شاید به افرادی برخورده باشید که میگویند: همه کتابها و جزوهها را میخوانم، اما موقع امتحان آنها را فراموش میکنم، یا من استعداد درس خواندن را ندارم، چون با اینکه همه مطالب را میخوانم اما همیشه نمراتم پایین است و یا ... . بسیاری از اینگونه مشکلات به نداشتن یک روش صحیح برای مطالعه باز میگردد.
عدهای فقط به حفظ کردن مطالب اکتفا میکنند، بطوری که یادگیری معنا و مفاهیم را از نظر دور میدارند. این امر موجب فراموش شدن مطالب بعد از مدتی میشود، در واقع آنچه اهمیت دارد یادگیری معنا و مفهوم است، چیزی که نمیتوانیم و نباید از آن دور باشیم.
برای آنکه مطلبی کاملا آموخته شده و با اندوختههای پیشین پیوند یابد، باید حتما معنا داشته باشد، در این صورت احتمال یادگیری بیشتر و احتمال فراموشی کمتر خواهد شد. بنابراین قبل از اینکه خود را محکوم کنیم به نداشتن استعداد درس خواندن ، کمبود هوش ، کمبود علاقه ، عدم تونایی و سایر موارد ، بهتر است نواقص خود را در مطالعه کردن بیابیم و به اصطلاح آنها بپردازیم.
در اینصورت به لذت درس خواندن پی خواهیم برد. اولین قدم در این راستا آن است با اندکی تفکر عادتهای نامطلوب خود را در مطالعه یافته و سپس عادتهای مطلوب جایگزین آن گردد.
برای تغییر عادات مطالعه مراحل زیر را باید در نظر گرفت:
عدهای فقط به حفظ کردن مطالب اکتفا میکنند، بطوری که یادگیری معنا و مفاهیم را از نظر دور میدارند. این امر موجب فراموش شدن مطالب بعد از مدتی میشود، در واقع آنچه اهمیت دارد یادگیری معنا و مفهوم است، چیزی که نمیتوانیم و نباید از آن دور باشیم.
برای آنکه مطلبی کاملا آموخته شده و با اندوختههای پیشین پیوند یابد، باید حتما معنا داشته باشد، در این صورت احتمال یادگیری بیشتر و احتمال فراموشی کمتر خواهد شد. بنابراین قبل از اینکه خود را محکوم کنیم به نداشتن استعداد درس خواندن ، کمبود هوش ، کمبود علاقه ، عدم تونایی و سایر موارد ، بهتر است نواقص خود را در مطالعه کردن بیابیم و به اصطلاح آنها بپردازیم.
در اینصورت به لذت درس خواندن پی خواهیم برد. اولین قدم در این راستا آن است با اندکی تفکر عادتهای نامطلوب خود را در مطالعه یافته و سپس عادتهای مطلوب جایگزین آن گردد.
برای تغییر عادات مطالعه مراحل زیر را باید در نظر گرفت:
آگاهی ،درباره موضوع
1. علاقه
2. ارزیابی ،ارزیابی اطلاعات بدست آمده با در نظر گرفتن موقعیتهای موجود
3. مطابقت خود با فکر تازه و اختیار و قبول آن
به همان اندازه که بین انسان ها تفاوت وجود دارد، روشهای مطالعه آنها نیز متفاوت است اما هنر واقعی دراین است که ازمیان تمامی روشها بهترین و کار آمدترین آنها را انتخاب کنیم.
این روش ها فهرستی ازشیوه های برتر مطالعه است که درمیان عده زیادی آزمایش شده و در عین حال ممکن است تنها برخی از آنها برای شما مفید واقع شود و مابقی به کارتان نیاید ،اما توصیه می شود که همه این شیوه ها را امتحان کنید و از بین آنها بهترین و مفیدترین شان را که با ویژگیهای شما متناسب است ، انتخاب نمایید و به کار گیرید .
جایی که برای مطالعه برمی گزینید،باید آرام و به دور از عوامل مزاحم باشد . برای مطالعه می توان یکی ازاتاقهای آرام خانه و یا گوشه خلوتی د رمحل کار، میزتحریری دراتاق خواب و یا حتی آشپزخانه و کتابخانه محل را در نظر گرفت .
این بستگی به موقعیت و خصوصیات روحی شما دارد که در کجا بهترتمرکز می کنید و آرامش بیشتری دارید . اگر در هنگام مطالعه مکانی را مناسب حال خود یافتید، همان جا را انتخاب کنید و از این پس در آنجا به مطالعه بپردازید .این نکته را همواره در نظر داشته باشید که مطالعه در حین درازکشیدن و لم دادن اصلا وضعیت مناسبی نیست و قدرت یادگیری شما را کاهش میدهد .
2-در زمانهای مشخصی به مطالعه بپردازید :
وقت معینی از روز را برای مطالعه انتخاب کنید که در آن تمرکز بیشتری دارید و به قول معروف هوش و حواستان بیشتر جمع است .
آن زمان را در برنامه روزانه خود فقط به مطالعه اختصاص دهید ، چرا که ممکن است در وقت دیگر تمرکز و آرامش لازم را نداشته باشید . سعی کنید این زمان دیروقت و یا بعدازظهر نباشد ، چون در این ساعتها عموما خسته هستید و توان فراگیری و تمرکز شما به دلیل فعالیت در روز کاسته شده است .
3. وسایل و کتابهای خود را در جای مناسب قرار دهید:
سعی کنید وسایل مورد نیاز کتابها، یادداشتها و جزوه های خود را در مکان مناسب و مشخص قرار دهید. با این کار به سرعت به آنها دسترسی خواهید داشت. برای راحت شدن این امر می توانید کتابها جزوه ها و چیزهایی را که مربوط به مطالعه و درس شماست .
به طور موضوعی مرتب کنید به این ترتیب که مثلا هر قفسه از کتابخانه را به یک موضوع اختصاص دهید:
یک طبقه کتابهای مرجع، طبقه دیگر یادداشتها و نتایج تحقیق و ... این کار به شما کمک می کند که وقت زیادی را صرف پیدا کردن آنها نکنید.
4. عوامل حواس پرتی را بشناسید:
هنگام انجام تکالیف و یا مطالعه،باید تنها روی آن موضوع تمرکز کنید، نه چیز دیگر! یعنی تمام حواستان بر روی مطلبی باشد که می خوانید. از عواملی که حواس را پرت می کند ، تلویزیون یکی ازاین عوامل است.
در هنگام مطالعه تلویزیون را خاموش کنید. از دیگر افراد خانواده نیز بخواهید که آرامتر صحبت کنند و تا جایی که ممکن است فضای مطالعه را خلوت کنند. سعی کنید مکالمات تلفنی را بعد از اتمام مطالعه انجام دهید.
به مسائل غیر درسی و اتفاقاتی که افتاده یا بر نامه هایی که باید اجرا کنید، اصلا نیندیشید و ذهنتان را با افکار مزاحم اشغال نکنید. مطمئن باشید بعدا وقت کافی برای فکر کردن به همه این مسائل را دارید!
5.ابتدا مطالب سخت را بخواندید:
اگر از مطالعه مبحث یا درس خاص وحشت دارید و یا فکر می کنید برای خواندن و فهمیدنش باید بیشتر تلاش کنید آن را در آغاز کار بخوانید. در شروع مطالعه ذهن شما آمادگی بیشتری دارد و به اصطلاح مغز بازتر است. از سوی دیگر پش از مطالعه آن، چون یادش گرفته اید، در عین خواندن سایر دروس دیگر نگران آن نیستید.
6.برنامه هایتان را برای کوتاه مدت تنظیم کنید:
برنامه های درسی طولانی و حجیم را به بخشهای کوچکتر تقسیم کنید. با این کار، دیگر بر نامه ها خسته کننده نیستند و راحت تر اجرا می شوند. بخشهای کوچک برنامه می تواند شامل جمع آوری یاداشتها، نوشتن پیش نویس اولیه تحقیق، تهیه اصلاحیه و توضیحات اضافی برای فهم بهتر مطالب پا کنویسها و... باشد.
7.به طور مرتب دوره کنید:
تکلیف شب تنها در انجام سرسری آنها خلاصه نمی شود. یادداشتهایتان را به طور مرتب و پیوسته مرور کنید. مرور کردن تکالیف انجام شده و یادداشتهایی که سر کلاس و یا خود به تنهایی نوشته اید. نیز قسمتی از تکلیف شب است. این کار در هر روز تنها چند دقیقه وقت شما را می گیرد، اما مرور مرتب، مطالب را در ذهن شما بیدار می کند، اگر باور نمی کنید آزمایش کنید.
8.برنامه جامع و کلی داشته باشید:
در آغاز هر ترم همراه خانواده برنامه ای جمعی تنظیم کنید و حتما آن را یاداشت کنید. نوشتن برنامه به شما کمک می کند که وظائف و انتظارات خود را و سایر اعضای خانواده را بدانید و بر اساس آن نقش خود را مشخص کنید.
به عنوان نمونه در این برنامه ساعات مطالعه شما تعیین شده است و افراد خانوده را موظف می کند که در آن ساعات مراعات حال شما را بکنند این یک برنامه کلی و خانوادگی است و در کنار آن هر یک ازافراد می توانند برنامه ای شخصی نیز داشته باشند.
9. مطالعه زمان بندی شده داشته باشید:
هنگامی که تصمیم به مطالعه درسی می گیرید . سریعا یک برنامه ذهنی بریزید که از زمانتان بیشتر و بهتر استفاده کنید. این زمان را تقسیم بندی کنید و هر بخش را به موضوعی اختصاص دهید ؛ مثلا اگر تصمیم گرفته اید که 5/1 ساعت فیزیک بخوانید. میزان وقتی را که برای هر فصل اختصاص می دهید . هم مشخص کنید به عنوان نمونه 20 دقیقه فصل 1، 35 دقیقه فصل2 و...
10. تند خوانی نکنید:
اگر شیوه های پیشین را دنبال کرده باشید، به اجرای این روش اصلا نیاز پیدا نمی کنید. در هر حال بهتر است بدانید که مطالعه سریع و بدون تعمق و به اصطلاح تند خوانی فراموشی سریع را به دنبال دارد. به عبارتی به همان سرعت که یاد می گیرید، به همان سرعت هم فراموش می کنید.
نتیجه
به خاطر سپردن ، مهارت و هنری است همانند حرف زدن ، خواندن و فکر کردن هر کسی می تواند با تلاش و آموزش اصولی بهبود حافظه که ذکر کردیم هر یک از این مهارتها یا همه آنها را در خود تقویت کرده و بهتر انجام دهد.زمانی بود که اگر به صفحه ای از یک کتاب نگاه می کردید محال بود حتی مفهوم یک کلمه را درک کنید ولی پس از گذشت سالهای دبستان توانستید هزاران کلمه خوانده و میلیونها جمله بسازید بنابراین استعداد و ظرفیت داشته اید که توانائی نوشتن و خواندن در شما شکوفا گردد
اما برای اینکه کارایی حافظه شما بهبود یابد باید توجه کنید که همانگونه که اعضا جسمی بدن انسان اگر حتی جنب وجوش طبیعی و معمولی خود را از دست بدهند و یا این جنب وجوش متوقف گردد موجب بی حالی و سستی می شود تا آنجا که گمان می رود او مریض است و نیاز به درمان دارد ، حافظه را هم اگر مدتی رها کرده و او را برای یاد سپاری های مختلف بکار نبرید ،
کم کم حالت پویائی خود را از دست داده و انسان احساس می کند که حافظه او کارایی لازم را ندارد .پس می توانید با رعایت اصول بهبود حافظه، میزان کارایی حافظه خود را بالا ببرید .
منبع: هیئت تحریریه سایت فرهنگی راسخون
معرفی سایت مرتبط با این مقاله
تصاویر زیبا و مرتبط با این مقاله