نگاه به نماز در قرآن

نگاه به نماز در قرآن مطلبی است که انسان را وادار به وجوب و اطاعت از فرمان الهی می کند.این آیات را در این مطلب مشاهده بفرمائید.
شنبه، 1 تير 1387
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما
نگاه به نماز در قرآن
مقدمه:
در قرآن مجید آیات زیادی درباره‌ نماز بیان شده و هر کدام از آن‌ها بیانگر اهمیت و ارزش خاص و جایگاه رفیع این عبادت مهم در پیشگاه خداوند است .نگاه به نماز در قرآن و آیات مربوط به نماز هر کدام تفسیر و پیام خاصی دارد. بعضی از آن‌ها به اهمیت بعد معنوی و ملکوتی نماز پرداخته و برخی از آیات نماز را مایه‌ آرامش دل‌ها دانسته و تعدادی.

نگاه به نماز در قرآن که نماز را عامل بازدارنده از زشتی و پلیدی معرفی نموده و بخشی دیگر نیز به بررسی نماز در ادیان گذشته و همراهی آن با عبادات دیگر از قبیل حج، جهاد، زکات و عدالت اجتماعی پرداخته است.

نگاه به نماز در قرآن

نماز بازدارنده از فحشاء و منکرات

سوره عنکبوت ، آیه :45: اتل ما اوحی الیک من الکتاب واقم الصلاه ان الصلاه تنهی عن الفحشاء والمنکر ولذکر الله اکبر والله یعلم ما تصنعون:هر چه را از این کتاب بر تو وحی شده است تلاوت کن و نماز بگزار ،که نماز آدمی را از فحشا و منکر باز می دارد و ذکر خدا بزرگ تر است وخدابه کارهایی که می کنید آگاه است
 

یاد خدا مایه آرامش دلها

سوره رعد ، آیه 28 :الذین آمنوا وتطمئن قلوبهم بذکر الله الا بذکر الله تطمئن القلوب:آنان که ایمان آورده اند و دلهایشان به یاد خدا آرامش می یابد آگاه باشید که دلها به یاد خدا آرامش می یابد
 

نماز سبب رستگاری

سوره اعلی ، آیه 15 :وذکر اسم ربه فصلی:آنان که نام پروردگار خود را بر زبان آوردند و نماز گزاردند
 

نماز و یاد خدا

سوره طه ، آیه 14 :اننی انا الله لا اله الا انا فاعبدنی واقم الصلاه لذکری:خدای یکتا من هستم هیچ خدایی جز من نیست پس مرا بپرست و تا مرا یاد کنی نماز بگزار
 

نماز، کارخانه انسان سازی

سوره معارج ، آیه -21 25 :((21 واذا مسه الخیر منوعا ((22 الا المصلین:و چون مالی به دستش افتد بخل می ورزد . مگر نماز گزارندگان :((23 الذین هم علی صلاتهم دائمون آنان که به نماز مداومت می ورزند ،( 24) والذین فی اموالهم حق معلومو آنان که در اموالشان حقی است معین ،( 25) للسائل والمحروم برای گدا و محروم
 

نمازهای پنج گانه روزانه

سوره طه ، آیه 130 :( 130) فاصبر علی ما یقولون وسبح بحمد ربک قبل طلوع الشمس وقبل ( 130 ) غروبها ومن آناء اللیل فسبح واطراف النهار لعلک ترضیبر آنچه می گویند شکیبا باش و پروردگارت را پیش از طلوع خورشید و پیش از غروب آن به پاکی بستای و در ساعات شب و اول و آخر روز تسبیح گوی شاید خشنود گردی
 

نماز و وقت شناسی

سوره روم ، آیه 18 : وله الحمد فی السماوات والارض وعشیا وحین تظهرون:سپاس اوراست در آسمانها و زمین ، به هنگام شب و به هنگامی که به نیمروز می رسید
 

ثابت بودن وقت نماز:سوره نساء ، آیه :103:فاذا قضیتم الصلاه فاذکروا الله قیاما وقعودا وعلی جنوبکم فاذا اطماننتم فاقیموا الصلاه ان الصلاه کانت علی المؤمنین کتابا موقوتا

و چون نماز را به پایان بردید خدا را ایستاده یا نشسته و یا به پهلوخوابیده یاد کنید چون از دشمن ایمن گشتید نماز را تمام ادا کنید که نماز بر مؤمنان در وقتهای معین واجب گشته است.
 

اهمیت نماز ظهر

سوره بقره ، آیه 238 :حافظوا علی الصلوات والصلاه الوسطی وقوموا لله قانتین:نمازها و نماز میانین را پاس دارید و مطیعانه برای خدا قیام کنید.
 

آداب نماز:سوره اسراء ، آیه 110 :قل ادعوا الله او ادعوا الرحمن ایا ما تدعوا فله الاسماء الحسنی ولا تجهر بصلاتک ولا تخافت بها وابتغ بین ذلک سبیلا
 

بگو : چه الله را بخوانید چه رحمان را بخوانید ، هر کدام را که بخوانید،نامهای نیکو از آن اوست صدایت را به نماز بلند مکن و نیز صدایت رابدان آهسته مکن و میان این دو راهی برگزین

نگاه به نماز در قرآن
 

مواظبت بر نمازها
سوره معارج ، آیه 34 :والذین هم علی صلاتهم یحافظون:و کسانی که بر نمازهاشان مواظبت دارند ،
 

اخلاص در نماز

سوره انعام ، آیه :163:لا شریک له وبذلک امرت وانا اول المسلمین:او را شریکی نیست به من چنین امر شده است ، و من از نخستین مسلمانانم
 

رکوع و سجود

سوره حج ، آیه 77 :یا ایها الذین آمنوا ارکعوا واسجدوا واعبدوا ربکم وافعلوا الخیر لعلکم تفلحون:ای کسانی که ایمان آورده اید ، رکوع کنید و سجده کنید و پروردگارتان رابپرستید و کارهای نیک به جای آورید ، باشد که رستگار گردید
 

ناظر به افعال

سوره شعراء ، آیه :219 وتقلبک فی الساجدین و نماز خواندنت را با دیگر نمازگزاران می بیند
 

اثر سجده

سوره علق ، آیه :19:کلا لا تطعه واسجد واقترب:نه ، هرگز ، از او پیروی مکن و سجده کن و به خدا نزدیک شو
 

آسان بودن نماز برای خاشعان

سوره بقره ، آیه :45:واستعینوا بالصبر والصلاه وانها لکبیره الا علی الخاشعین:از شکیبایی و نماز یاری جویید و این دو ، کاری دشوارند ، جز برای اهل خشوع :
 

نماز و رستگاری

سوره مومنون ، آیه 2:(1) قد افلح المؤمنون:(1) به تحقیق رستگار شدند مؤمنان :
(2) الذین هم فی صلاتهم خاشعون:(2) آنان که در نمازشان خشوع می ورزند ،
 

نماز و بازار

سوره نور ، آیه :37:رجال لا تلهیهم تجاره ولا بیع عن ذکر الله واقام الصلاه وایتاء الزکاه یخافون یوما تتقلب فیه القلوب والابصار:مردانی که هیچ تجارت و خرید و فروختی از یاد خدا و نمازگزاردن و زکات دادن بازشان ندارد ، از روزی که دلها و دیدگان دگرگون می شوند هراسناکند
 

سبک شمردن نماز

سوره ماعون ، آیه 5:الذین هم عن صلاتهم ساهون :که در نماز خود سهل انگارند ،
 

نماز از روی کسالت

سوره نساء ، آیه :142:ان المنافقین یخادعون الله وهو خادعهم واذا قاموا الی الصلاه:قاموا کسالی یراؤون الناس ولا یذکرون الله الا قلیلا:منافقان خدا را فریب می دهند ، و حال آنکه خدا آنها را فریب می دهد و چون به نماز برخیزند با اکراه و کاهلی برخیزند و برای خودنمایی نمازکنند و در نماز جز اندکی خدای را یاد نکنند
 

توصیه به حضرت مریم برای نماز

سوره آل عمران ، آیه :43:یا مریم اقنتی لربک واسجدی وارکعی مع الراکعین:ای مریم ، از پروردگارت اطاعت کن و سجده کن و با نمازگزاران نماز بخوان:

نگاه به نماز در قرآن

نماز در خانواده
«فَکانَ یَأمُرُ بِها أَهْلَهُ وَ یَصْبِرُ عَلَیْها نَفْسَهُ»«پس رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ هم اهل خود را به نماز فرمان می داد و هم خود شخصا با شکیبایی آن را به انجام می رسانید.»

بهترین و سعادتمندانه ترین اجتماع بشری آن است که افراد صالح و شایسته و مردمی وظیفه شناس و مؤمن داشته باشد و این امر میسّر نیست مگر با تربیت و پرورش صحیح کودکان و مهیّا ساختن آنان برای آینده ای بهتر.

اسلام دوره شروع تربیت کودک را از هنگام تولّد، بلکه قبل از تولّد، بلکه هنگام اراده ازدواج و پیوند زناشویی دانسته است. اسلام تا آن حد به مسئله تربیت اسلامی کودک اهمّیّت داده که آن را حقّ مسلّم فرزند بر والدین می داند، چنان که امام سجّاد ـ علیه السلام ـ در رساله حقوق می فرماید:

«حقّ فرزندت به تو آن است که بدانی او پاره ای از وجود توست و نیک و بد او در این دنیا وابسته و منتسب به تو است. باید بدانی که تو در مقام سرپرستی او مسؤولی که او را با ادب و تربیت صحیح پرورش دهی.

و او را به خدای یکتا راهنمایی کنی و در اطاعت و فرمانبرداری حضرت حق کمک و یاریش نمایی، پدری باش که به وظیفه خود آشنا و به مسؤولیّت خود آگاه است. پدری که می داند اگر نسبت به فرزندش نیکی کند اجر و پاداش خواهد داشت؛ و اگر درباره او بدی کند، مستحقّ مجازات و کیفر خواهد بود.»

از این رو اوّلین مسؤولیّت انسان بعد از خودش، خانواده اوست، ولی چون گاهی خانواده آدمی از خود سرسختی نشان می دهند، لازم است که درباره تعلیم واجبات و از جمله نماز استقامت کند و حتّی دستور است که در بعضی شرایط کودک را در ترک آن تنبیه کند. چنان که رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند:

«مُرُّوا صِبْیانَکُمْ اِذا بَلَغوا سَبْعَ سنینَ وَ اضْرِبُوهُمْ عَلی تَرْکِها إذا بَلَغوا تِسعا و فَرِّقوا بَیْنَهُم فی المضاجِعِ إذا بَلَغوا عَشَرا.»

«فرزندان خود را در هفت سالگی به نماز دستور بدهید، و در نه سالگی اگر آن را ترک کردند کتکشان بزنید، و وقتی به ده سالگی رسیدند رختخوابهای آنان را از یکدیگر جدا کنید.»

بنابراین، تعلیم نماز در آیات و روایات از وظایف مهمّ والدین است. آنان باید با تمسّک به انبیا و اولیای الهی، در خانه خود محیطی پاک و پُر فضیلت و صمیمیّت به وجود آورند. محیطی که در آن مهر و محبّت، وظیفه شناسی و ادب، تقوا و سایر صفات پسندیده وجود داشته باشد و کودکان را به طور ناخودآگاه وظیفه شناس و متعهّد بار آورند. آنان می توانند بهترین الگوی رفتاری برای فرزندانشان باشند.

به عنوان نمونه، علاّمه مجلسی در شرح حال امام رضا ـ علیه السلام ـ نقل می کند که در خانه ایشان، بانویی بود که دختران را برای نماز بیدار می کرد و او مسؤول این کار بود.

در نهج البلاغه آمده که رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ با این که، مژده بهشت را از سوی پروردگار سبحان دریافت داشته بود و بهشتی بودنش مسلّم و قطعی بود با این حال خود را با نماز خسته می کرد؛ زیرا می خواست به فرمان خدا عمل کند که می فرماید:

«وَ أمُرْ أهلَکَ بِالصَّلوةِ واصْطَبِر علیهَا»«خانواده ات را به نماز فرمان ده و خود بر انجام آن شکیبا باش.»از این رو، پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ دستور می داد که خانواده اش به طور مرتّب نماز بگزارند و خود هم شخصا در نمازگزاردن، کوشا بود و سختی ها را در این راه تحمّل می فرمود.

نتیجه:
نگاه به نماز در قرآن را با این مطلب نتیجه خواهیم گرفت که :
بهترین و سعادتمندانه ترین اجتماع بشری آن است که افراد صالح و شایسته و مردمی وظیفه شناس و مؤمن داشته باشد و این امر میسّر نیست مگر با تربیت و پرورش صحیح کودکان و مهیّا ساختن آنان برای آینده ای بهتر.

نماز در تمام ادیان الهی به عنوان برترین آیین عبادی و رکن معنویت و ارتباط با خداوند مطرح بوده است .درخواست حضرت ابراهیم (ع) چنین بوده است که: «رب اجعلنی مقیم الصلوة و من ذریتی . . . ; ( ابراهیم (14) آیه 40 .)

 پروردگارا، من و ذریه ام را برپا دارنده نماز قرار ده » . به حضرت موسی (ع) در کوه طور خطاب شد: «اننی انا الله لا اله الا انا فاعبدنی و اقم الصلوة لذکری; (طه (20) آیه 14 .) همانا من الله هستم، معبودی جز من نیست مرا پرستش کن و نماز را برای یاد من برپا دار» .

منبع:
سایت تبیان
https://fa.wikifeqh.ir/
https://hawzah.net/fa/Magazine/View/89/3390/15608
https://hawzah.net/fa/Magazine/View/4385/6080/63835
* این مقاله درتاریخ 1401/12/14 بروز رسانی شده است


ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.