عيد از ديدگاه قرآن کريم و سخن بزرگان

کلمه “عيد” در قرآن کريم يک بارآمده است (سوره مائده، آيه 112:)
قال عيسى بن مريم اللهم ربنا انزل علينا مائده من السماء تکون لنا عيدا لاولنا و آخرنا و آيه منک وارزقنا و انت خيرالرازقين. صدق الله العلى العظيم
ريشه واژه عيد از عود مى‌باشد و آن به معناى برگشتن و برگشت دادن است، تغيير انسان و گرديدن خودمان از حالتى به حالت ديگر را “عيد” مى‌گويند.
حضرت علي(علیه السلام) در نهج‌البلاغه مى‌فرمايند:
کل يوم لايعصى الله فيه فهوم يوم عيد: هر روزى که آن روز را از نور اطاعت حق تعالى روشن سازى و خواست خداى بزرگ و فرمان او را بر خويشتن حاکم سازى و در آن روز معصيت خداوند بارى‌تعالى انجام نشود آن روز “عيد” است.
مولانا جلال‌الدين بلخى در مورد “عيد” مى‌فرمايد:
آرى عيد ما روزى است که وظيفه بر غريزه پيروز شده است. حيوان غريزه دارد و فرشته وظيفه؛ انسان هم غريزه دارد و هم وظيفه و انسان سعادتمند آن کسى است که وظيفه را فداى غريزه نکرد.
بنيانگذار جمهورى اسلامى ايران حضرت امام خميني(ره) در مورد عيد مى‌فرمايند: “عيد براى ما يک معنى دارد و براى ابراهيم خليل(علیه السلام) و براى پيامبران ديگر(علیه السلام) يک معناى ديگر دارد. آنها “عيدي”‌که مى‌گيرند “عيد لقاءالله است.”
پس عيدى که از نظر امام(ره)، اوليا و اوصيا و مردان آزاده خداوند مهربان مى‌گيرند ملاک و ميزان سنجش آن “عمل” و عملى است که فقط براى رضاى حضرت دوست(علیه السلام) انجام مى‌دهند، يعنى عمل قربانى کردن اسماعيل(علیه السلام) و شکستن بت‌هاى بتخانه، داخل آتش افتادن، تنها گذاشتن همسر و فرزند در بيابان بدون آب همه اين عمل‌ها از سوى حضرت ابراهيم(علیه السلام) “عيد” محسوب مى‌شد.
پيروزى حضرت يوسف(علیه السلام) در برابر نفس اماره و در برابر وسوسه‌هاى گناه‌آلود زليخا، اين عمل هم براى آن پيامبر عزيز(علیه السلام) “عيد” به حساب مى‌آمد.
ترک همسر و فرزند گناهکار براى هميشه از جانب نوح پيامبر(علیه السلام) اين عمل او نيز “عيد” بود و صبر حضرت ايوب(علیه السلام) در برابر ناملايمات و بلاهاى زندگى اين عمل صبر ايشان نيز”عيد” بود. دعا کردن براى بخشش خداى مهربان از سوى حضرت آدم و حوا(علیه السلام) نيز بعد از اجابت از سوى پروردگار اين عمل آنها هم “عيد” بود. در بستر پيامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) و به جاى ايشان به استقبال مرگ رفتن از سوى حضرت علي(علیه السلام) نيز “عيد” محسوب مى‌شد.
بيمه کردن اسلام با تقديم خون خود و فرزندان گرامى و ياران وفادارش و اسيرى خاندانش از سوى آقااباعبدالله‌الحسين (علیه السلام)اين عمل ايشان نيز‌”عيد” محسوب مى‌شد و در زمان عطش فراوان و ديدن آب و نخوردن آب نه تنها از سوى ما در ايام روزه‌دارى بلکه از سوى ماه بنى‌هاشم حضرت ابوالفضل العباس يعنى “عيد”‌ و به قول حضرت امام(ره) “لقاءالله” است.