مجمع الفائدة و البرهان في شرح ارشاد الأذهان

مؤلف:
احمد بن محمد اردبيلي، معروف به مقدس اردبيلي (م 993 ق).
زندگينامه و اظهار نظرها:
احمد بن محمد در اردبيل پا به عرصه جهان گذاشت. اين عالم امامي، فقيه، متكلم، محقق، با شيخ بهايي و ميرزا محمد استرآبادي معاصر بود. در محضر شهيد ثاني كسب علم نمود و با شاه عباس اول صفوي معاصر و با وي مكاتباتي داشت. گويا شاه عباس متقاضي آمدن وي به ايران بود؛ ولي مقدس اردبيلي به علت علاقه اش به اقامت در نجف، اين دعوت را قبول نكرد.
وي شخصيتي است كه در سجاياي اخلاقي كم نظير و در علم و عمل بي نظير و به آن درجه از فضل و كمال و اخلاص رسيد كه ديگران از آن محروم بودند و از اين رو، او بسيار مورد توجه و لطف اولياي بزرگ قرار گرفت. جناب مقدس اردبيلي با مرحوم آخوند ملاّ عبدالله يزدي نيز معاصر بود و خود در رأس حوزه نجف و جهان تشيع قرار داشت و در عصر او زعامت شيعيان به او منتهي مي شد. مقدس اردبيلي در نجف اشرف درگذشت.
استادان:
جمال الدين محمود شيرازي.
شاگردان:
سيد امير علاّم، مير فضل الله تفرشي، ملاّ عبدالله شوشتري، سيد محمد بن علي موسوي، حسن بن زين الدين، ميرزا محمد استر آبادي، امير فضل الله استرآبادي، عنايت الله کوهپايه اي و ... .
تأليفات:
زبدة البيان في شرح آيات الاحكام القرآن، اثبات الواجب، مجمع الفائدة و البرهان، في شرح ارشاد الاذهان، حديقة الشيعة[1]، شرح الهيات التجريد، تعليقات علي شرح المختصر العضدي و ... .
معرفي اجمالي كتاب:
اين كتاب فقهي مطابق مذهب شيعه اماميه و، همان گونه كه از اسمش پيدا است، شرح كتاب ارشاد الأذان علاّمه حلي (م 726 ق) است. مجمع الفائدة يكي از مشهورترين و دقيق ترين كتب استدلالي است كه تا به حال تأليف شده است؛ ولي متأسفانه بخشي از آن در مرور زمان ضايع شده و از بين رفته است؛ مانند كتاب نكاح، طلاق، عتق و ... .
آنچه از آن باقي مانده و چاپ شده است، از قرار ذيل است:
طهارت، صلات، زكات، خمس، صوم، اعتكاف، حج، جهاد، امر به معروف و نهي از منكر، متاجر، شفعه، ديون، رهن، حجر، ضمان، حواله، كفاله، صبع، اقرار، اجاره، مضارعه، مساقات، جعاله، سبق و رمايه، شركت، مضاربه، وديعه، لقطه، غصب، صيد و ذبائح، اطعمه و اشربه، ميراث، قضا و شهادات، حدود، جنايات، ديات
وضعيت نشر:
اين كتاب در 14 جلد به زبان عربي، به وسيله انتشارات جامعه مدرسين حوزه علميه قم چاپ و منتشر شده است.

پى نوشت ها:

[1]. علماى بزرگ شيعه، ص 106؛ روضات الجنات، ج 1، ص 115؛ مقدمه مجمع الفائدة و البرهان، ج 1؛ فرهنگ بزرگان اسلام و ايران، ص 76.

منبع: کتابشناسي تفصيلي مذاهب اسلامي

---

تصاوير زيبا و مرتبط با اين مقاله