غيبت امام عليه السلام در قرآن
منبع: تنهاراه
در قرآن کريم، موضوع غيبت امام (عليه السلام) در بيانهاي مختلفي مورد توجّه قرار گرفته است و مردم زمان را از آمدن اين دوران سخت هشدار داده است. در زير به بيان برخي از اين آيات ميپردازيم:
1- الَّذِينَ يُؤمِنُونَ بِالغَيبِ ... أُولئِکَ عَلَی هُدی مِّن رَبِّهِم و أُولئِکَ هُمُ المُفلِحُون؛1 کساني که ايمان به غيب دارند ... آنان بر هدايت پروردگارشان هستند و آنان رستگارانند.» امام صادق (عليه السلام) ميفرمايند: «ايمان به غيب همان ايمان به حضرت بقيه الله است.2
همچنين جابر بن عبد الله انصاري از پيامبر اکرم صلّياللهوعليهوآلهوسلّم نقل ميکند که ايشان فرمودند:
«طوبی للصّابرينَ فِي غَيبَتِه طوبی لِلمُقِيمينَ عَلَی مَحَبَّتهِم أُولَئِکَ مَن وصَفَهُمُ اللهُ فِي کِتَابِهِ: فَقَالَ: الّذِينَ يُؤمِنُونَ بِالغَيب: ثُمَّ قَالَ أُولَئِکَ حِزبُ اللهَ، ألا إِنَّ حِزبَ اللهِ هُمُ الغَالِبون.»؛3 «خوشا به حال صبر کنندگان در زمان غيبت قائم. خوشا به حال کساني که بر محبت ائمهي دوازدهگانه پا بر جا ميمانند. همانها هستند که خداوند در کتاب خود قرآن، اين چنين وصفشان نموده: آنان که به غيب ايمان آورند آنگاه فرمود: آنان حزب خدايند. آگاه باشيد که حزب خداوند پيروزند.»
2- قُل أَرأَيتُم إِن أَصبَحَ ماؤُکُم غَوراً فَمَن يَأتيکُم بِماءٍ معين؛4 بگو به من خبر دهيد که اگر آب شما فرو رود چه کسي آب روان در اختيارتان ميگذارد.
امام محمّد باقر (عليه السلام) ميفرمايند:
«إِن أَصبَحَ إِمَامُکُم غائِباً لاتَدرونَ أينَ هوَ فَمَن بِإِمامٍ ظَاهرٍ يَأتِيکُم بِأَخبَارِ السَّمَاوَاتِ وَ الأَرضِ وَ حَلَالِ الله و حَرَامِهِ»؛5 «اگر امام شما غايب گرديد به گونهاي که نميدانيد او کجاست پس چه کسي امام ظاهري که اخبار آسمانها و زمين و حلال و حرام الهي را بيان ميکند، براي شما ميآورد؟! به خدا قسم تأويل آيه هنوز نيامده و قطعاً تأويل آيه خواهد آمد.»
3- ... وَ لاتَکُونُوا کَالَّذِينَ أُوتُوا الکِتَابَ مِن قَبلُ فَطَالَ عَلَيهِمُ الأَمَدُ فَقَسَت قُلُوبُهُم وَ کثيرٌ مِنهُم فَاسِقُون؛6... پس مانند اهل کتاب (يهود) نباشيد که مدت طولاني بر آنها گذشت و قلبهايشان قسي شد و بسياري از آنها از فاسقان هستند.
امام صادق (عليه السلام) ميفرمايند:
«همانا مراد از «أَمَد» زمان غيبت است و مراد خداوند متعال اين است که اي امّت محمّد(صلي الله عليه و آله وسلم) و يا اي جماعت شيعه، همانند کساني که قبل از اين کتاب به آنها داده شده (يهود) نباشيد که زمان غيبت بر آنها گذشت و دچار قساوت قلب شدند. پس تأويل اين آيه در مورد مردم زمان غيبت ميباشد نه زمانهاي ديگر. خداوند متعال شيعه را از شک در حجّت الهي نهي نموده است.»7
1- الَّذِينَ يُؤمِنُونَ بِالغَيبِ ... أُولئِکَ عَلَی هُدی مِّن رَبِّهِم و أُولئِکَ هُمُ المُفلِحُون؛1 کساني که ايمان به غيب دارند ... آنان بر هدايت پروردگارشان هستند و آنان رستگارانند.» امام صادق (عليه السلام) ميفرمايند: «ايمان به غيب همان ايمان به حضرت بقيه الله است.2
همچنين جابر بن عبد الله انصاري از پيامبر اکرم صلّياللهوعليهوآلهوسلّم نقل ميکند که ايشان فرمودند:
«طوبی للصّابرينَ فِي غَيبَتِه طوبی لِلمُقِيمينَ عَلَی مَحَبَّتهِم أُولَئِکَ مَن وصَفَهُمُ اللهُ فِي کِتَابِهِ: فَقَالَ: الّذِينَ يُؤمِنُونَ بِالغَيب: ثُمَّ قَالَ أُولَئِکَ حِزبُ اللهَ، ألا إِنَّ حِزبَ اللهِ هُمُ الغَالِبون.»؛3 «خوشا به حال صبر کنندگان در زمان غيبت قائم. خوشا به حال کساني که بر محبت ائمهي دوازدهگانه پا بر جا ميمانند. همانها هستند که خداوند در کتاب خود قرآن، اين چنين وصفشان نموده: آنان که به غيب ايمان آورند آنگاه فرمود: آنان حزب خدايند. آگاه باشيد که حزب خداوند پيروزند.»
2- قُل أَرأَيتُم إِن أَصبَحَ ماؤُکُم غَوراً فَمَن يَأتيکُم بِماءٍ معين؛4 بگو به من خبر دهيد که اگر آب شما فرو رود چه کسي آب روان در اختيارتان ميگذارد.
امام محمّد باقر (عليه السلام) ميفرمايند:
«إِن أَصبَحَ إِمَامُکُم غائِباً لاتَدرونَ أينَ هوَ فَمَن بِإِمامٍ ظَاهرٍ يَأتِيکُم بِأَخبَارِ السَّمَاوَاتِ وَ الأَرضِ وَ حَلَالِ الله و حَرَامِهِ»؛5 «اگر امام شما غايب گرديد به گونهاي که نميدانيد او کجاست پس چه کسي امام ظاهري که اخبار آسمانها و زمين و حلال و حرام الهي را بيان ميکند، براي شما ميآورد؟! به خدا قسم تأويل آيه هنوز نيامده و قطعاً تأويل آيه خواهد آمد.»
3- ... وَ لاتَکُونُوا کَالَّذِينَ أُوتُوا الکِتَابَ مِن قَبلُ فَطَالَ عَلَيهِمُ الأَمَدُ فَقَسَت قُلُوبُهُم وَ کثيرٌ مِنهُم فَاسِقُون؛6... پس مانند اهل کتاب (يهود) نباشيد که مدت طولاني بر آنها گذشت و قلبهايشان قسي شد و بسياري از آنها از فاسقان هستند.
امام صادق (عليه السلام) ميفرمايند:
«همانا مراد از «أَمَد» زمان غيبت است و مراد خداوند متعال اين است که اي امّت محمّد(صلي الله عليه و آله وسلم) و يا اي جماعت شيعه، همانند کساني که قبل از اين کتاب به آنها داده شده (يهود) نباشيد که زمان غيبت بر آنها گذشت و دچار قساوت قلب شدند. پس تأويل اين آيه در مورد مردم زمان غيبت ميباشد نه زمانهاي ديگر. خداوند متعال شيعه را از شک در حجّت الهي نهي نموده است.»7
پي نوشت ها:
1. بقره (2)، 3 و 4 .
2. شيخ صدوق، کمال الدين و تمام النعمة، ج 2، ص 14 .
3. خرازی، کفاية الأثر، ص 60 .
4. ملک (67)، 30 .
5. اثباة الهداة، ج 3، ب 32، ح 130 .
6. حديد (57)، 16 .
7. نعماني، غيبت، ص 32، مقدمهي مؤلف .