عبور از رئيس جمهور
استراتژي جمهوري خواهان در آستانه انتخابات كنگره
ديلي از رهبران با نفوذ جمهوري خواهان است كه دوستان ثروتمندي در واشنگتن دارد. يكي از آنها جك آبراموف بود كه پرونده رسوايي مالي او و نمايندگان كنگره در سال ميلادي گذشته، از تكان دهنده ترين موضوعات خبري آمريكا به شمار مي رفت.
اما سال ميلادي گذشته براي ديلي سال خوبي نبود. علاوه بر اينكه نام او بارها در پرونده آبراموف اگر چه به طور غير مستقيم به گوش خورد، از سوي هيأت منصفه دادگاه تگزاس هم به تلاش براي فرار از قوانين انتخابات در اين ايالت محكوم شناخته شد.
اين اتفاقات باعث شد كه آراي ديلي در نظر سنجي ها كاهش يابد و او با آگاهي از اين موضوع تصميم به ترك انتخابات گرفت. كناره گيري او از رقابت هاي انتخاباتي قابل پيش بيني نبود چرا كه شرايط براي حضور ديلي در انتخابات چندان هم وخيم به نظر نمي رسيد. اما او كه خود را يك واقع گرا مي داند و مي گويد كه در ارزيابي شرايط سياسي روز، كمتر خطا مي كند، تصميم گرفت در سالي كه حتي يك كرسي هم براي جمهوري خواهان اهميت حياتي دارد، از دور رقابت ها كناره بگيرد.
ديلي بعد از اعلام كناره گيري از قدرت، فرصتي يافت تا به اتهامات مطرح شده عليه خود در ماه هاي اخير پاسخ دهد. بسياري از رسانه هاي آمريكا در ماه هاي اخير منابع مالي زمين هاي گلف، هواپيماهاي خصوصي و محل هاي اقامتي گران قيمت و لوكس ديلي را مورد پرسش و ترديد قرار مي دادند. او همه اين اتهامات را رد كرد و خود را مبرا از اتهام سوءاستفاده مالي خواند. اما سخنان رهبر قدرتمند جمهوري خواهان در كنگره شرايط را براي اين حزب در سال انتخابات تسهيل نكرد.
بوش ضمن تقدير از ديلي اعلام كرد كه كناره گيري او از انتخابات لطمه اي به جمهوري خواهان وارد نمي كند. اما دمكرات ها اميدوارند ديگر همقطاران ديلي هم در همين باتلاق گرفتار شوند. بعضي از چهره هاي اين حزب براي نجات خود از شرايط پيش آمده براي جمهوري خواهان به اقداماتي همچون انتقاد از جنگ عراق و شكست ناميدن آن مي پردازند.
بوش در گردهمايي هاي جمع آوري كمك مالي در نخستين ماه هاي سال ميلادي 2006، همواره زير پارچه نوشته بزرگي با عنوان متحد براي رسيدن به پيروزي سخنراني كرده است. اما خود جمهوري خواهان مي دانند كه خبري از اتحاد نيست. در سالي كه گذشت آنها يك رهبر اكثريت را در كنگره از دست داده اند كه به دليل اتهامات مالي مجبور به كناره گيري شده، آشكارا از رئيس جمهور حزب خود در موضوعاتي همچون عراق و قرارداد فروش بنادر به دوبي و انتخاب قضات ديوان عالي انتقاد كرده اند. حالا با از دست دادن ديلي، نامزدي را در انتخابات بعدي از دست داده اند كه با حضورش بيشترين كمك هاي مالي را براي تبليغات انتخاباتي فراهم مي كرد.
تا پنج سال پيش اتحاد نقطه قوت جمهوري خواهان بود. رئيس جمهور بودجه را به كنگره ارائه مي كرد و رهبران حزب خيلي زود به اين بودجه رأي مي دادند. اصلاحات نظام آموزشي و درماني با رأي اكثريت به تصويب مي رسيد. حتي در سال 2004 وقتي اشغال عراق مشكلات زيادي ايجاد كرده بود، جمهوري خواهان متحد و حامي رئيس جمهور باقي ماندند. اما اكنون اين استراتژي فرو پاشيده. جمهوري خواهان كنگره كه از ناديده گرفته شدن از سوي كاخ سفيد سرخورده شده اند ديگر مانند گذشته از برنامه سياسي، رئيس جمهور حمايت نمي كنند. برنامه تأمين اجتماعي، توفان كاترينا، موضوع فروش بنادر و از همه مهمتر ماجراي عراق، تيم بوش را در كنگره با بحران روبه رو كرده است.
بسياري دليل شكست دمكرات ها در انتخابات هاي اخير را عدم سازمان يافتگي، نداشتن پيام و برنامه مشخص و بي هويتي مي دانند. حالا اين ها به ويژگي جمهوري خواهان تبديل شده است. جمهوري خواهان اطمينان چنداني به پيروزي در انتخابات ماه نوامبر كنگره ندارند و در حالي كه هشت ماه تا انتخابات باقي مانده استراتژي مشخصي هم براي اين پيروزي ندارند. آنها اكنون بر سر يك دو راهي قرار گرفته اند: يا به مبارزه ادامه دهند و خود را براي تبعات آن آماده كنند و يا در نيمه راه تبليغات با انتقاد از رئيس جمهور و محور قرار دادن اين انتقادات در تبليغات، راه خود را جدا كرده و به پيروزي برسند.
دي لاهود نماينده جمهوري خواهان از ايالت ايلي نويز در كنگره، چندي پيش شرايط كنوني را براي جمهوري خواهان، روزهاي قبل از يك سونامي توصيف كرد و گفت: ما هيچ كاري براي توقف اين سونامي انجام نمي دهيم و تا يك سال ديگر در اقليت قرار مي گيريم. اما بسياري هنوز اين حقيقت را نفهميده اند.
شرايط نامساعد بوش در نظرسنجي ها و كاهش محبوبيت روزافزون جنگ عراق باعث شده كه جمهوري خواهان به انتقاد آشكار از رئيس جمهور بپردازند. هر چقدر اين موضوعات، جمهوري خواهان را دچار چنددستگي كرده و مي كند، دمكرات ها رفته رفته درباره آن ها متحدتر مي شوند و موضعي واحد اتخاذ مي كنند. بوش كه در مقابل جمهوري خواهان كنگره قرار گرفته، اخيراً به برخي از خواسته هاي آنها تن داده و با اين كار سعي مي كند اتحاد درون حزبي را حفظ نمايد. دو هفته پيش او استعفاي اندرو كارد رئيس دفتر خود در كاخ سفيد را پذيرفت و اين سمت را به جاش بولتون مدير امور خارجه كاخ سفيد سپرد. بولتون در كنگره طرفداران زيادي دارد و اين انتخابات دقيقاً با هدف جذب جمهوري خواهان صورت گرفت. تغييرات ديگري هم در كادر كاخ سفيد در راه است كه مي تواند شامل تحول عمده اي در دفتر كنگره در كاخ سفيد شود.
بوش همچنين براي كاستن از انتقادات نمايندگان جمهوريخواه كنگره كه كاخ سفيد را به ناديده گرفتن نظراتشان متهم مي كنند، اخيراً تلاش مي كند نمايندگان را بيشتر در جريان اطلاعات و اخبار و روند تصميم گيري هاي اجرايي قرار دهد. حمايت دولت از قراداد فروش شش بندر مهم آمريكا به يك شركت دولتي دوبي بدون هماهنگي با كنگره جنجال زيادي در واشنگتن به راه انداخت.
اتفاق مشابهي اكنون در جريان است كه اين بار موضوع آن لايحه مهاجرت است. سنا كار بر روي اين لايحه را شروع كرده و بحث در اين باره آغاز شده است. اين بار هم مخالفان و موافقان اين لايحه هر دو از جمهوري خواهان هستند و اين موضوع مي تواند اختلافات درون حزب را دامن زند.
در اين لايحه، پيشنهاد شده براي 11 ميليون مهاجر غيرقانوني آمريكا فرصتي براي به دست آوردن شهروندي اين كشور و همچنين امكان به دست آوردن شغل فراهم شود. بسياري از محافظه كاران طرفدار تدابير محدوديت زا و سخت گيرانه تري هستند كه سال گذشته مجلس نمايندگان براي مهاجران تصويب كرد. جناح محافظه كار حزب جمهوريخواه سياست رئيس جمهور در زمينه مهاجران را باعث افزايش هزينه ها و خارج شدن كنترل اوضاع از دست دولت مي دانند. حتي بعضي از آنها به كنايه اين پرسش را مطرح كرده اند كه نكند رئيس جمهور هم از مهاجران آمريكاست. با وجود اين مخالفت ها بوش در مصاحبه هاي مطبوعاتي تأكيد كرده كه تصويب اين قانون باعث افزايش عزت آمريكا شده و موقعيت اين كشور را به عنوان سرزمين مهاجران تحكيم مي كند.
جمهوري خواهان در پنج سال گذشته با تأكيد بر امنيت ملي و مبارزه با تروريسم و متهم كردن دمكرات ها به سهل گيري و بي توجهي در اين دو مورد آراي افكار عمومي را به دست آورده اند. اما اكنون نظرسنجي ها نشان مي دهد افكار عمومي اخيراً دمكرات ها را در زمينه امنيت ملي جدي تر از جمهوري خواهان مي دانند. خشونت هاي خونين درعراق، پيروزي حماس در انتخابات فلسطين و زير سؤال رفتن اهداف برنامه گسترش دمكراسي درخاور ميانه و همچنين ناتواني در توقف برنامه هسته اي ايران به اين شرايط دامن زده است.
به گفته جمهوري خواهان 09 درصد مشكلات اين حزب از عراق ناشي مي شود. از نظر مردم آمريكا، جنگ عراق به خوبي پيش نمي رود. مسئولان ارشد دولت و خود رئيس جمهور در همه سخنراني هايشان به موضوع عراق اشاره مي كنند و محور همه سفرهاي خارجي مقامات آمريكايي عراق است.
دمكرات هاي كنگره در تلاش براي استفاده از مشكلات پيش روي بوش در عراق حملات گسترده اي را عليه سياست ها امنيتي دولت آغاز كرده اند. هر چه زمان انتخابات نزديك مي شود اين حملات با ارائه پيشنهادات اصلاحي همراه مي شود تا مردم آمريكا دريابند جايگزين بهتري براي جمهوري خواهان وجود دارد. رهبران دمكرات مجلس نمايندگان و سنا با همراهي و هدايت رهبران حزب از جمله مادلين آلبرايت وزير خارجه سابق و وسلي كلارك ژنرال بازنشسته ارتش و نامزد پيشين انتخابات رياست جمهوري، اسناد سياستگذاري و برنامه ريزي اي را منتشر كرده اند با عنوان: امنيت واقعي: حفاظت از آمريكا و احياي رهبري ما در جهان.
هدف آنها در گام اول مقابله با اتهامات جمهوري خواهان مبني بر بي توجهي دمكرات ها به امنيت ملي است؛ از سوي ديگر مي خواهند ثابت كنند كه براي انتخابات بعدي برنامه جدي دارند و درباره موضوعات مهمي چون عراق و مقابله با تكثير هسته اي در جهان موضعگيري مي كنند.
اسنادي كه دمكرات ها به عنوان خط مشي و سياست خود منتشر كرده اند نشان مي دهد كه سياست آنها در مبارزه با تروريسم، افزايش منابع مالي نيروي عمليات ويژه و هزينه بيشتر براي توسعه اقتصادي در خاورميانه و جنوب آسياست. دمكرات ها همچنين خواستار آن هستند كه قدرت بيشتري به دفتر اطلاعات ملي داده شود و اتهام سوءاستفاده و شكنجه زندانيان توسط زندانبانان آمريكايي مورد بررسي دقيق و رسيدگي گسترده قرار گيرد.
افزايش منابع مالي براي نظارت بر محموله ها در بنادر و تأمين امنيت نيروگاه هاي هسته اي و شيميايي و آموزش نيروهاي درماني اضطراري از ديگر خواسته هاي دمكرات هاست. اكثر اين پيشنهادات جديد نيست. بسياري از آنها همان شعارها و استراتژي هاي انتخابات سال 2004 است. جان كري نامزد دمكرات ها در انتخابات رياست جمهوري سال 2004 خواستار تجهيزات نظامي بيشتر براي نيروها و افزايش مزاياي بازنشستگان ارتش شده بود. پيشنهاد دمكرات ها در حوزه ديپلماتيك تشديد تلاش ها براي توقف برنامه تسليحاتي ايران و كره شمالي است. اما جزئيات برنامه آنها در اين زمينه با برنامه دولت بوش اندكي متفاوت است.
از نظر دمكرات ها در شرايط كنوني كه چالش ها و تغييرات پيش رو بي سابقه است، رهبري واقعي آن است كه كشور را براي تهديدات موجود امروز و تهديدات احتمالي فردا آماده كند. اين رهبري از نظر دمكرات ها نيازمند سياست هاي دقيق و هوشمندانه اي است كه هدف آن يك آمريكاي قدرتمند و اول قدرتمند از نظر داخلي باشد. در ابتداي سند منتشره دمكرات ها آمده است: طي يك قرن گذشته دمكرات ها آمريكا را در دو جنگ رهبري كرده اند، با تهديدات امنيتي در داخل روبه رو شده اند و كمونيسم و فاشيسم را شكست داده اند. امروز هم آمده اند تا با تكيه بر همين سابقه قدرت را به دست بگيرند .
جمهوري خواهان هم با پيش بيني اين حملات دمكرات ها، خود را براي ضد حمله آماده مي كنند. بعضي از آنها بعد از ديدن سند سياست هاي دمكرات ها آن را تكرار مواضع سال هاي اخير جمهوري خواهان خوانده و گفتند، حمايت از امنيت ملي ابزاري انتخاباتي براي دمكرات هاست چرا كه در عمل با مخالفت با تصويب قوانين ضد تروريسم در كنگره نشان داده اند كه اهميت چنداني به اين موضوع نمي دهند. در سند منتشره دمكرات ها درباره موضوعات حساسي چون جدول زماني عقب نشيني نيروها از عراق اظهار نظر نشده اما آمده است، سال 2006 سال تغييرات مهم در عراق و حركت آن به سمت حاكميت كامل عراقي ها بر سرنوشت خودشان است. در اين سند همچنين تأكيد شده كه آمريكا بايد تا سال 2020 با افزايش توليد سوخت هاي جايگزين به استقلال انرژي برسد.
دمكرات ها در ماه هاي اخير استراتژي هايي را در كنگره به كار گرفته اند كه تا حد زيادي موفق بوده است. از جمله اين استراتژي هاي حفظ اتحاد و يكپارچگي در رأي گيري درباره موضوعات مهم و قوانين حساس است. دمكرات ها در اين رأي گيري ها به صورت كاملاً متحد عمل مي كنند و براي جمهوري خواهان كه با اختلاف كمي در كنگره در اكثريت هستند، شرايط دشواري را ايجاد مي نمايند.
در نظر سنجي هاي اخير بوش پايين ترين ميزان محبوبيت را داشته و با 36 درصد رأي مثبت حمايتي، ركوردي به جا گذاشته است. جمهوري خواهان كنگره هم 11 درصد از دمكرات ها عقب هستند. رئيس جمهوري هاي دوره دوم معمولاً با چنين شرايطي روبه رو مي شوند و در دوره دوم و سال ششم رياست جمهوري هم ميزان محبوبيت خودشان هم حزبشان كاهش مي يابد. اما ريگان، جانسون و آيزنهاور كه شرايطي مشابه بوش داشته اند در بدترين شرايط 50 درصد رأي مثبت داشته اند.
كاخ سفيد هنوز اميدوار است كه مي تواند حمايت كنگره را دوباره به دست آورد. دستياران بوش مي گويند عبور از رئيس جمهور براي كنگره مانند خودكشي است و اميد دارند كه جمهوري خواهان كنگره دست به چنين خودكشي نزنند. تحليل گران جمهوريخواه در كنگره مي گويند كه تفرقه فقط باعث از دست رفتن آراء اين حزب و چرخيدن آرا به سوي دمكرات ها مي شود اما همين تحليلگران بر اين عقيده اند كه شانه به شانه رئيس جمهور ايستادن ديگر بهترين راه نيست. اين تحليلگران به رهبران جمهوريخواه توصيه كرده اند كه نمايندگان كنگره استقلال خود را از رئيس جمهور نشان دهند و با مخالفت با تصميمات جنجالي كاخ سفيد موضعي متحد ارائه كنند.
نكته كنايه آميز اين است كه شايد بوش سرانجام تنها عامل ايجاد اتحاد درون جمهوري خواهان شود. اكنون اكثريت جمهوري خواهان در انتقاد از او يك صدا هستند. بعضي به او براي ايجاد تغييرات در كاخ سفيد فشار مي آورند و در گفتگو با رسانه ها به صراحت ابراز اميدواري مي كنند كه تيمي جديد با رويكرد سياسي تازه در كاخ سفيد مستقر شود. بعضي هم به بوش توصيه مي كنند كه تيم فعلي را از حضور زياد در مقابل دوربين هاي تلويزيوني برحذر دارد. يكي از نمايندگان اخيراً در نشستي كه درباره عراق در كاخ سفيد برگزار شد گفت: ديگر نيازي نداريم كه دونالد رامسفلد يا ژنرال هاي ارتش در مقابل دوربين ها درباره عراق به مردم آمريكا توضيح بدهند.
بعضي از كانديداهاي جمهوريخواه انتخابات امسال كنگره حتي از قرار گرفتن در كنار رئيس جمهور در تبليغات انتخاباتي اجتناب مي كنند. نمايندگان درون كنگره هم مواضع مستقل اتخاذ مي كنند. بيل فريست از سناتورهاي جمهوريخواه اخيراً طرح جداگانه اي در زمينه مهاجرت اعلام كرده كه محور آن تقويت امنيت مرزهاست و برخلاف طرح رئيس جمهور است. در مجلس نمايندگان جان بوهنر رهبر جديد اكثريت جمهوريخواه هم مستقل عمل مي كند.
جمهوري خواهان زماني دمكرات ها را به دليل ترديد در كار و تصميم فرمانده كل (رئيس جمهور) درباره عراق و جنگ با ترور، مورد حمله قرار مي دادند. اكنون آنها هم مشغول همين كار هستند. چندي پيش رهبران سنا و مجلس نمايندگان از تشكيل يك كميته غير حزبي براي بررسي سياست هاي واشنگتن در عراق حمايت كردند. قرار است اين كميته جايگزيني براي طرح جنگ كنوني بوش در عراق تهيه و تدوين كند.
جمهوري خواهان مسيري متفاوت در پيش گرفته اند كه شايد از نظر آنها تنها راه براي نجات از شرايط وخيم فعلي در آستانه انتخابات باشد. اما هيچ كس نمي داند مقصد اين مسير كجاست.
سايت هاي مرتبط با اين مقاله
کشورهای جهان
