نویسنده: راضیه محمّدزاده
1- تراشیدن سر و تصدق، 2- تسمیه یا نامیدن کودک، 3- ختنه، 4- غسل ولادت، 5- ولیمه و عقیقه، 6- تهنیت گفتن.
1- تراشیدن سر و تصدق
از سنن اسلامی، تراشیدن موی سر طفل است که معمولاً در روز هفتم تولد کودک انجام میشود.پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) در روز هفتم تولدامام حسین (علیهالسلام) سر او را تراشید و به وزن مویش نقره تصدق داد. آنگاه معجونی خوشبو که بخشی از آن زعفران بود به سرش مالید. (1)
در برخی از توصیههای اسلامی سفارش شده است که هم وزن آن طلا تصدّق کنند.
درباره یکی از علل تراشیدن موی سر امام صادق (علیهالسلام)، پاکی طفل را از رحم ذکر کرده است.
2) تسمیه یا نامیدن کودک
روایات اسلامی نشان میدهد که تعیین نام خوب برای فرزند از حقوق طفل بر پدر او است.پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند: نامی نیک برای او برگزینید، نیکو تربیتش کنید و او را در وضع و موقعیتی نیکو و شایسته قرار دهید. (2)
امام محمّد باقر (علیهالسلام) فرمودند: وقتی شیطان بشنود کسی را به نام محمّد میخوانند از شدّت ناراحتی مانند سرب گداخته آب میشود و هنگامی که بشنود کسی را به نام یکی از دشمنان اسلام فرا میخوانند از شدّت خشنودی به وجد میآید.(3)
پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: هر کس چهار پسر داشته باشد و هیچ کدام را به نام من ننامد، بر من جفا کرده است. (4)
امام محمّد باقر (علیهالسلام) فرمودند: بهترین نامها، نام پیامبران است. (5)
نامگذاری معمولاً قبل از تولّد باید انجام بگیرد و اگر چنین نشد، سفارش شده که از ابتدای تولّد، وگرنه در روز هفتم برایش اسمی معین کنید.
نامگذاری باید به تناسب زمان انجام گیرد.
توصیه شده: نامی برای فرزندت انتخاب کن که مشعر بر عبودیت و بندگی خدا باشد.
3) ختنه
ختنه سنتی برای مردان است. درباره فلسفهی آن ضمن جنبههای روحی، در امر آمیزش جنسی امری برای حفظ سلامت، رشد مناسب و مراعات زمینههای بهداشتی ضروری است.پیامبر اکرم (صلیالله علیه و آله و سلم): نوزاد را در روز هفتم ختنه کنید تا پاکیزه شود و بهتر رشد و نمو کند. (6)
سنت اسلامی این است که تا 7 روز اول تولد امر ختنه انجام شود.
4) غسل ولادت
علّامه مجلسی میفرماید: احوط آن است که غسل دهنده نیت کند که غسل میدهم این طفل را برای رضای خدا، آنگاه اول سر بعد جانب راست بعد جانب چپش را بشوید. (7)5) ولیمه و عقیقه
پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: در 5 مورد مسألهی ولیمه مطرح است:1- جشن عروسی، 2- تولّد نوزاد، 3- جشن ختنه، 4- خرید خانه، 5- بازگشت از سفر مکّه.
در مورد نوزاد توصیه شده است که تا سه روز ولیمه دهند و اطعام کنند. توصیه شده که برای پسر گوسفند نر و برای دختر گوسفند ماده عقیقه کنند. (8)
در توزیع عقیقه توصیه شده که آن را لااقل به 10 نفر بخورانند و در این جمع، همسایگان نیز شرکت کنند و بخشی از آن به قابلهی طفل داده شود و نیز ذکر شده که جز دوستداران محمّد (صلی الله علیه و آله وسلم) و آل محمّد (صلی الله علیه و آله و سلم) و اهل ولایت از آن استفاده نکنند. (9)
6) تهنیت گفتن
تهنیت گفتن به والدین وبستگان در این روز سنت میباشد. همانطور که جبرئیل در این روز تولد حسین را به پیامبر تهنیت گفت. و اما طرز تهنیت گفتن باید مانند تهنیت ائمّه (علیهمالسلام) باشد.پینوشتها:
1. علّامه مجلسی، حلیةالمتّقین، ص 83.
2. مستدرک، ج2، ص 618.
3. وسائل، ج15، ص 126.
4. همان مآخذ.
5. همان مآخذ، ص 124.
6. وسائل، ج15، ص 165.
7. غررالحکم، ص 47.
8. حلیةالمتّقین، ص 83.
9. دعای عقیقه فراموش نشود (مفاتیحالجنان).
محمّدزاده، راضیه، (1393)، مادر اگر این گونه میبود، تهران: منیر، چاپ پنجم