سازگاري و پايداري عملكرد دانه لاين‌هاي گندم دوروم در مناطق سردسير ديم

به منظور بررسي سازگاري و پايداري عملكرد دانه لاين‌هاي اميدبخش و پيشرفته گندم دوروم ديم، آزمايشي در قالب طرح آماري بلوك‌هاي كامل تصادفي با 22 رقم و لاين از گندم‌هاي دوروم به همراه دو رقم شاهد گندم نان جمعا با 24 ژنوتيپ به مدت سه سال زراعي (80-1377) در شش ايستگاه در مناطق سردسير ديم كشور اجرا شد. در هر سال و در هر دو منطقه پس از برداشت دانه، تجزيه واريانس ساده براي عملكرد دانه انجام و در انتهاي سال سوم در هر منطقه تجزيه مركب انجام شد. در تجزيه مركب (3 سال در هر منطقه)‌واريانس اشتباه‌هاي آزمايشي مناطق مختلف براساس آزمون Fmax هارتلي معني‌دار بود، لذا براي يكنواخت نمودن واريانس اشتباه‌هاي آزمايشي، مناطق اجراي طرح به دو گروه تقسيم شدند. براي تعيين ارقام پايدار از روش پارامتر تيپ چهار (لين و بينز)، ضريب تغييرات عملكرد (VC%) و نيز روش غيرپارامتري رتبه بندي (Rank) استفاده شد.
در گروه اول (ايستگاه‌هاي مراغه، سرارود و اردبيل) اثرهاي منطقه، سال× منطقه، سال× رقم بر نموده و پس از آ‌ن‌ها لاين‌هاي شماره 2 و4 به ترتيب با عملكرد دانه 1585 و 1566 كيلوگرم در هكتار قرار داشتند. لاين‌هاي شماره 2 و 18 داراي پايداري و عملكرد بيشتري نسبت به سايرين بودند. لاين شماره 18 به دليل داشتن عادت رشد بينابين جهت كشت در اين مناطق قابل توصيه است. در گروه دوم (ايستگاه‌هاي شيروان، اروميه و قاملو) اثرهاي سال، منطقه، سال× منطقه، رقم و سال × منطقه× رقم بر عملكرد دانه معني‌دار بود و پس از ارقام گندم نان، بيشترين عملكرد دانه متعلق به لاين‌هاي شماره 9 و 18 بود (به ترتيب با 756 و 734 كيلوگرم در هكتار). با در نظر گرفتن عملكرد دانه و نتايج تعيين پايداري و سازگاري و عادت رشد، دو لاين مذكور جهت كاشت در اين مناطق قابل توصيه هستند.