بچه هايي که تپل مي شوند
نويسنده:محمدصادق اميني
منبع:روزنامه جام جم
منبع:روزنامه جام جم
در عصر حاضر، رشد بچه هايي که در مقايسه با سنشان اضافه وزن دارند، در حال گسترش است. بچه ها به دلايل مختلفي اضافه وزن پيدا مي کنند. معمول ترين عامل مشترک خصوصيات ژنتيکي ، کمبود فعاليت هاي فيزيکي ، الگوهاي نامناسب غذايي يا ترکيب اين عوامل با يکديگر است. گاهي اوقات پديده هاي نادري نظير اختلال در کار غده هاي بدن نيز منتهي به چاق شدن مي شود که پزشکان با انجام بعضي آزمايش ها و بررسي آزمايش خون متوجه اين موارد مي شوند. پزشکان با بررسي قد، وزن و سن کودکان مقدار اضافه وزن آنها را اندازه گيري مي کنند. هر چند کودکان در مقايسه با بزرگسالان از مشکلات و بيماري هاي کمتري در اين باره رنج مي برند، ولي اين خطر وجود دارد که اين کودکان هنگام ورود به مدارس و همچنين سنين بزرگسالي به دليل خوردن غذاها و تنقلات در بيرون از خانه چاق تر شوند و در معرض بيماري هاي جدي تر نظير ديابت ، فشار خون و بعضي از انواع سرطان قرار بگيرند. در ادامه راهکارهايي براي والديني ارائه مي شود که فرزند دانش آموز آنها مشکل اضافه وزن دارد.
مقدار زمان بازي با رايانه را کنترل کنيد
هر چند عوامل وراثتي يکي از عوامل اضافه وزن است ولي تمام کودکاني که پدر يا مادر آنها چاق بوده اند اضافه وزن پيدا نمي کنند. نقش عوامل ژنتيکي جدي نيست و تنها يک احتمال است که کودک اضافه وزن پيدا کند؛ اما سهم رفتارهاي خانوادگي مانند نحوه غذا خوردن و مقدار فعاليت سهم زيادي در چاق شدن کودکان دارد. رژيم غذايي نامناسب و مقدار فعاليت هاي فيزيکي نقش مهمي در اضافه وزن دانش آموزان دارد. با افزايش برنامه هاي تلويزيوني و بازيهاي رايانه اي دانش آموزان مقدار زيادي از وقتشان را به بازي رايانه اي و تماشاي تلويزيون مي گذرانند در حالي که در گذشته بازيها بيشتر به صورت دسته جمعي بود. در عصر حاضر، بازيهاي کودکان در حال تبديل شدن به بازيهاي تک نفره است که فقط نياز به يک رايانه دارد. در حالت کلي ، اين گونه بازيهاي رايانه اي سهم بسزايي در غيرفعال کردن کودکان دارد. به طور ميانگين دانش آموزان در طول تحصيل در مقاطع ابتدايي معمولا در هفته بين 24 تا 30 ساعت تلويزيون تماشا مي کنند که مي توانند مقداري از اين زمان را صرف فعاليت هايي نظير ورزش کردن و بازيهاي دسته جمعي با همسالان خود کنند.با دکتر مشورت کنيد
اگر شما فکر مي کنيد فرزند دانش آموز شما اضافه وزن دارد، بايد با دکتر خانوادگي خود صحبت کنيد. دکتر مي تواند مشخص کند که مقدار اضافه وزن فرزند شما در حد طبيعي است يا فراتر از مقدار طبيعي است.پزشکان از طريق مقايسه وزن و قد کودکان ميزان اضافه وزن را تشخيص مي دهند. تشخيص اضافه وزن در کودکان سخت تر از بزرگسالان است ، زيرا بچه ها الگوهاي ثابتي ندارند و بطور ناگهاني رشد مي کنند. براي مثال ، براي يک پسر بچه طبيعي است که اول وزنش زياد شود و بعد قدش رشد کند. اگر پزشک فرزند شما تشخيص داد که فرزند شما اضافه وزن دارد، برنامه اي براي شما تنظيم خواهد کرد که تغييري در رژيم غذايي خانواده و ميزان فعاليت هاي فيزيکي به وجود آوريد. بهترين کار اين است که تمرکز خانواده روي رشد تدريجي فعاليت هاي ورزشي خانواده و نهايتا رژيم غذايي کل خانواده باشد. اين برنامه به تمام اعضاي خانواده کمک مي کند تا عادتهاي غذايي خود را سالم تر کند و ضريب سلامت خانواده را افزايش مي دهد.مراقب غذاهايي که خارج از خانه خورده مي شود، باشيد
غذاي مصرف شده در خارج از خانه بايد با غذاهاي مصرف شده در داخل خانه هماهنگي داشته باشد. بکوشيد درباره غذاهايي که مدرسه به عنوان ناهار به فرزند شما مي دهد، اطلاعاتي کسب کنيد. اگر برنامه غذايي مدرسه کودک شما ناقص است ، براي فرزند خود مقداري غذاي مقوي کنار بگذاريد تا با خود به مدرسه ببرد و در کنار غذايش بخورد. همچنين وقتي با خانواده خود مي خواهيد بيرون از خانه غذا بخوريد، بکوشيد سالم ترين غذا را انتخاب کنيداز غذا به عنوان وسيله اي براي تنبيه و تشويق استفاده نکنيد
استفاده از غذا به عنوان ابزاري براي تنبيه يا تشويق باعث نگراني و افزايش استرس در کودکان مي شود. هنگامي که کودکي کار اشتباهي انجام مي دهد و شما او را بدون خوردن غذايش به اتاق خوابش مي فرستيد، ناخواسته باعث مي شويد رژيم غذايي اش را رها کند و هر چه در دسترس او باشد، بخورد. از طرف ديگر، وقتي از شيريني براي تشويق بچه ها استفاده مي کنيد، اين تفکر را در کودکان به وجود مي آوريد که حتما شيريني بهترين غذا براي آنهاست و ارزش آن از ديگر غذاها بيشتر است. براي مثال ، اگر شما به کودک خود بگوييد که اگر تمام سبزيجات غذايشان را بخورند به آنها دسر مي دهيد، با اين کار تفکر غلطي در ذهن فرزندتان به وجود مي آوريد.الگوي کودک خود باشيد
بچه ها استعداد زيادي دارند و توانايي يادگيري آنها بالاست. ضمنا بچه ها علاقه زيادي دارند که از والدين خود تقليد کنند. اگر کودک شما بفهمد که شما از غذايي خوشتان نمي آيد او هم اشتهايش را براي خوردن آن غذا از دست مي دهد و آن را از فهرست غذاهاي مورد علاقه اش حذف مي کند. شما مي توانيد با خوردن غذاهاي مختلف کودکان خود را به خوردن تمام گروههاي غذايي عادت بدهيد. همچنين کودکان براي فعاليت فيزيکي خود نيز از والدينشان تقليد مي کنند. شما مي توانيد با افزايش فعاليت هاي فيزيکي خود اشتياق آنها را به ورزش کردن زيادتر کنيد و عادتهاي مثبت غذايي و ورزشي زيادي در آنها ايجاد کنيد تا در زندگيشان از آن الگوها استفاده کنند. فراموش نکنيد شما با اقداماتي که انجام مي دهيد، مربي يک نسل خواهيد بود؛ چون فرزندان شما همان چيزهاي را به فرزندانشان منتقل مي کنند که از شما آموخته اند. اگر شما علاقه مند شده ايد که تغييري در رژيم غذايي و برنامه ورزشي خانواده خود ايجاد کنيد، اما نمي دانيد چطور برنامه ريزي کنيد، با يک مربي ورزشي و يک کارشناس امور غذايي صحبت کنيد و از نظريات آنها براي افزايش بهره وري برنامه خود استفاده کنيد.نگران نباشيد
ممکن است متوجه شده باشيد که تلاش شما براي کم کردن وزن فرزندنتان موفقيت آميز نبوده و دکتر کودک شما گفته است که اگر فرزندنتان موفق به کم کردن وزن خود نشود در معرض خطر جدي قرار مي گيرد. اصلا نگران نباشيد. شما مي توانيد با حفظ آرامش خود يک برنامه فشرده تر را طراحي کنيد. فرزند شما با عبور از مراحل مقدماتي توانايي اجراي برنامه هاي فشرده تر را دارد. برنامه نهايي شما بايد شامل اين جزييات باشد:برنامه غذايي بايد ترکيبي از تمام گروههاي غذايي باشد. رژيم غذايي فرزند شما بايد يک مکمل ورزشي خوب نيز داشته باشد. براي اطمينان خاطر بيشتر بعد از برنامه ريزي مي توانيد نظر دکتر خانوادگي ، روان شناس ، روانپزشک و کارشناسان امور غذايي را نيز در برنامه خود بپرسيد. هميشه سلامت کودک خود را در روند اجراي برنامه ارزيابي کنيد. پيش از اين که فرزند خود را در يک مرکز لاغري ثبت نام کنيد، وزن و سلامت کودک شما بايد به وسيله دکتر معاينه شود. همچنين در زمان اجراي برنامه در فواصل زماني معين بايد وزن و سلامت کودک خود را تحت نظر داشته باشيد. فراموش نکنيد تمرکز شما نبايد روي دانش آموز چاقتان متمرکز باشد، بلکه بايد تمام خانواده همواره تحت نظر شما باشند. برنامه اي که مي خواهيد روي فرزند خود اجرا کنيد، بايد متناسب با شرايط جسمي و سني فرزند شما باشد. برنامه يک کودک 4 ساله مناسب يک دانش آموز 8 تا 12 ساله نيست. همواره تغييرات را بررسي کنيد. به کودک خود آموزش دهيد چگونه غذاي سالمي براي خود تهيه کند، شما که نمي توانيد براي هميشه مراقب او باشيد. او را تشويق به افزايش فعاليت هاي فيزيکي کنيد و بکوشيد مقدار زماني را که صرف تماشاي تلويزيون مي کند، کاهش دهد و از آن زمان براي برنامه هاي ورزشي استفاده کنيد.