علائم ظهور حادث شده ي امام زمان (ع)
قبلا درباره ي بعضي از علائم ظهور امام زمان مطالبي را تقديم مشتاقان ظهور آن حضرت کرديم . گفتيم که بخشي از اين علائم ، بر اساس تقسيم بندي بعضي از علما و شخصيت ها ، علائم غير حتمي است که تا کنون تحقق پيدا کرده ، و علائم حتميه اي که هنوز تحقق خارجي پيدا نکرده و تا تحقق پيدا نکند ظهور صورت نمي گيرد . در اين قسمت به بعضي از علائم غير حتميه اي که واقع شده مي پردازم ؛ بنابراين ، اين علائم جزو علائم حتميه هم مي تواند به حساب آيد و اين همان علائمي مي باشد که در گذشته در کتب تاريخ و احاديث ذکر گرديده است .
علامت ديگر اين که امام صادق (ع) مي فرمايند : « لا يخرج القائم حتي يخرج اثنا عشر من بني هاشم کلهم يدعو إلي نفسه » ؛ (2) 12 نفر که همگي سيد هستند ، با اين که ساداتند اما به دروغ ادعاي امامت مي کنند . در قرن اخير ، محمد علي باب ، رهبر فرقه ضاله بابيه از جمله آنان است . اين ها را علما در کتب خود به عنوان علائم ظهور مطرح کرده اند .
جعفر بن محمد بن قولويه مي گويد : چون مي دانستم که حجرالاسود بايد به دست معصوم در جاي خودش قرار گيرد من به اشتياق ديدار امام زمان به راه افتادم و گفتم کسي که آن را نصب مي کند خود آن حضرت است . به هر حال به سمت مکه بار سفر بستم . در بين راه مريض شدم و ديدم نمي توانم برسم ، فردي را به نام هشام به نمايندگي انتخاب کردم و يادداشتي به او دادم و سوالاتي از امام زمان (ع) کردم . او براي اين که صحنه نصب حجرالاسود را ببيند و هم زيارت آقا را انجام دهد و هم پيغام مرا تقديم کند ، رفت مقداري به آن مأمورين و خدام البيت الحرام پول داد تا به او اجازه دهند که با جمعيت باشد . هشام مي گويد رفتم نگاه کردم فردي که سنگ را نصب مي کند چه کسي است . چشمم به جمال نوراني جواني افتاد که آمد ، سنگ را به آرامي در جاي خود قرار داد . جمعيت را شکافتم و بحمدالله به اين توفيق رسيدم و قبل از آن که نامه را به دست امام زمان (ع) بدهم ، حضرت مطلب نامه و جواب نامه را دادند ، از جمله سؤالات جعفر از امام زمان اين بود که من سخت مريض هستم و مي ترسم که از دنيا بروم و به زيارت شما نرسم . امام (ع) قبل از خواندن نامه فرمودند 30 سال ديگر زندگي مي کند ، به او بگو که نگران نباشد و همين طور هم شد ؛ بنابراين خانه کعبه بر اساس اين نقل خراب شد و حجرالاسود از جاي منتقل شد و به عنوان يکي از علائمي که اتفاق افتاده به حساب مي آيد .
اين طور هم شد ، هلاکوخان مغول به شهر بغداد حمله کرد و بغداد را ويران کرد . اين هم جزو علائمي است که اتفاق افتاده است .
البته تذکر اين نکته خالي از لطف نيست که همه ي آثار و علائم ظهور ، حوادث بد و منفي محسوب نمي شوند ، بلکه بعضي از حوادث خوب هم به عنوان علائم ظهور به حساب مي آيند و بعضي هم علائم منفي ؛ از جمله در روايت وارد شده است که مساجد آباد مي شود و مزين به زينت ها مي شود ، قرآن با چاپ زيبا مزين مي شود ، مناره هاي مسجد مرتفع مي شود،اما از آبادي و عمران و عبادت خالي مي شود . اين ها جزو علائمي است که اتفاق افتاده است لذا مي توانيم از آن ها به عنوان علائم حتميه ياد کنيم .
در حاکميت جور و فساد که يکي از علائم ظهور امام زمان است بحث هاي زيادي در روايت ها شده است ، همان طوري که مي فرمايد : « يملأ الله الأرض قسطا و عدلا بعد ما ملئت ظلما و جورا » اين نکته به وضوح از آن فهميده مي شود که ظلم و جور زمين را پر مي کند .
در روايتي از رسول خدا (ص) نقل شده که پرسيدند : وضعيت آخرالزمان چه خواهد شد ؟ حضرت فرمودند : نماز را در اول وقت بر پا نمي کنند ، به شهوات و خوردن شراب روي مي آورند ، به پدر و مادر دشنام مي دهند ، زکات دادن را ضرر مالي مي دانند ، حاکميت به دست بانوان مي افتد ، مردان مطيع محض زنان خواهند شد ، (5) به همسايه ها جفا مي کنند . قطع رحم صورت مي گيرد ، صله رحم کم مي شود ، دل هاي بزرگان از رحم و مروت خالي مي شود ، حياي کوچک ترها کم مي شود ، امارت ها را محکم مي سازند ، به خدمتگزاران جفا مي شود ، شهادت دروغ زياد مي شود ، حکام رشوه مي خورند ، بي حيايي ، بي عفتي رايج مي شود ، مردان به لباس زنان و بالعکس ، زنان به لباس مردان درخواهند آمد . معاصي آشکار ، و مردم به مهم ترين امور دين سهل انگار مي شوند و امور مهم دين براي آن ها چيز مهمي نيست و سهل و سبک به نظر مي رسد ، نسبت به دين بي توجه مي شوند و مالشان را در راه غنا و حرام صرف مي کنند .... تا آخر حديث.
اين ها نشانه هايي است که براي دوره ي آخرالزمان ذکر شد و جزو علائم ظهور حضرت محسوب مي گردد . در حديث ديگري که مفهوم بسيار مهمي دارد از رسول خدا (ص) راجع به همين مسائل پرسيدند که هنگام ظهور ، ويژگي آخرالزمان که شما مي فرماييد چيست ؟ حضرت بيان فرمودند : « کيف بکم اذا فسد نساءکم ؟» چه وضعي پيدا خواهيد کرد آن وقت که زنانتان فاسد شوند « فسق شبابکم » ؛ جوانانتان هم فاسق شوند . « و لم تأمروا بالمعروف و لم تنهوا عن المنکر » ؛ شما هم امر به معروف و نهي از منکر نمي کنيد و فساد و بي عفتي بالا مي گيرد . « فقيل له : و يکون ذلک يا رسول الله ؟» آيا چنين مي شود که جنايت صورت گيرد و ما هيچ نگوييم ؟
حضرت فرمودند : « نعم و شر من ذلک ، کيف بکم إذا أمرتم بالمنکر و نهيتم عن المعروف » (6) آري بلکه بدتراز آن ، مردم را مي بينيد که به منکرات و کارهاي خلاف فرمان مي دهند ، از کارهاي خوب هم جلوگيري مي کنند ، گفتند : ايکون ذلک؟ آيا اين گونه خواهد شد ؟ فرمود : « نعم و شر من ذلک کيف بکم إذا رايتم المعروف منکرا و المنکر معروفا » (7) اري بدتر از اين . چه خواهيد کرد زماني بيايد که معروف و منکر جايشان عوض شود ، چيزهايي که به عنوان منکر بود مردم آن را به عنوان معروف بدانند و چيزهايي که معروف بود به عنوان منکر بدانند ؟
آيا فکر نمي کنيد که در گوشه و کنار ، همين الان ، اين طور احساس مي شود ؟اين ها جزو علائم ظهور است ، البته به اين معني نيست که حال که اين ها اتفاق افتاده ، پس امام زمان (ع) حتما به زودي خواهند آمد ، من قبلا هم توضيح دادم اين جزو علائم دوره آخرزالزمان است ، اين را به اين جهت عرض مي کنم که حوادثي که اتفاق افتاده ، بيانگر علم ائمه (عليهم السلام) نسبت به آينده است ، چرا که همه متصل به علم الهي هستند ، اين همه دال بر حقانيت ائمه ماست ، که قبل از اين که حوادث اتفاق بيفتد ، اين ها باخبرند. بنابراين ما بايد در اعتقادمان نسبت به آنچه که آن ها راهنمايي کردند و به ما دستور دادند ، در آينده حتي اگر اتفاق نيفتاده باشد و دستورات ديني که دارند بايد يقين پيدا کنيم . اين ها همه نشانه هايي است براي اين که اهل بيت نبوت بر حق هستند و اطاعت حرفشان به منزله اطاعت از اوامر الهي است و ما بايد از آن ها تبعيت کنيم . ضمنا حوادثي که اتفاق افتاده ، بايد براي ما هشدار باشد که آقا و مولاي ما خواهد آمد و ما خود را براي آن روزي که امام زمان (ع) ظهور خواهد کرد آماده کنيم . زمينه را براي پذيرش وجود مقدس امام زمان آماده کنيم ، نکند وضعيت جامعه به گونه اي بر ما اثر بگذارد که وقتي امام زمان آمد در پذيرش او ترديد کنيم. در بعضي از روايات اين طور آمده « يأتي بدين جديد » از بس جامعه با دين فاصله مي گيرد همان طور که در حديث فوق آمد : معروف ، منکر و منکر ، معروف مي شود . امام زمان (ع) وقتي آمد و حرف هاي اسلام را گفت ، مي گويند اين ها حرف جديد است . ما اين چيزها را در اسلام نداريم ، اين قدر در افکار ديني و عقايد مردم دگرگوني ايجاد مي شود که قبول اسلام راستين مشکل خواهد شد ، خداوند ان شاءالله به قدرت حکمت و فضل و کرم خودش وجود امام زمان (ع) را از جميع بليات محفوظ بدارد و به زودي پرده از رخسار او بردارد و دين خودش را به دست اودر دنيا حاکم گرداند و جلوي شر و فساد و حاکميت جور و ستم را بگيرد و دنيا را پر از عدل و داد کرده ، ما را جزو سربازان آن حضرت قرار بدهد .
علائم غير حتميه
علامت ديگر اين که امام صادق (ع) مي فرمايند : « لا يخرج القائم حتي يخرج اثنا عشر من بني هاشم کلهم يدعو إلي نفسه » ؛ (2) 12 نفر که همگي سيد هستند ، با اين که ساداتند اما به دروغ ادعاي امامت مي کنند . در قرن اخير ، محمد علي باب ، رهبر فرقه ضاله بابيه از جمله آنان است . اين ها را علما در کتب خود به عنوان علائم ظهور مطرح کرده اند .
خرابي خانه ي کعبه
جعفر بن محمد بن قولويه مي گويد : چون مي دانستم که حجرالاسود بايد به دست معصوم در جاي خودش قرار گيرد من به اشتياق ديدار امام زمان به راه افتادم و گفتم کسي که آن را نصب مي کند خود آن حضرت است . به هر حال به سمت مکه بار سفر بستم . در بين راه مريض شدم و ديدم نمي توانم برسم ، فردي را به نام هشام به نمايندگي انتخاب کردم و يادداشتي به او دادم و سوالاتي از امام زمان (ع) کردم . او براي اين که صحنه نصب حجرالاسود را ببيند و هم زيارت آقا را انجام دهد و هم پيغام مرا تقديم کند ، رفت مقداري به آن مأمورين و خدام البيت الحرام پول داد تا به او اجازه دهند که با جمعيت باشد . هشام مي گويد رفتم نگاه کردم فردي که سنگ را نصب مي کند چه کسي است . چشمم به جمال نوراني جواني افتاد که آمد ، سنگ را به آرامي در جاي خود قرار داد . جمعيت را شکافتم و بحمدالله به اين توفيق رسيدم و قبل از آن که نامه را به دست امام زمان (ع) بدهم ، حضرت مطلب نامه و جواب نامه را دادند ، از جمله سؤالات جعفر از امام زمان اين بود که من سخت مريض هستم و مي ترسم که از دنيا بروم و به زيارت شما نرسم . امام (ع) قبل از خواندن نامه فرمودند 30 سال ديگر زندگي مي کند ، به او بگو که نگران نباشد و همين طور هم شد ؛ بنابراين خانه کعبه بر اساس اين نقل خراب شد و حجرالاسود از جاي منتقل شد و به عنوان يکي از علائمي که اتفاق افتاده به حساب مي آيد .
خراب شدن شهر بغداد
اين طور هم شد ، هلاکوخان مغول به شهر بغداد حمله کرد و بغداد را ويران کرد . اين هم جزو علائمي است که اتفاق افتاده است .
قبه هاي حمراء
البته تذکر اين نکته خالي از لطف نيست که همه ي آثار و علائم ظهور ، حوادث بد و منفي محسوب نمي شوند ، بلکه بعضي از حوادث خوب هم به عنوان علائم ظهور به حساب مي آيند و بعضي هم علائم منفي ؛ از جمله در روايت وارد شده است که مساجد آباد مي شود و مزين به زينت ها مي شود ، قرآن با چاپ زيبا مزين مي شود ، مناره هاي مسجد مرتفع مي شود،اما از آبادي و عمران و عبادت خالي مي شود . اين ها جزو علائمي است که اتفاق افتاده است لذا مي توانيم از آن ها به عنوان علائم حتميه ياد کنيم .
علامت ديگر
در حاکميت جور و فساد که يکي از علائم ظهور امام زمان است بحث هاي زيادي در روايت ها شده است ، همان طوري که مي فرمايد : « يملأ الله الأرض قسطا و عدلا بعد ما ملئت ظلما و جورا » اين نکته به وضوح از آن فهميده مي شود که ظلم و جور زمين را پر مي کند .
در روايتي از رسول خدا (ص) نقل شده که پرسيدند : وضعيت آخرالزمان چه خواهد شد ؟ حضرت فرمودند : نماز را در اول وقت بر پا نمي کنند ، به شهوات و خوردن شراب روي مي آورند ، به پدر و مادر دشنام مي دهند ، زکات دادن را ضرر مالي مي دانند ، حاکميت به دست بانوان مي افتد ، مردان مطيع محض زنان خواهند شد ، (5) به همسايه ها جفا مي کنند . قطع رحم صورت مي گيرد ، صله رحم کم مي شود ، دل هاي بزرگان از رحم و مروت خالي مي شود ، حياي کوچک ترها کم مي شود ، امارت ها را محکم مي سازند ، به خدمتگزاران جفا مي شود ، شهادت دروغ زياد مي شود ، حکام رشوه مي خورند ، بي حيايي ، بي عفتي رايج مي شود ، مردان به لباس زنان و بالعکس ، زنان به لباس مردان درخواهند آمد . معاصي آشکار ، و مردم به مهم ترين امور دين سهل انگار مي شوند و امور مهم دين براي آن ها چيز مهمي نيست و سهل و سبک به نظر مي رسد ، نسبت به دين بي توجه مي شوند و مالشان را در راه غنا و حرام صرف مي کنند .... تا آخر حديث.
اين ها نشانه هايي است که براي دوره ي آخرالزمان ذکر شد و جزو علائم ظهور حضرت محسوب مي گردد . در حديث ديگري که مفهوم بسيار مهمي دارد از رسول خدا (ص) راجع به همين مسائل پرسيدند که هنگام ظهور ، ويژگي آخرالزمان که شما مي فرماييد چيست ؟ حضرت بيان فرمودند : « کيف بکم اذا فسد نساءکم ؟» چه وضعي پيدا خواهيد کرد آن وقت که زنانتان فاسد شوند « فسق شبابکم » ؛ جوانانتان هم فاسق شوند . « و لم تأمروا بالمعروف و لم تنهوا عن المنکر » ؛ شما هم امر به معروف و نهي از منکر نمي کنيد و فساد و بي عفتي بالا مي گيرد . « فقيل له : و يکون ذلک يا رسول الله ؟» آيا چنين مي شود که جنايت صورت گيرد و ما هيچ نگوييم ؟
حضرت فرمودند : « نعم و شر من ذلک ، کيف بکم إذا أمرتم بالمنکر و نهيتم عن المعروف » (6) آري بلکه بدتراز آن ، مردم را مي بينيد که به منکرات و کارهاي خلاف فرمان مي دهند ، از کارهاي خوب هم جلوگيري مي کنند ، گفتند : ايکون ذلک؟ آيا اين گونه خواهد شد ؟ فرمود : « نعم و شر من ذلک کيف بکم إذا رايتم المعروف منکرا و المنکر معروفا » (7) اري بدتر از اين . چه خواهيد کرد زماني بيايد که معروف و منکر جايشان عوض شود ، چيزهايي که به عنوان منکر بود مردم آن را به عنوان معروف بدانند و چيزهايي که معروف بود به عنوان منکر بدانند ؟
آيا فکر نمي کنيد که در گوشه و کنار ، همين الان ، اين طور احساس مي شود ؟اين ها جزو علائم ظهور است ، البته به اين معني نيست که حال که اين ها اتفاق افتاده ، پس امام زمان (ع) حتما به زودي خواهند آمد ، من قبلا هم توضيح دادم اين جزو علائم دوره آخرزالزمان است ، اين را به اين جهت عرض مي کنم که حوادثي که اتفاق افتاده ، بيانگر علم ائمه (عليهم السلام) نسبت به آينده است ، چرا که همه متصل به علم الهي هستند ، اين همه دال بر حقانيت ائمه ماست ، که قبل از اين که حوادث اتفاق بيفتد ، اين ها باخبرند. بنابراين ما بايد در اعتقادمان نسبت به آنچه که آن ها راهنمايي کردند و به ما دستور دادند ، در آينده حتي اگر اتفاق نيفتاده باشد و دستورات ديني که دارند بايد يقين پيدا کنيم . اين ها همه نشانه هايي است براي اين که اهل بيت نبوت بر حق هستند و اطاعت حرفشان به منزله اطاعت از اوامر الهي است و ما بايد از آن ها تبعيت کنيم . ضمنا حوادثي که اتفاق افتاده ، بايد براي ما هشدار باشد که آقا و مولاي ما خواهد آمد و ما خود را براي آن روزي که امام زمان (ع) ظهور خواهد کرد آماده کنيم . زمينه را براي پذيرش وجود مقدس امام زمان آماده کنيم ، نکند وضعيت جامعه به گونه اي بر ما اثر بگذارد که وقتي امام زمان آمد در پذيرش او ترديد کنيم. در بعضي از روايات اين طور آمده « يأتي بدين جديد » از بس جامعه با دين فاصله مي گيرد همان طور که در حديث فوق آمد : معروف ، منکر و منکر ، معروف مي شود . امام زمان (ع) وقتي آمد و حرف هاي اسلام را گفت ، مي گويند اين ها حرف جديد است . ما اين چيزها را در اسلام نداريم ، اين قدر در افکار ديني و عقايد مردم دگرگوني ايجاد مي شود که قبول اسلام راستين مشکل خواهد شد ، خداوند ان شاءالله به قدرت حکمت و فضل و کرم خودش وجود امام زمان (ع) را از جميع بليات محفوظ بدارد و به زودي پرده از رخسار او بردارد و دين خودش را به دست اودر دنيا حاکم گرداند و جلوي شر و فساد و حاکميت جور و ستم را بگيرد و دنيا را پر از عدل و داد کرده ، ما را جزو سربازان آن حضرت قرار بدهد .
پی نوشت:
1. بحارالانوار : 209/52.
2. پيشين.
3. سوره بقره ، آيه 155.
4. کمال الدين : 650/2 و ص 51 چشم انداز .
5. البته اين قابل توضيح است که در زمينه هايي که آن ها صاحب نظرند بحثي ديگر است . اما اطاعت محض حاکميت از اراده زنان يا حاکميت به دست زنان بيفتد مقوله ديگر است که قطعا با توجه به ويژگي هاي جسمي و روحي زنان اين وضع موجب فساد جامعه خواهد شد .
6.بحارالانوار : 181/52.
7. بحارالانوار : 181/52.
