قدم به وادي رحمت الهي بگذارند.
به همين لحاظ، در اين شرفيابي عظيم، تنها کساني توفيق مي يابند محضر پروردگار عالم را درک نمايند، که از نيت و انديشه اي خالص و پاک، برخوردار باشند.
و از سوي ديگر، چون تلاوت قرآن عبادت است و « بالاترين عبادت هاست »(1)
و « قوام عبادت به خلوص نيت است »(2) پس شرط پذيرش آن « خلوص نيت » است.
بطور کلي، شرط قبولي هر عمل و عبادتي، از جانب پروردگار، آراسته بودن آن به « خلوص نيت » است.
گواه اين مطلب، بيان حضرت اميرالمؤمنين علي عليه السلام است که بايد از آن بعنوان يک دستورالعمل کلي، در زندگي روزانه ي خود، استفاده نمائيم :
« هيچ عملي از تو در پيشگاه خداوند مورد قبول واقع نمي شود، مگر آن را که با خلوص انجام داده باشي »(3)

عذاب متظاهرين به قرآن
 

حرمت و قداست قرآن، آن چنان اهميت دارد که هيچ کس حق ندارد با قصدي مادي و افکاري شرک آلوده، به آن نزديک شود.
در چندين حديث معتبر که از رسول اکرم (ص) و ائمه معصومين (ع) نقل گرديده، صريحا اشاره شده که عذاب سختي در انتظار ريا کاران و متظاهرين به قرآن است :
« رسول خدا (ص) فرمود : کسي که قرآن را از روي تظاهر و ريا و يا جلب توجه مردم بخواند، در روز قيامت محشور مي شود در حالي که در صورت او جز استخوان چيزي نيست، و قرآن گريبان او را مي گيرد و کشان کشان بسوي آتش برده و در شعله ها رهايش مي سازد. »(4)
در حديثي ديگر امام صادق عليه السلام، تلاوت کنندگان قرآن را به سه گروه تقسيم نموده و نتيجه ي عمل آنان را بيان مي فرمايند :
« تلاوت کنندگان قرآن سه گروه هستند :
1- عده اي براي نزديک شدن به سلاطين و زورمندان، و براي سلطه يافتن بر مردم ( قرآن مي خوانند ) که اين دسته اهل آتش اند.
2- گروهي حروف قرآن را حفظ کرده و حدود آن را ضايع کرده اند. اين دسته نيز اهل آتش اند.
3- و گروهي قرآن مي خوانند تا زير پوشش آن قرار گيرند. اينان به محکم و به متشابه آن اعتقاد دارند، فرايض قرآن را بجاي مي آورند، حلال آن را حلال و حرام آن را حرام دانسته، و در مقام عمل، تسليم قوانين قرآنند.
اين دسته همان کساني هستند که دست رحمت الهي آنان را از هر سقوطي نجات مي دهد. و آنان اهل بهشت اند و درباره هر که بخواهند حق شفاعت دارند. »(5)

نشانه ي پاکي دل
 

عالم رباني مرحوم ملا احمد نراقي اعلي الله مقامه، در کتاب پرارزش « معراج السعاده » در باب « آداب باطنيه ي قرائت قرآن » جمله ي کوتاهي را از بعضي از صحابه نقل مي کنند که چه خوب است آن را بر تکه کاغذي به خط درشت نوشته، در تنهائي و خلوت، در جلوي خود بگذاريم، و ساعتي به تفکر بنشينيم :
« هر گاه دلي پاک گردد، هرگز از قرائت قرآن سير نمي گردد »(6)
و بعد اين سئوالات را مطرح نموده و حتما پاسخي براي آنها بجوئيم:
راستي! ما هم چون دلمان پاک پاک است، از قرائت قرآن سير نمي شويم؟!
يا نه، پس از چند دقيقه مصاحبت با قرآن، احساس سيري و خستگي مي کنيم، و بهانه اي براي گريز از آن مي يابيم؟!!
آيا وقت آن نرسيده است که براي پذيرش قرآن، دلهايمان را از هر چه غيرخدائي است، پاک گردانيم؟!
آيا بايد براي جلب تحسين مردم کار کرد، و براي خوشايند آنان قرآن را قرائت نمود؟!
آيا همين مردم هستند که در سکرات مرگ، و در تنهائي قبر، و در روز هولناک جزا، به کمک و ياري ما مي آيند؟!
راستي چه پاسخي بايد بدهيم؟! ... پناه بر خدا.

پي نوشت ها:
 

1- رسول اکرم (ص) به نقل از قرآن در احاديث اسلامي.
2- حضرت علي (ع) به نقل از الحديث ( روايات تربيتي ) جلد يکم.
3- فهرست غرر - به نقل از الحديث ( روايات تربيتي ) جلد يکم.
4- عقاب الاعمال - به نقل از قرآن در احاديث اسلامي.
5- خصال ج 1 - به نقل از قرآن در احاديث اسلامي.
6- معراج السعاده - صفحه 668 .
 

منبع: آداب تلاوت قرآن

---

تصاوير زيبا و مرتبط با اين مقاله