اشاره
نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در دوازدهم فروردین ماه سال 1370، با تأیید مقام معظم رهبری تشکیل شد. نیروی مزبور یکی از مهم‌ترین سازمانها در جامعه ایران است؛ سازمانی که بار سنگین برقراری نظم و امنیت و تأمین آسایش عمومی و فردی را بر دوش دارد؛ زیرا در صورت برقراری نظم و امنیت در جامعه است که میتوان به رشد و تعالی در تمامی ابعاد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، دینی و علمی رسید.
نیروی انتظامی و ارزشها
تقوا و پارسایی
کارکنان نیروی انتظامی، به دلیل برخورداری از قدرت، اقتدار و حاکمیت بر جان، مال و ناموس مردم، بیش از هر فردی، باید ضرورت پرهیزکاری و خدا ترسی را احساس کنند و به کاربندند؛ چه انسان آن گاه که به قدرت میرسد به سرکشی و طغیان میپردازد، پرهیزکاری تنها ترمزی است که او را از سقوط در دره نابودی باز میدارد. حضرت علی علیهالسلام تقوا را دژی استوار میداند و میفرماید: «بدانید که با پرهیزکاری میتوان ریشه خطاها را برید». پلیس پارسا نه تنها در انجام وظایف کوتاهی نمیکند، بلکه بیش از وظیفه و طاقت خویش مایه میگذارد. از این رو قانونگذار نیروی انتظامی برای نیل به اهداف عالی خود، «نداشتن سوءپیشینه و برخورداری از حسن شهرت» را یکی از شرایط استخدام در این نیرو اعلام داشته است.
راستگویی
در قرآن مجید، راستی به عنوان ارزشی دینی ستایش شده است. خداوند در این باره میفرماید:«برای زنان و مردان راستگو بخشش و پاداش بزرگ آماده شده است». راست گفتار بودن در بین نیروهای نظامی و انتظامی، چنان اهمیتی دارد که قانونگذار با هرچه به این اصل خدشه وارد سازد و بنیاد و روحیه راستگفتاری را دستخوش توفان نیستی کند، با تعیین مجازات، به سختی مبارزه میکند؛ زیرا اگر گزارش خلاف یا کتمان حقیقت موجب شکست جبهه یا تلفات جانی گردد، در حکم محارب است و مجازات سختی در پی دارد.
فداکاری و شهادتطلبی
اصولاً نیروی انتظامی، با خطرپذیری همراه است و در مسیر انجام وظیفه و مأموریتهای پلیس، خطرهای زیادی کمین کرده و دشمنان بیشماری سنگر گرفتهاند. شبیخون خارجی، تروریستها، قاچاقچیان و سارقان، هر لحظه ممکن است گریبان گیر نیروی انتظامی شوند و ردای سرخ شهادت بر قامت استوار این عزیزان بپوشاند. از این رو یکی از شرائط گام نهادن در این نیرو «فداکاری در راه تحقق اهداف» دانسته شده است. در قرآن نیز به جهاد و فداکاری در راه حق توصیه شده و جهادگران مورد ستایش قرار گرفتهاند. در آیهای میخوانیم: «خدا آن مؤمنانی را دوست دارد که در صف نبرد با کافران، مانند سدّ آهنین محکم و پایدار هستند».
نیروی انتظامی در آیینه کلام رهبری
حضرت آیت اللّه خامنهای، رهبر معظم انقلاب در جمع دانشجویان فارغ التحصیل دانشگاه علوم انتظامی، درباره نیروی انتظامی فرمودند: «شما نهالهای به خوبی بالیده و به میوه نشسته نیروی انتظامیِ نظام جمهوری اسلامی ایران، و امیدهای آینده این نیروی پرافتخار محسوب میشوید؛ نسل جوانی که با همه توان و نشاط خود، مسئولیت عظیم امنیت کشور را با آگاهی و معرفت بر دوش گرفته است و خود را به سلاح علم و دین و روحیه تقوا و انقلابیگری آراسته است، بیشک میتواند خواسته مردم را در این مقوله بسیار پراهمیّت برآورده کند».
انتظار مردم از ناجا از منظر مقام معظم رهبری
مقام معظم رهبری، درباره انتظارات مردم از نیروی انتظامی فرمودند: «آنچه مردم از نیروی انتظامی متوقع هستند چیست؟ مردم میخواهند نیروی انتظامی قوی و مقتدر باشد، هوشمند و پیچیده باشد، سالم و امین باشد، سریع و به هنگام باشد، مؤدب و اهل بیان و تفاهم با مردم باشد، این انتظارات مردم از نیروی انتظامی است. شما در بخشهای قابل توجهی، این لیاقت و آمادگی را از خودتان نشان دادید».
پلیس 110
یکی از مواردی که سازمانهای پلیس به آن متعهد هستند، حضور هر چه سریعتر و به موقع در صحنه وقوع جرم یا حوادث است که کاهش تعداد کشتهها و زخمیها را در پی دارد. سریعترین روش برای اطلاع رسانی در این موارد، استفاده از تلفن است. 110، شماره تلفنی است که مردم میتوانند برای اطلاع رسانی با مأموران تماس بگیرند. وظیفه مرکز فوریتهای پلیسی 110، دریافت اخبار و گزارشهای مردمی و انتقال سریع آن به واحدهای عملیاتی است. افزون بر این، راهنمایی تماس گیرندگانی که در مورد مسائل انتظامی پرسش یا مشکلی دارند نیز از وظایف این مرکز به شمار میآید. این مرکز، تجهیزات و امکانات مدرن و پیشرفتهای مانند شبکه ارتباطی رایانهای، برای تبادل سریع اطلاعات بین واحدهای عملیاتی پلیس و فرماندهی، و همچنین امکانات کنترل تصویری صحنههای مختلف دارد.
با مرزداران نیروی انتظامی
مهم‌ترین خواسته هر ملت از حکومت، امنیت است؛ به طوری که شاید بتوان گفت: فلسفه وجودی حکومتها، استقرار امنیت در جامعه است. از جمله وظایف نیروی انتظامی در تأمین امنیت، حفظ تمامیت ارضی کشور در برابر تهاجم بیگانگان است که این مهم به عهده پلیس مرزبان میباشد. پلیس مرزبان از نیرویهایی است که امام سجاد علیهالسلام برای آنها دعا کرده و فرمودهاند: «بارخدایا! بر محمد و آل او درود فرست، به عزّتت مرزهای مسلمانان را پاسدار، مرزبانان را به نیروی خویش تأیید فرما...، بر شمار ایشان بیفزا و از حوزه نگهبانیشان حراست کن».
اقتدار پلیس
یکی از مهم‌ترین سازمانهایی که در سراسر دنیا عهدهدار وظایف عمدهای است، تشکیلات پلیس میباشد. دلیل این اهمیت آن است که بدیهیترین وظیفه پلیس، حفاظت از امنیت جوامع انسانی است. اگر امنیت جامعه به هر دلیلی گرفته شود یا حتی متزلزل گردد، شیرازه امور از هم خواهد گسست و هیچ صنف و گروهی در شرایط ناامنی قادر به انجام کار نخواهد بود. بنا به فرمایش مولای متقیان حضرت علی علیهالسلام «امنیت، نعمت ناشناختهای است که تا از بین نرود، ارزشش پدیدار نمیشود».
پلیس؛ نگهبان اجتماع
پلیس، شاخصترین چهره حکومت در بستر جامعه است؛ زیرا امور روزمره بسیاری در اجتماع به او واگذار میشود؛ به گونهای که حتی یک روز هم نمیتوان بدون حضور پلیس در جامعه سر کرد. به ویژه در کلان شهرها که روابط اجتماعی افراد فراوان است، پلیس و نیروی انتظامی برای حفظ امنیت و رعایت قانون و مقررات اجتماعی، از ضروریترین مسائل به شمار میآید.
پلیس اسلامی
یکی از ویژگیهای پلیس، پایبندی به حفظ منابع عمومی است؛ زیرا منابع عمومی و یا بیت المال، به همه مردم تعلق دارد و در هر حال، از بین بردن آن در اسلام نهی شده است. شرط دیگر پلیس در نظام جمهوری اسلامی، شناخت اصول و مبانی عقیدتی در بُعد باور و در مرحله عمل است. تناسب برخورد با پدیدهها، اصل مهم دیگری است که در اسلام به آن توجه شده و پلیس اسلامی نیز بیش از دیگران باید رعایت کننده این اصل باشد؛ زیرا در اسلام شیوه برخورد با مجرمان چند مرحلهای بوده و با شرایط جرم مناسبت دارد و عدم تناسب، تأثیر نداشتن را به دنبال میآورد.
جرم، دشمن جامعه
اگر جامعه را جسم انسان فرض کنیم و جرم را عامل بیماری بدانیم، در این صورت چگونه باید این بیماری خطرناک را از جامعه دور کرد؟ میدانیم که جرمها نیز مانند بیماریها درجات مختلفی دارند. همان طور که بیماری وخیم شخص را از پای در میآورد، جرمهای سنگین نیز جامعه را بامشکلات جدّی رو به رو میسازد. کار نیروی انتظامی، قوه قضاییه و دیگر نهادهای وابسته، پیشگیری از وقوع جرم و مقابله با آن در جامعه است تا این دشمن خطرناک را از جامعه دور کنند و آسایش، آرامش و امنیت مردم را برقرار سازند.
منبع: ماهنامه گلبرگ
