آیا ممکن است استرس بیماری جدی ایجاد کند؟

همه می گویند که استرس کشنده اسـت. امـا اکثـر مـا این گفته را جدی تلقی نمیکنیم. همه ما میـدانیم کــه استرس بـرای سلامتـی ما ضرر دارد، اما تعداد خیلی کمی از نقـش آن در ایجاد مشکلات بسیار جدی برای سلامتی مثل حمله های قلبی و استرس آگاهیم.

بسیـاری از بیـمـاری هـای حـاد و خــطرناک با وجود استرس بـدتر مـی شوند. استـرس مـی توانـد در متـابولیســم شما اخلال ایجاد کند، فشارخونتان را بالا ببرد، گلوبول های قرمز خونتان را از بین ببرد، نفخ معده در شما ایجاد کند، زندگی جنسیتان را خدشه دار کند، و اگر همه اینها کافی نیست، باید بگویم که استرس می تواند مغزتان را هم مختل کند.

آنچه باید به یاد داشته باشید، این است که کنترل صحیح استرس، می توند ابزار بسیار قدرتمندی درمقابل بیماری های حاد و خطرناک باشد.
 

استرس واکنش ما به هر موقعیتی است که باعث ترس یا نگرانی ما شود. در واکنش به یک محرک ترسناک، بدن ما آدرنالین ترشح می کند، هورمونی که ضربان قلب ما را بالا می برد، باعث نفس نفس زدن ما شده و حس هوشیاری و احتیاط ما را افزایش میدهد.

انفجارهای کوتاه مدت استرس چندان هم بد نیستند و در واقع، این استرسها میتوانند مواد شیمیایی که می توانند حافظه ما را تقویت کرده، انرژی ما را افزایش داده، و باعث شوند که هوشیارتر و مراقب تر باشیم را تحریک کنند.

اگر گور خری را یک شیر گرسنه تعقیب کند، این آدرنالین باعث می شود که گور خر سریعتر بدوید، سریعتر فکر کند، و به سرعت به خاطر آورد که بار قبل چطور خود را نجات داده.

اما، گورخر ها و سایر پستانداران مثل انسانها از استرس حاد رنچ نمی برند. وقتی گورخر از دست شیر فرار می کند، استرس او تمام می شود (تا دفعه بعد که این موقعیت دوباره برای او پیش آید). گورخر ها، اجاره خانه، ترافیک، یا قسط و بدهی ندارند. لازم نیست که نگران پرداخت قبض ها، مریض شدن، یا قبول شدن در دانشگاه باشند. متخصصین می گویند این استرس حاد و مزمن است که برای سلامت انسانها خطرساز خواهد بود.

استرس مزمن—زندگی کردن تحت موقعیت های استرس زا برای مدت زمانی طولانی—می تواند تاثیر منفی عمیقی بر وضعیت جسمی ما داشته باشد. وقتی تهدیدی را تجربه می کنیم، چه این تهدید فیزیکی باشد یا روانی، بدن ما وارد وضعیت فرامحرک می شود.

فعالیت در سیستم عصبی موافق بالا رفته و غده فوق کلیوی هورمون اپینفرین (یا آدرنالین) ترشح می کند و نورپینفرین را وارد جریان خون می کند. در همین زمان، غده فوق کلیوی کورتیزول نیز ترشح میکند که پیام آزاد کردن اسیدهای چرب را برای انفجار انرژی به بدن می فرستد.

این سیستم عصبی و فعالیت هورمونی باعث کند شدن گوارش، بالا رفتن قند خون، و پمپاژ بیشتر خون توسط قلب به درون ماهیچه ها می شود. این وضعیت وقتی اتومبیلی در خیابان به سمت شما منحرف شده است می تواند مفید باشد، اما در اکثر مواردی که این هورمون ها به وضعیت فرامحرک می روند، آسیب و زیان ایجاد می شود.

استرس حاد نه تنها باعث بروز مشکلات معده، یبوست، اسهال، و سرماخوردگی های بیش از حد و عفونت های تنفسی می شود، بلکه می تواند سلامت ما را در دراز مدت نیز تهدید کند.

اکنون گفته می شود که بالا بودن میزان کورتیزول در بدن، عوارضی در بدن ایجاد کرده و می تواند مشکلات التهابی مثل ورم مخاط روده بزرگ و اگزما را بدتر کند، همچنین اختلالات خودایمن مثل ورم مفاصل روماتیسمی، قرحه اکله و تصلب بافت ها را نیز تشدید می کند.
 

شواهد بسیار دال بر این است که استرس عامل بسیار مهمی در بیماریها و مشکلاتی مثل فشارخون بالا، بیماری های قلبی و دیابت می باشد.

اگر بطور مداوم انرژی خود را به خاطر ذخیره انرژی حرکت دهید، هیچوقت انرژی اضافی ذخیره نخواهید کرد. سریعتر خسته شده و احتمال بروز دیابت در شما نیز افزایش می‌یابد. نتیجه فعال کردن بیش از حد سیستم قلبی-عروقیتان نیز به همین میزان خطرساز است.

اگر فشارخون شما وقتی از یک شیر فرار می کنید، تا 140/180 بالا برود، نشان می دهد که خود را با موقعیت تطبیق داده اید، اما اگر هر بار که اتاق فرزندتان را شلوغ پلوغ ببینید باز فشارخونتان روی آن مقدار برسد، ممکن است در معرض ابتلا به مشکلات و بیماری قلبی باشید.

عضلات فرد برای محافظت از بدن در برابر صدمات هنگام استرس، ممکن است باعث تشنج شوند. اگر دائماً تحت استرس قرار داشته باشید، ممکن است ماهیچه ها و سیستم عضلانی فرد فرصتی برای استراحت کردن نداشته باشند. عضلات محکم باعث سردرد، درد پشت و شانه و به طور کلی درد بدن می شود.
 

تحقیقات نشان داده است که افزایش شدت استرس با افزایش تعداد روزهای که سردرد را تجربه می کنید ارتباط دارد. سایر محرک های رایج سردرد شامل کمبود خواب، مصرف الکل و کم آبی بدن هستند.

اما استرس می تواند به عنوان محرک دوم باعث تشدید سردرد شود. افزایش سطح استرس با افزایش دفعات سردرد همراه است. به عنوان مثال، هر دو نوع سردرد تنشی و سردرد میگرنی با تنش مزمن عضله در ناحیه شانه ها، گردن و سر همراه هستند.

دردهای اسکلتی-عضلانی در قسمت تحتانی کمر و اندام فوقانی نیز با استرس، به خصوص استرس شغلی مرتبط است. تکنیک های آرام سازی و مدیریت استرس باعث کاهش فشار خون در عضلات و برخی از اختلالات مرتبط با استرس می شوند. برای کسانی که دچار بیماری درد مزمن هستند، مدیریت استرس برای بهبود خلق و خو و عملکرد روزانه می تواند مفید و موثر باشد.

بالا بودن فشار خون باعث می شود که قلب بیشتر و سخت تر از حد نرمال کار کند و خطر حملات قلبی، سکته، و نارسایی کلیه ها در این شرایط بیشتر می شود. طبق یک تحقیق جدید، استرس فکری باعث جمع شدن و انقباض لایه داخلی رگ های خونی می شود که ممکن است احتمال مرگ های قلبی را افزایش دهد.

درواقع، در سپتامبر 2004، محققان کانادایی تحقیق برجسته ای بر روی 25،000 نفر از 52 کشور انجام دادند که عوامل اصلی بیماری های قلبی را مشخص کرد. این تحقیق دریافت که استرس طولانی مدت احتمال بروز حملات قلبی را دو برابر می کند. تحقیق دیگری دریافت که افرادی که مبتلا به بیماری های قلبی هستند، طی استرس های احساسی با خطرات بیشتری از مشکلات قلبی روبه رو هستند.

یکی دیگر از پیامدهای شایع‌ استرس در بدن بروز دردهای عجیب از جمله کمردرد است. در حالت استرس عضلات تحت فشار قرار می‌گیرند و این موضوع موجب بروز درد در نقاط مختلف بدن از جمله کمر می‌ شود.

کلیه درد,معده درد,کمر درد,سردرد و تیر کشیدن قلب از جمله دردهای ناشی از استرس هستند.

محققان اکنون باور دارند که استرس می تواند بر دیابت نیز تاثیرگذار باشد. در افراد مبتلا به دیابت نوع 2، هورمون های استرس در مواجهه با استرس های فیزیکی مثل بیماری یا آسیب دیدگی، می تواند سطح گلوکز را در خون بالا ببرد.

در سالهای اخیر سازمان هایی مثل انجمن دیابت امریکا، انجمن قلب امریکا، و انجمن سرطان امریکا روی رابطه بین استرس و وضعیت هایی که در تلاش برای مداوای آن هستند، تمرکز کرده اند.

استرس، سیستم ایمنی بدن را تحریک می کند، ولی این تحریک می تواند در جلوگیری از عفونت و بهبود زخم ها به فرد کمک کند. اما با گذشت زمان و طولانی شدن زمان استرس، هورمون های استرس سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و واکنش بدن را در برابر عوامل خارجی کاهش می دهند.

افراد تحت استرس مزمن مستعد ابتلا به بیماری های ویروسی مانند آنفولانزا و سرماخوردگی و همچنین سایر عفونت ها هستند. استرس مزمن حتی می تواند مدت زمان لازم برای بهبودی از بیماری یا آسیب را افزایش دهد.

دقیقاً به همان صورت که برخی افراد بیشتر از سایرین نگران می شوند، استرس در بعضی از ما واکنش فیزیکی قوی تری ایجاد می کند. و افرادیکه در جوانی بدنشان بیشتر در مقابل استرس تهییج می شود، ممکن است از آسیب های دراز مدت آن در دوران پیری رنج برند.

در یک تحقیق جدید، جوانانی که با افزایش فشارخون به استرس واکنش می دادند، در سنین چهل سالگی بیشتر در معرض ایتلا به فشارخون قرار می گیرند.

به طور کلی افرادیکه واکنش فشارخون آنها درمقابل استرس بیشتر بوده، بیشتر در معرض ابتلا به فشارخون هستند.

تحقیق دیگر رابطه مستقیمی بین اضطراب، استرس، و واکنش های ناسالم پیدا کرده است. طبق این تحقیق، بالا بودن استرس فکری، به ویژه اضطراب های مربوط به ترس، بروز مرگ های قلبی را در خانم ها افزایش می دهد.

یکی از شایع ترین علائم دندان قروچه سردرد است که اغلب هم علت آن تشخیص داده نمی شود.هنگامی که فرد تحت استرس قرار دارد دندان قروچه افزایش می یاید.

اختلالات خواب
گوش درد
سفت شدن عضلات فک
خشکی و سفتی عضلات شانه ها و گردن
دندان قروچه مکرر سبب فرسایش و ترک روی دندان ها می شود و در نهایت ممکن است منجر به از بین رفتن دندان شود.

در صورتیکه به دندان قروچه دچار شدید باید به دندانپزشک مراجعه نمایید,دندانپزشک یک محافظ مخصوص در اختیارتان قرار می دهد تا هنگام خواب بر دهان بگذارید این شیوه باعث کاهش عوارض دندان قروچه می شود.

دندان قروچه در اثر عوامل مختلفی ایجاد می شود از جمله این عوامل عبارتند از:
اختلال در خواب
استرس و اضطراب
رژیم غذایی حاوی کافئین

بهترین استراتژی ها برای برورد با استرس شامل ایجاد تغیرات سالم در شیوه زندگی می شود به صورتیکه زمان بیشتری برای استراحت و آرامش وقت گذاشته شود.

داشتن مقدار مناسب ورزش در روز به از بین بردن فشارهای روحی کمک کرده و باعث می شود بتوانیم خوابی عمیق تر و باکیفیت تر داشته باشیم. داشتن یک رژیم غذایی سالم و خواب کافی در شب در کنترل استرس شما نقش موثری دارد.

تکتیک های تمدد اعصاب هم میتواند کمک کننده باشد. از تمرینات تنفس عمیق یاغ درمان های تمدد اعصاب که در آن عضلات را ذره به ذره ریلکس می کند، بهره جویید. مدیتیشن، یوگا و انجام حرکات کششی نیز روشی بسیار عالی برای مقابله با استرس به شمار می رود.

باید این روشها را امتحان کنید تا ببینید که کدامیک از این تکنیک ها بهترین کارایی را برای شما دارد. در دراز مدت تاثیرات آنرا مشاهده خواهید کرد.