نویسنده:صدف کوه‌کن
بعضی‌ها ترشش را دوست دارند!
لیموترش بی‌شک یکی از مفیدترین مرکباتی است که علاوه بر طعم دهندگی دارای خواص طبی گوناگون است.گرچه قریب به 400 سال پیش از تولد مسیح، تئوفراست از لیمو سخن گفت، اما تنها در قرن چهارم میلادی، هنگامی که جنگجویان مسیحی در جنگ‌های صلیبی به فلسطین رسیدند، لیمو را دیدند که در باغ‌های آن سرزمین کشت شده بود.
پلین - گیاه شناس معروف - لیمو را به عنوان پادزهری قوی می‌شناخت. نظریه پلین در پایان قرن دوم مسیحی دوباره بررسی شد و به اثبات رسید و معلوم شد که لیمو واقعاً سموم بدن را از بین می‌برد.
لیموترش حاوی درصد زیادی ویتامین C، ویتامین‌های گروه B و ویتامین A است و از تجزیه آن 6 تا 8 درصد اسید سیتریک به دست می‌آید. همچنین حاوی املاح معدنی بی‌شمار و بسیار مفیدی نظیر پتاسیم، منگنز و منیزیم است.
از هسته‌های لیمو روغن و یک ماده اصلی دیگر به نام لیموتین تهیه می‌شود که در طب مصرف دارد.
این میوه به علت داشتن خواص اسیدی، ضدعفونی کننده‌ای قوی است. چنان چه اگر در مسافرت‌ها به آب آشامیدنی مشکوک هستید و می‌ترسید از آن بنوشید، کافی است چند قطره آب لیموترش در آن بریزید، آب را کاملاً استرلیزه کرده و میکروب‌های موجود در آن را از بین می‌برد.
با توجه به مقدار زیاد ویتامین C در لیموترش، مصرف آن باعث افزایش مقاومت سیستم ایمنی بدن می‌شود. برای فرد مبتلا به آنفلوآنزا و سرماخوردگی مصرف مخلوطی از آب لیموی تازه با عسل در یک لیوان آب گرم بسیار مفید است.
همچنین در حین سرماخوردگی و برای رفع گرفتگی بینی و زکام، کافی است چند قطره آب لیمو را با یک قاشق چایخوری آب مخلوط کرده و در بینی بچکانید.
لیموترش برای گلو درد بهترین داروست و غرغره مخلوط لیموترش و آب نیم گرم ورم گلو و گلودرد را بر طرف خواهد کرد، همچنین به دلیل خواص ضدعفونی کننده‌ای که داراست به درمان زکام کمک می‌کند. در موارد آنژین هم می‌توان از لیموترش کمک گرفت.
لیموترش خاصیت بارز دیگری که دارد، محافظت از لثه‌ها و حفظ سلامت آن‌هاست. چنان چه بهترین درمان برای بیماری اسکوربوت (خونریزی لثه‌ها و تغییر حالت بافت لثه) به شمار می‌آید.
همچنین در رفع خونریزی لثه‌ها به شکل استعمال خارجی هم بسیار کارآمد است.
لیموترش همچنین خاصیت ضد پوکی استخوان دارد، چرا که به افزایش جذب کلسیم کمک می‌کند و نوشیدن یک لیوان نوشیدنی حاوی لیموترش به افراد در معرض خطر، خصوصاً زنان یائسه بسیار توصیه می‌شود.
برای تهیه کلسیم طبیعی یک تخم‌مرغ را تمیز شسته و در یک لیوان بگذارید و روی آن یک عدد لیموترش بچکانید و به مدت 2 الی 3 ساعت در جای خنکی بگذارید، سپس تخم‌مرغ را در آورده و آبلیمو را که دارای مقدار زیادی کلیسم شده است می‌توانید روی سالاد ریخته و یا با عسل یا با شکر شیرین کرده و بنوشید.
از پوست تخم‌مرغ هم که نرم شده می‌توانید برای تقویت ناخن‌ها استفاده کنید.
اگر پوست شما لکه و جوش قرمز رنگ دارد، برای درمان آن بهتر است از لیموترش استفاده کنید، همچنین مصرف یک لیوان آب ولرم به همراه آب یک عدد لیموی تازه به کسانی که قصد کاهش وزن دارند به شکل روزانه و ناشتا بسیار توصیه می‌شود. البته در صورتی که مشکل گوارشی وجود نداشته باشد.
از عصاره لیمو به اضافه گلیسیرین ترکیبی به دست می‌آید که برای رفع خشکی پوست و بر طرف کردن ترک‌های پوستی بسیار نافع است.
این میوه برای کسانی که از رژیم‌های بدون نمک استفاده می‌کنند بسیار کارآمد است چرا که می‌تواند جایگزین مناسبی برای طعم دهندگی محسوب شود.
لیموترش با دارا بودن بیوفلاونوئیدها به همراه ویتامین C دارای خواص ضد سرطان است و همچنین در حفظ و نگهداری ساختمان سلولی، سلول‌های پوست، دارای اثرات چشمگیری بوده که مانع از شل شدن و چروک پوست می‌شود و از پیری زودرس جلوگیری می‌کند.
یک محقق فرانسوی دریافته است که با اضافه کردن آبلیمو به صدف خوراکی می‌تواند در عرض 5 دقیقه، 92 درصد از باکتریهای خطرناک موجود در این ماده غذایی را به طور کلی از بین ببرد. همچنین پزشکان معتقدند که بخور عصاره لیمو در مدتی بین 5 تا 180 دقیقه می‌تواند باکتریهای هلالی شکل عامل تیفوئید، مولد آنفلوآنزا و استافیلوکوکوس‌ها را از بین ببرد.
گذاشتن یخ و لیمو روی زبان سکسکه را درمان می‌کند. سکسکه یک انقباض غیر ارادی در عضله دیافراگم و عضلات تنفسی بین دنده‌ای است که در اغلب اوقات بیش از 48 ساعت طول نمی‌کشد.
این میوه همچنین تقویت کننده حافظه است. چند قطره از اسانس لیمو را هم می‌توانید بر روی یک دستمال ریخته و از طریق بینی استنشاق کنید، این کار در مواقعی که می‌خواهید چیزی را به یاد آورید هم به شما کمک می‌کند.
ابن‌سینا پزشک معروف ایرانی آبلیمو را بهترین دارو برای تشنجات ناشی از تب می‌دانست و یرقان را هم با لیمو درمان می‌کرد.
از زمان مغول‌ها تاکنون شربت لیمو یا همان لیموناد به عنوان یک نوشیدنی طراوت بخش و برطرف کننده خستگی و گرمازدگی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
محلول آب و شکر و آب لیموترش بهترین نوشیدنی برای مواقعی است که تب دارید. در مواقعی که دمای بدن به هر دلیلی مثل گرما و بیماری بالا برود، نوشیدن مایعات برای جبران آب از دست رفته بدن توسط تعریق، ضروری ا ست.
از آنجایی که مصرف زیاد شکر توسط کارشناسان تغذیه توصیه نمی‌شود، لذا بهتر است نوشیدنی خود را با عسل، شیرین کنید.
سنت هیلدگر نیز در زمان‌های پیشین مصرف پوست لیمو را به زنان باردار تجویز می‌کرد. تا ویار آن‌ها فروکش کند، قوه هاضمه آن‌ها تقویت شود و دل به هم خوردگی و تهوع در آن‌ها از بین برود.
اسانس لیمو به واسطه انرژی زا بودن آن مشهور است. در کشور ژاپن به واسطه این اثرات شاداب کننده و فرح بخش، اسانس لیمو را به هنگام کار کردن کارمندان در فضا منتشر می‌کنند.
اگر اسانس لیمو را با مقداری آب لیمو و آب سرد مخلوط کنید، سپس با استفاده از یک دستمال آن را روی پیشانی فرد تب‌دار قرار دهید، این کار باعث کاهش تب و تقویت قوای بدنی فرد خواهد شد.
ذکر این نکته ضروری است که قبل از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب باید از قرار دادن اسانس لیمو به صورت مستقیم بر پوست خودداری شود. زیرا باعث حساسیت‌های پوستی می‌شود. به طور کلی اسانس لیمو را هرگز بدون رقیق کردن نباید بر روی پوست قرار داد، چرا که موجب بروز مشکلات پوستی می‌شود.
اسانس لیمو در درمان سردردهای میگرنی هم کاربرد دارد. برای این منظور می‌توان 5 قطره اسانس لیمو را در 25 میلی لیتر از یک روغن حامل مناسب (مثل روغن بادام) مخلوط کرد و با استفاده از یک دستمال کتان بر روی ناحیه مبتلا به درد ماساژ داد.
برای معالجه گواتر و کوچک کردن ناحیه بر جسته گلو که در اثر بیماری گواتر به وجود می‌آید، بهترین وسیله کوبیده پوست پرتقال و لیموست.
برای جلوگیری از خونریزی بینی هم کافی است یک تکه پنبه را آغشته به آب لیمو کرده و در سوراخ‌های بینی بگذارید، خون دماغ را بر طرف خواهد کرد.
لیمو عمانی، نوعی لیموترش است که در عمان به عمل می‌آید و بهترین چاشنی برای غذاهای مختلف است. مصرف آن باعث کاهش کلسترول می‌شود و برای افرادی که رژیم لاغری دارند بسیار مؤثر است. برای این منظور می‌توانید یک یا دو عدد لیموعمانی را سوراخ کرده و در یک لیوان آب از شب تا صبح بگذارید بماند، سپس هر روز صبح به شکل ناشتا از آن بنوشید.
لیموترش در ایران، علاوه بر لیموهای درشت زردرنگ، لیموهای کوچکی را نیز شامل می‌شود که مخصوص کشور ما است و به نام لیموی شیراز معروف است.
لیموترش دارای آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی بی‌شمار است، از این رو باعث کاهش کلسترول بد (LDL) شده و از عروق در برابر آسیب رادیکال‌های آزاد، محافظت می‌کند. مصرف این میوه همچنین به کسانی که فشار خون بالایی دارند توصیه می‌شود. مصرف لیموی کامل علاوه بر تأمین ویتامین C بدن، فیبر هم به همراه دارد که کمک مضاعفی برای کاهش فشار خون خواهد بود.
در موارد سوء هاضمه نیز می‌توان از لیموترش بهره برد. همچنین مصرف لیموترش به شکل روزانه به افراد سیگاری بسیار توصیه می‌شود، چرا که سیگاری‌ها به میزان بیش‌تری ویتامین C نسبت به افراد عادی احتیاج دارند.
در مواقع انتخاب لیمو، دقت داشته باشید که میوه‌هایی را انتخاب کنید که پوستشان صاف، بدون چروک و پلاسیدگی، بدون زدگی و رنگی شفاف و یکدست داشته باشند. اولین عارضه ماندگی به صورت لکه یا خال در جایی از میوه نمایان می‌شود که ساقه درخت به میوه چسبیده باشد.
منبع مقاله :
کوه‌کن، صدف، (1393)، میوه درمانی، تهران: همشهری، چاپ سوم
